Bom siêu lớn FAB-3000 sẽ được bắn hàng loạt từ bệ phóng mặt đất?

Bom siêu lớn FAB-3000 M-54 trang bị module UMPC đã tham chiến vào đầu tháng 7, khi nó được máy bay Su-34 Nga sử dụng để oanh tạc mục tiêu là tòa nhà tại làng Liptsy, vùng Kharkiv.

Sự xuất hiện của module UMPC đã khiến nhiệm vụ ném bom đối với Lực lượng Hàng không Vũ trụ Nga đơn giản hơn rất nhiều, họ không phải tiến quá gần mục tiêu và bay ở độ cao thấp, dễ trở thành đối tượng ngắm bắn của tên lửa phòng không.

Những quả bom cỡ lớn nói trên có khả năng phá hủy bất kỳ mục tiêu kiên cố nào của Quân đội Ukraine, kể cả khi chúng nằm sâu trong lòng đất, tuy nhiên không phải mọi thứ đều đơn giản như vậy.

Chuyên gia quân sự nổi tiếng người Nga, cựu phi công tiêm kích với biệt danh Fighterbomber đã bày tỏ nghi ngờ về hiệu quả của bom FAB-3000, bởi theo quan điểm của nhà phân tích, Ukraine không có mục tiêu nào xứng đáng phải dùng đến quả bom rất lớn này.

Lo ngại phần lớn tập trung vào độ chính xác không cao của bom FAB-3000, khi đôi cánh lượn bị ảnh hưởng bởi trọng lượng quá nặng, hơn nữa kích cỡ của quả bom khiến nó dễ dàng bị các hệ thống phòng không nhìn thấy và đánh chặn từ xa.

Cựu phi công tiêm kích cho rằng hiệu quả của bom FAB-3000 không cao hơn nhiều so với loại FAB-1500 là bao, thậm chí nhược điểm là Su-34 chỉ mang được một quả duy nhất trong mỗi phi vụ, không đủ bao phủ mọi mục tiêu.

Để so sánh, Su-34 có thể mang tới 3 quả FAB-1500 hay 8 quả FAB-500 trong mỗi lần xuất kích, tức là tạo ra mật độ hỏa lực lớn hơn nhiều, đặc biệt là khi đối phương không có những công sự quá vững chắc.

Nhưng ở chiều ngược lại, có ý kiến cho rằng bom FAB-3000 M-54 là một vũ khí đặc biệt, được thiết kế để giải quyết những nhiệm vụ nhất định. Câu hỏi cần lưu tâm hơn đó là làm thế nào để sử dụng nó một cách tối ưu.

Cần nói thêm, Su-34 ban đầu không được lên kế hoạch để mang bom FAB-3000 mà đối tượng là Tu-22M3, nhưng chiếc máy bay ném bom mang tên lửa tầm xa được thiết kế để thực hiện vai trò khác và không còn được sản xuất nữa, nên Su-34 phải nhận trọng trách này.

Để tăng mật độ hỏa lực khi sử dụng bom FAB-3000, đã xuất hiện ý kiến cho rằng nên xem xét khả năng phóng bom từ mặt đất thay vì máy bay, thông qua các hệ thống pháo phản lực phóng loạt (MLRS) cỡ nòng lớn.

Được trang bị bộ cánh gấp, bom FAB-3000 có thể tích hợp thêm động cơ tên lửa đẩy và phóng tới mục tiêu từ bệ phóng MLRS, phương thức này không gây nguy hiểm cho máy bay và phi công, chi phí triển khai cũng rẻ hơn nhiều.

Công việc cần thiết tiếp theo là thay giàn phóng nhiều ống nhỏ thành một ống phóng lớn phù hợp với kích thước quả bom, tương tự cách Mỹ thực hiện với tên lửa ATACMS trang bị cho các tổ hợp M142 HIMARS hay M270 MLRS.

Nhưng vấn đề quan trọng khác nằm ở độ chính xác và tầm xa, đây là khó khăn tiếp theo cần phải giải quyết, bởi khi phóng từ mặt đất, quả bom không có độ cao và vận tốc ban đầu để lượn xa.

Với một động cơ đẩy phụ tích hợp, tầm bắn của bom FAB-3000 cũng khó lòng vươn tới con số trên 20 km, như vậy tức là đưa khẩu đội MLRS vào trong vùng hỏa lực đáp trả của đối phương.

Phương án hoán cải bom FAB-3000 để phóng từ mặt đất vì vậy đang bị đánh giá là thiếu hợp lý, ít nhất là khi chống lại lực lượng vũ trang có hỏa lực pháo binh mạnh mẽ như Ukraine.

Việt Dũng