'Bom tấn' điều trần luận tội Trump: Những lời khai mang tính chất 'hủy diệt' của Đại sứ Sondland

Đại sứ Mỹ tại EU Gordon Sondland trong phiên điều trần công khai trước Ủy ban Tình báo Hạ viện Mỹ (Ảnh: Politico)

Trong tuyên bố mở đầu, ông Sondland đã trực tiếp liên hệ Tổng thống Mỹ Donald Trump với hành động “trao đổi lợi ích” khi ép Ukraine mở cuộc điều tra nhằm vào các đối thủ chính trị của mình. Ông Sondland còn nói rằng “tất cả mọi người đều được thông báo” về điều đang diễn ra với chính sách Ukraine, ám chỉ việc các quan chức hàng đầu trong chính quyền Trump biết rõ về sự việc.

Ông Sondland – một chính trị gia được chỉ định và chưa từng có kinh nghiệm làm việc trong chính phủ trước khi tham gia chính quyền Trump – dường như đã trao cho phe Dân chủ thêm nhiều bằng chứng rõ ràng để chống lại ông Trump. Nghị sĩ Adam Schiff – Chủ tịch Ủy ban Tình báo Hạ viện – đã gọi phiên điều trần của ông Sondland là “một khoảnh khắc có tác động mạnh tới cuộc điều tra của chúng ta”.

Ông Sondland thúc ép Ukraine theo lệnh ông Trump

Ngay trong lời khai đầu tiên và trong suốt phiên điều trần của mình, ông Sondland khẳng định ông đã phối hợp với luật sư riêng của ông Trump là Rudy Giuliani về các vấn đề liên quan tới Ukraine “theo đúng chỉ đạo của Tổng thống Mỹ”.

“Chúng tôi không hề muốn làm việc với ông Giuliani” – ông Sondland khai, nói về nhóm các quan chức gồm ông, Bộ trưởng Năng lượng Rick Perry và cựu đặc phái viên Mỹ về vấn đề Ukraine Kurt Volker.

Ông Sondland cũng nhắc lại một số cuộc hội thoại giữa ông và ông Trump liên quan tới việc Ukraine mở 2 cuộc điều tra: Một cuộc nhằm vào Burisma, công ty mà con trai cựu Phó Tổng thống Joe Biden từng làm việc, và cuộc còn lại nhằm vào các thuyết âm mưu cho rằng Ukraine can thiệp bầu cử Mỹ năm 2016.

Lời khai này đã “giết chết” tranh luận phản bác chính của phía đảng Cộng hòa cho rằng chưa từng có nhân chứng nào nói chuyện trực tiếp với ông Trump, mà chỉ nghe qua người này người nọ. Việc ông Sondland công khai nhiều cuộc hội thoại trực tiếp với Tổng thống Trump giờ trở thành luận điểm quan trọng giúp phe Dân chủ đập lại phe Cộng hòa.

Mặc dù ông Sondland khai rằng ông Trump chưa từng nói rõ ràng với ông rằng khoản tiền viện trợ quân sự của Mỹ có được chuyển cho Ukraine hay không còn tùy thuộc vào việc nước này mở cuộc điều tra nhằm vào công ty Burisma và cáo buộc can thiệp bầu cử Mỹ năm 2016; nhưng vị Đại sứ nói rằng bản thân ông “có ấn tượng rõ ràng” rằng điều đó là đúng.

“Mọi người đều biết” đó là trao đổi lợi ích

Ông Sondland xác nhận có việc trao đổi lợi ích giữa ông Trump và phía Ukraine (Ảnh: Independent)

Ông Sondland xác nhận một cách rõ ràng rằng chính quyền Trump đã trao đổi lợi ích với Ukraine, và rằng ông Trump còn tạm hoãn tổ chức một cuộc gặp tại Nhà Trắng với lãnh đạo Ukraine cho đến khi Ukraine chịu mở cuộc điều tra nhằm vào gia đình Biden.

“Tôi biết rằng các thành viên của ủy ban này thường coi các vấn đề phức tạp này dưới dạng một câu hỏi đơn giản nhất: Liệu có hành động trao đổi lợi ích ở đây hay không?” – ông Sondland nói – “Như đã trả lời điều trần trước đây, câu trả lời là có”.

Ông Sondland còn thêm rằng “Mọi người đều biết về điều này. Chẳng có gì là bí mật cả”.

Những lời khai này đã củng cố thêm lời khai của các nhân chứng tham gia điều trần trước đó và đi ngược lại những gì mà ông Trump từng nói. Bấy lâu nay, lãnh đạo Mỹ vẫn khẳng định rằng không có việc trao đổi lợi ích giữa ông với Ukraine.

Tuy nhiên, có một điểm mà ông Sondland không nêu sâu như các nhân chứng khác. Ông nói rằng ông Trump đã tạm hoãn một lời mời tới thăm Nhà Trắng đối với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho đến khi ông Zelensky công bố mở các cuộc điều tra. Một số nhân chứng khác trước đó khai rằng, khoản viện trợ quân sự Mỹ dành cho Ukraine cũng là một phần trong việc trao đổi lợi ích của ông Trump, nhưng ông Sondland khẳng định rằng ông Trump chưa từng đề cập tới khoản viện trợ này.

Sondland đụng chạm nhiều nhân vật chóp bu

Hai nhân vật chủ chốt của Nhà Trắng gồm Ngoại trưởng Pompeo, Phó Tổng thống Pence giờ cũng bị lôi vào vụ bê bối (Ảnh: Time)

Phía đảng Cộng hòa từng nêu nghi vấn rằng, ông Giuliani – luật sư riêng của ông Trump – có thể đang vận hành một chính sách ngoại giao bí mật mà ngay cả các quan chức cấp cao của Nhà Trắng hay Bộ Ngoại giao không hề hay biết. Tuy nhiên, ông Sondland đã phản bác lại điều này nhiều lần trong phiên điều trần của mình.

Ông nói rằng “mọi người” trong Bộ Ngoại giao đều biết về điều đó. Ông còn ngầm chỉ ra một số quan chức chủ chốt của Nhà Trắng – trong đó có Phó Tổng thống Mike Pence, Ngoại trưởng Pompeo và quyền Chánh văn phòng Nhà Trắng Mick Mulvaney – cũng biết rõ về vai trò của ông Giuliani và tầm ảnh hưởng của người này với ông Trump.

Ông Sondland khai rằng Ngoại trưởng Pompeo còn chỉ thị cho ông Volker liên lạc với ông Giuliani “vào ngày 24/9 năm nay”. Vị Đại sứ cũng khai rằng, ông từng nói với Phó Tổng thống Pence về quan ngại của bản thân rằng “khoản viện trợ quân sự sẽ bị gắn với vấn đề mở cuộc điều tra”, ngay trước khi ông Pence có cuộc gặp với ông Zelensky ở Warsaw, Ba Lan vào ngày 1/9. Điều này cho thấy ông Pence đã biết được thông tin về “các cuộc điều tra” này từ trước.

Những lời khai của ông Sondland trong phiên điều trần đã một lần nữa phanh phui nhiều quan chức cấp cao trong chính quyền Trump có dính líu tới vụ bê bối này. Trong các tuyên bố đưa ra sau phiên điều trần, các đại diện của ông Pence và Perry đã phản bác lại lời khai của ông Sondland, khẳng định rằng họ không làm điều gì sai trái. Một phát ngôn viên của ông Pompeo còn nói rằng lời khai của ông Sondland về vị Ngoại trưởng này là “hoàn toàn sai sự thực”.

Không xác nhận mối liên hệ giữa Burisma với nhà Biden

Trước những câu hỏi dồn dập từ các nghị sĩ đảng Dân chủ, ông Sondland từ chối xác nhận việc ông Trump gây sức ép để Ukraine mở cuộc điều tra nhằm vào nhà Biden. Thay vào đó, ông khai chỉ biết được rằng ông Trump và ông Giuliani muốn ông Zelensky điều tra công ty Burisma.

“Giờ chúng ta đã biết rõ về đoạn băng ghi âm cú điện đàm, nhà Biden rõ ràng được đề cập tới trong cú điện đàm đó” – ông Sondland nói, nhắc tới cú điện đàm Trump-Zelensky được thực hiện hôm 25/7 – “Nhưng không phải tôi đang tạo ra mối liên hệ tới nhà Biden”.

Ông Sondland sau đó nói rằng “rất nhiều người đã không tạo mối liên hệ” giữa công ty Burisma với nhà Biden.

Ép Ukraine mở cuộc điều tra đúng là vì mục đích chính trị

Ông Trump từng nói mục đích mở các cuộc điều tra là nhằm quét sạch nạn tham nhũng ở Ukraine chứ không phải vì mục đích chính trị (Ảnh: Getty)

Trong phiên điều trần, ông Sondland đã phá vỡ một lời biện hộ quan trọng của ông Trump và xác nhận một chi tiết mà người tố cáo ông Trump – hay “người thổi còi” – từng nêu trong đơn tố giác của mình.

Ông Zelensky “bị ép phải tuyên bố mở các cuộc điều tra” – ông Sondland nói, nhắc tới vụ điều tra nhằm vào nhà Biden và cáo buộc Ukraine can thiệp bầu cử Mỹ năm 2016 – “Trên thực tế thì ông ấy không cần phải làm như vậy, theo tôi được biết”.

Các chuyên gia pháp lý trước đó nói với CNN rằng đây là một điểm khác biệt rất quan trọng. Phần lớn các cuộc điều tra hợp pháp được thực hiện một cách bí mật để không đánh động những kẻ có khả năng là tội phạm. Thế nhưng,ông Zelensky lại bị ép phải đứng ra tuyên bố mở cuộc điều tra công khai trước dư luận, điều này cho thấy việc mở cuộc điều tra thực chất là nhằm gây sức ép với đối thủ của ông Trump, mang lại lợi ích chính trị cho ông Trump trong cuộc chạy đua tái tranh cử, thay vì mục đích chống tham nhũng mà ông nêu trước đó.

Dù cố ý hay không, ông Sondland cũng đã xác nhận điểm quan trọng nhất trong đơn tố giác của “người thổi còi”, trong đó nói rằng việc ông Trump đề nghị Ukraine mở cuộc điều tra là nhằm tăng cường chiến dịch tái tranh cử của bản thân.

Theo CNN

Huyền Chi