Bức tranh panorama hơn 3.000m2 tái hiện Chiến dịch Điện Biên Phủ
Bức tranh được vẽ bằng chất liệu sơn dầu, bố cục hình tròn, dài 132m, cao 20,5m, đường kính 42m; tổng diện tích là 3.225m² hiện đang được trưng bày tại Bảo tàng Chiến thắng Điện Biên Phủ.
Bức tranh thu hút được sự quan tâm của đông đảo du khách đến với Điện Biên trong dịp Đại lễ kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên phủ và Năm du lịch Quốc gia Điện Biên 2024.
Bức tranh gồm 4 trường đoạn lịch sử được phân tách theo chủ đề rõ ràng. Trường đoạn 1, "Toàn dân ra trận” với hình ảnh trùng trùng từng đoàn dân, quân thồ hàng, trèo non lội suối cung cấp lương thực cho tiền tuyến.
Kế tiếp là trường đoạn “Khúc dạo đầu hùng tráng” - với điểm nhấn là trận Him Lam mở màn chiến dịch Điện Biên Phủ, như một đòn đánh phủ đầu vào quân Pháp, khẳng định sức mạnh pháo binh của ta.
Trường đoạn 3, “Cuộc đối đầu lịch sử” tái hiện chiến trường với những trận đánh giáp lá cà, giành giật từng tấc đất đầy cam go khốc liệt giữa ta và địch. Sa trường đầy bom đạn, khói lửa , những hầm hào, lô cốt, dây thép gai xám lạnh và điểm nhấn là hình ảnh cột khói mịt mù ngùn ngụt bốc lên sau tiếng nổ bộc phá long trời, làm rung chuyển Ðồi A1.
Trường đoạn 4 là khung cảnh hào hùng về “Chiến thắng Điện Biên” với những hình ảnh thể hiện sự đối lập giữa từng đoàn tù binh phía bên kia và hình ảnh từng đoàn quân của ta vùng lên, với điểm nhấn lá cờ đỏ sao vàng tung bay trên nóc hầm tướng De Castries.
Bức tranh đã mô tả, khắc họa rõ nét “Năm mươi sáu ngày đêm khoét núi, ngủ hầm, mưa dầm, cơm vắt” của quân và dân ta để làm nên “Chiến thắng Điện Biên chấn động địa cầu”, gửi đến cả thế giới thông điệp về khát vọng giành độc lập, tự do của dân tộc Việt Nam.
Người chủ trì tác phẩm là ông Nguyễn Văn Mạc cùng với các cộng sự dành ra khoảng hơn 1.200 ngày, trong đó hơn 500 ngày vẽ phác thảo và khoảng hơn 750 ngày vẽ chính thức ngay tại Điện Biên.
Bố cục của tác phẩm hình tròn, dài 132 m, cao 20,5 m, đường kính 42 m với tổng diện tích là 3.225 m², tái hiện sống động hơn 4.500 nhân vật, khung cảnh núi rừng Tây Bắc hùng vĩ kết hợp với phần nghệ thuật sắp đặt, trưng bày các hiện vật.
Đây là bức sử thi hội họa lớn, tái hiện toàn cảnh chiến trường Điện Biên Phủ trong một không gian đồng hiện đa hướng, đa tầng... khắc họa chân dung của hơn 4.500 nhân vật một cách hoàn chỉnh và sống động.
Bức tranh được thể hiện trong một không gian tròn khép kín với chiều dài 132 m, cao hơn 9 m, cùng phần mái vòm, tổng diện tích bức tranh gồm 2.500 m2 tranh và 700 m2 sắp đặt với 4 trường đoạn liên hoàn.
Bức tranh ra mắt lần đầu vào đúng dịp kỷ niệm 67 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954-7/5/2021).
Họa sĩ Nguyễn Văn Mạc, chủ trì bức tranh Panorama Chiến dịch Điện Biên Phủ từng cho biết, đề tài về chiến dịch Điện Biên Phủ luôn là nguồn cảm hứng sáng tạo đối với nhiều họa sĩ trong những thập kỷ qua, với không ít tác phẩm hội họa nổi tiếng đã ra đời.
Tuy nhiên, những tác phẩm đó mới chỉ dừng ở quy mô nhỏ, do những cá nhân thực hiện. Ý tưởng về một bức tranh quy mô lớn, xứng đáng với tầm vóc của chiến thắng lịch sử bởi vậy vẫn luôn là sự thôi thúc đối với nhiều họa sĩ tâm huyết với đề tài lịch sử này.
Cuối năm 2015, họa sĩ mới đề xuất thực hiện bức tranh và tiến hành tuyển chọn, thu thập các cứ liệu để trên cơ sở đó, đề cương nội dung, ý tưởng thể hiện bức tranh panorama tái hiện toàn cảnh chiến thắng Điện Biên Phủ được “lên khuôn”.
Trong dịp Đại lễ kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ, bức tranh trở thành điểm nhấn thu hút sự quan tâm của nhiều du khách đến thăm bảo tàng
Bức tranh không chỉ mang giá trị về lịch sử, là thông điệp về khát vọng hòa bình, tinh thần đoàn kết, đấu tranh kiên cường bất khuất của quân và dân ta mà còn là điểm nhấn mới cho du lịch lịch sử Điện Biên.
Mất 9 năm để các họa sĩ hoàn thành bức tranh. Quá trình này có thể chia làm 3 giai đoạn chính: Phác thảo bước 1 (từ 2014-2016), phác thảo bước 2 (từ 2016-2019) và giai đoạn hoàn thiện (từ 2019-2022).
Theo thông tin từ Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ, từ khi bức tranh được trưng bày, lượt khách tới thăm bảo tàng đã tăng gấp đôi. Năm 2022, bảo tàng đã đón tới 220.700 lượt khách. Chỉ trong 3 tháng đầu năm 2024, bảo tàng đã đón hơn 50.000 lượt khách”, bà Nga cho biết.
Bức tranh panorama về Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ của Công ty TNHH Bảo tồn Di sản Văn hóa từng được trao giải Đặc biệt tại Lễ trao Giải thưởng Sáng tác, Quảng bá Tác phẩm Văn học, Nghệ thuật, Báo chí về chủ đề “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” giai đoạn 2021-2023.
Trước khi giành giải Đặc biệt tại Lễ trao Giải thưởng Sáng tác, Quảng bá Tác phẩm Văn học, Nghệ thuật, Báo chí về học tập và làm theo lời Bác, bức tranh panaroma về Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ từng giành giải Xuất sắc tại Giải thưởng của Liên hiệp Các hội văn học nghệ thuật Việt Nam năm 2022, giải nhất Giải thưởng Hội Mỹ thuật Việt Nam năm 2022.