Bulgaria hưởng lợi do gián tiếp cung cấp vũ khí số lượng lớn cho Ukraine

Bulgaria là một trong những nhà cung cấp vũ khí gián tiếp lớn nhất cho Ukraine. Ảnh: Globalsecurityreview.com

Theo trang tin EURACTIV.bg (Bulgaria) ngày 1/11, trong khi Bulgaria và Hungary là các quốc gia NATO và EU duy nhất chính thức từ chối gửi viện trợ quân sự cho Ukraine, Bulgaria được tiết lộ là một trong những nhà cung cấp gián tiếp lớn nhất cho Kiev, bán một lượng vũ khí kỷ lục kể từ khi xung đột nổ ra.

Ngành kinh doanh vũ khí của Bulgaria luôn thu được nhiều lợi nhuận từ các cuộc xung đột ở những khu vực vốn sử dụng các hệ thống vũ khí thời Liên Xô theo truyền thống. Các doanh nghiệp vũ khí của nước này sản xuất đạn dược cho vũ khí do Liên Xô chế tạo và các sản phẩm liên quan khác, trong hầu hết các trường hợp, có chất lượng tốt nhưng cũng có giá cao hơn trên thị trường quốc tế.

Ngành công nghiệp vũ khí của Bulgaria hiện nay hóa ra là một trong những nguồn cung cấp đạn dược tiêu chuẩn Liên Xô lớn nhất cho quân đội Ukraine, nhưng điều này cũng là một vấn đề chính trị.

Trong Quốc hội Bulgaria hiện nay, có ba lực lượng phản đối việc nước này gửi vũ khí đến Ukraine: Đảng Xã hội Bulgaria (BSP), đảng ủng hộ Nga Vazrazhdane và ở mức độ thấp hơn, đảng Đảng Dân chủ và sự trỗi dậy ở Bulgaria của cựu Bộ trưởng Quốc phòng Stefan Yanev. Trong Quốc hội 240 ghế, BSP có 25 nghị sĩ, Vazrazhdane có 27 ghế, và đảng Dân chủ và sự trỗi dậy ở Bulgaria có 12 nghị sĩ.

Các cuộc khảo sát cho thấy gần 30% người Bulgaria trực tiếp ủng hộ Nga trong cuộc xung đột với Nga và một nửa trong số đó có tình cảm thân Nga mạnh mẽ. Ngoài ra, khoảng 70% tin rằng việc gửi vũ khí sẽ khiến Bulgaria tham gia trực tiếp vào cuộc xung đột. Tổng thống Bulgaria Rumen Radev gọi những người yêu cầu gửi vũ khí đến Ukraine là "những kẻ hiếu chiến".

Nhưng các nhà máy vũ khí lớn thuộc sở hữu nhà nước như ở Sopot, Karlovo và Kazanlak, cùng những người làm việc ở đó, đang được hưởng lợi từ doanh số bán hàng tăng 100%.

Alexander Mihailov, cựu Giám đốc điều hành của công ty nhà nước "Kintex", chịu trách nhiệm về xuất nhập khẩu vũ khí của nước này, đã xác nhận mức xuất khẩu kỷ lục của Bulgaria trong năm nay.

Ông Mihailov đưa ra ví dụ về việc xuất khẩu vũ khí của Bulgaria trong năm 2016 và 2017 khi có các xung đột quân sự ở Syria, Libya và Yemen. “Khi có xung đột vũ trang quốc tế, luôn có sự gia tăng trong việc sử dụng các sản phẩm liên quan đến quốc phòng”, ông Mihailov nói, đồng thời cho biết thêm rằng giấy phép xuất khẩu vũ khí do nhà nước cấp trong thời gian này đã tăng thêm tổng cộng 1,1 - 1,3 tỷ euro.

Để so sánh, ông Mihailov cho biết từ khi bắt đầu cuộc xung đột ở Ukraine cho đến nay, các giấy phép xuất khẩu vũ khí đã lên tới hơn 2 tỷ euro.

“Như vậy cho đến thời điểm hiện tại, chúng tôi đã có mức tăng trưởng 100% so với những năm đỉnh cao của các doanh nghiệp. Năm nay có thể kết thúc với mức tăng trưởng doanh số 150% hoặc thậm chí 200% so với những năm xuất khẩu mạnh nhất của tổ hợp công nghiệp-quân sự Bulgaria trước đây và điều này tạo ra nguồn thu lớn cho nền kinh tế Bulgaria và ngân sách nhà nước trong thời kỳ khủng hoảng”, ông Mihailov nói.

Bộ Kinh tế Bulgaria, chịu trách nhiệm trực tiếp về ủy quyền xuất khẩu, cho biết họ cần thêm thời gian để cung cấp dữ liệu.

Cách bán vũ khí

Hiện tại, các nhà sản xuất và kinh doanh vũ khí của Bulgaria chủ yếu bán sản phẩm của họ ở Ba Lan và Romania, nơi vũ khí sau đó được tái xuất sang Ukraine. “Điều rõ ràng là khối lượng xuất khẩu sang Ba Lan đã tăng lên đáng kể”, cựu lãnh đạo của Kintex, ông Mihailov tiết lộ, cho biết thêm rằng sân bay Rzeszów ở Ba Lan, cách biên giới Ukraine khoảng 70 km, là trung tâm hậu cần chính.

Nhiều loại vũ khí và đạn dược chuyển cho Ukraine qua đường bộ với Ba Lan và Romania. Ảnh: AFP

Ông Mihailov nói thêm: "Không phải ngẫu nhiên mà Mỹ lại lắp đặt hệ thống phòng không Patriot tại sân bay này. Trong 4 tháng đầu tiên của cuộc xung đột, đã có 60 chuyến bay chở hàng với vũ khí từ các sân bay của Bulgaria đến Rzeszow. Năng lực vận chuyển hàng hóa trung bình khoảng 70-80 tấn hàng hóa/máy bay”.

“Cần phải nói rõ rằng Bulgaria với tư cách là một quốc gia, bằng chi phí ngân sách nhà nước hoặc thông qua quân đội, không cung cấp vũ khí cho Ukraine, trong khi các nhà sản xuất và doanh nghiệp tư nhân xuất khẩu một lượng lớn vũ khí sang các nước ở Trung Âu. Trước xung đột ở Ukraine, các quốc gia này không phải là khách hàng của các công ty Bulgaria. Do đó, có lý do hợp lý rằng các nhà sản xuất và thương nhân Bulgaria xuất khẩu vũ khí sang các nước Trung Âu và sau đó chúng được bán lại cho Ukraine”, ông Mihailov giải thích.

Theo ông Mihailov, về mặt hậu cần, không ai có thể giao vũ khí trực tiếp cho Ukraine vào lúc này bằng đường không và đường biển, vì không thể bay trên bầu trời của Ukraine và các cảng của Ukraine cũng bị hải quân Nga phong tỏa. Do đó, chỉ có vận tải đường bộ đi qua Ba Lan và Romania.

“Cần lưu ý rằng tình báo Nga giám sát các nguồn cung cấp quân sự để vô hiệu hóa chúng. Vì vậy, việc giao hàng này có thể được thực hiện vào ban đêm, khi việc giám sát vệ tinh khó phát hiện hơn, hoặc bằng hình thức vận tải đặc biệt, ví dụ như xe tải đông lạnh, để tạo ngụy trang giao hàng với các sản phẩm thực phẩm”, ông Mihailov nói thêm.

Vào đầu năm nay, Quốc hội Bulgaria đã quyết định rằng khoản viện trợ quân sự được phép duy nhất cho Ukraine là sửa chữa các xe tăng Ukraine ở Bulgaria. Vào tháng 4, cựu Thủ tướng Boyko Borisov, lãnh đạo đảng GERB giành chiến thắng trong cuộc bầu cử vừa qua, cho biết ông tin rằng Bulgaria đang xuất khẩu vũ khí cho Ukraine.

Chính phủ Bulgaria gần đây đã chấp nhận gửi vũ khí cũ thời Liên Xô cho Ukraine với điều kiện được nhận lại vũ khí hiện đại của NATO. Tuần trước, các đảng chính trị GERB và đảng Dân chủ Bulgaria đã đệ trình hai đề xuất riêng biệt lên Quốc hội nước này về việc Bulgaria giúp Ukraine trang bị vũ khí hạng nặng, bao gồm cả máy bay và hệ thống tên lửa. Lực lượng không quân của Bulgaria chủ yếu sử dụng các máy bay MiG-29 và Su-25 thời Liên Xô, không còn khả năng bảo trì và sắp được cho hạ cánh.

Công Thuận/Báo Tin tức