Bùng nổ hoạt động thù địch trong không gian: Mặt trận mới của chiến tranh hiện đại?
Quan chức quân sự hàng đầu phụ trách không gian của Pháp cảnh báo tình trạng gia tăng các hoạt động thù địch trong không gian, đặc biệt từ phía Nga, hòa cùng loạt cảnh báo của các cường quốc phương Tây về mối đe dọa an ninh ngày càng lớn.
Chỉ huy Bộ tư lệnh Không gian Pháp Tướng Vincent Chusseau cho biết các hoạt động thù địch trong không gian đã gia tăng đáng kể kể từ khi Nga tiến hành "chiến dịch quân sự đặc biệt" ở Ukraine năm 2022.
Ảnh minh họa: Space Connect
Xung đột Ukraine làm nổi bật rủi ro không gian
Theo Tướng Chusseau, xung đột Ukraine đã cho thấy “không gian ngày nay đã trở thành một lĩnh vực tác chiến hoàn chỉnh”. Từ liên lạc, dẫn đường cho đến do thám, các vệ tinh trở thành mục tiêu quan trọng trong các cuộc xung đột gần đây.
Là quốc gia châu Âu có mức ngân sách chi tiêu lớn nhất cho lĩnh vực không gian, năm 2018, Pháp từng công khai cáo buộc Moscow tìm cách do thám các tin tình báo của mình khi điều một vệ tinh đến tiếp cận vệ tinh quân sự Pháp - Italy một năm trước đó. Tuy nhiên, Paris không công bố thêm chi tiết về các hoạt động khả nghi từ đó đến nay.
Bộ Quốc phòng Nga và cơ quan vũ trụ Roscosmos hiện chưa phản hồi yêu cầu bình luận. Điện Kremlin nhiều lần khẳng định phương Tây đang tiến hành “cuộc chiến hỗn hợp” chống Nga, bao gồm tuyên truyền, tấn công mạng và hoạt động tình báo. Moscow cũng khẳng định phản đối việc triển khai vũ khí trong không gian, bác bỏ cáo buộc của Mỹ rằng Nga đã phóng vũ khí có khả năng kiểm tra và tấn công các vệ tinh khác.
Trong khi đó, quốc gia chi tiêu cho không gian lớn thứ hai thế giới sau Mỹ là Trung Quốc thì đang phát triển năng lực không gian với tốc độ nhanh chóng. “Mỗi ngày chúng ta đều chứng kiến những tiến bộ chóng mặt. Họ phóng thêm nhiều vệ tinh, hình thành các chùm vệ tinh mới và phát triển những phương thức hoạt động vượt xa những gì chúng ta đã từng thấy”, ông Chusseau nói.
Phương Tây cảnh báo mối đe dọa đối với vệ tinh
Mỹ, Canada và Anh là những quốc gia phương Tây thường xuyên cảnh báo về mối đe dọa ngày càng lớn đối với vệ tinh – nền tảng thiết yếu cho cả quân sự lẫn kinh tế, từ ngân hàng cho đến quản lý năng lượng.
“Sự phụ thuộc về kinh tế và quân sự vào không gian đang ngày càng bị đe dọa", Tướng Paul Tedman, chỉ huy lực lượng Không gian Anh cho biết. Ông nhấn mạnh mối đe dọa này “đang tăng lên cả về quy mô, mức độ tinh vi và tốc độ”.
Chuẩn tướng Christopher Horner, lãnh đạo lực lượng Không gian Canada cho biết hiện có hơn 200 vũ khí chống vệ tinh trong quỹ đạo. “Đó là một con số gây sốc”, ông nói, đồng thời cảnh báo những vũ khí này có thể tấn công hạ tầng từ viễn thông, quan sát Trái Đất cho tới hệ thống giám sát vũ trụ.
Đức và Pháp tăng tốc xây dựng năng lực phòng thủ không gian
Để đối phó với các mối đe dọa tiềm ẩn, các nước phương Tây đang tăng cường khả năng phòng thủ không gian của riêng mình.
Tướng Michael Traut, chỉ huy Không gian của Đức, khẳng định chính phủ nước này “hoàn toàn quyết tâm nhanh chóng nâng cao năng lực và bảo vệ hệ thống quốc gia”. Ông cho biết quân đội Đức đang thiết kế hệ thống phòng thủ không gian, trong đó có chùm vệ tinh đa quỹ đạo được xây dựng theo từng giai đoạn với cụm đầu tiên dự kiến hoàn thành vào năm 2029.
Tướng Chusseau cho biết một trong những ưu tiên hàng đầu của Pháp là tăng khả năng chống chịu của các tài sản không gian, nhất là trong lĩnh vực vệ tinh quỹ đạo thấp, vốn bùng nổ mạnh mẽ nhờ sự phát triển của mạng lưới Starlink do tỷ phú Elon Musk điều hành. Paris mới đây cũng công bố kế hoạch tăng cổ phần tại Eutelsat, công ty vận hành mạng lưới OneWeb cạnh tranh trực tiếp với Starlink.
Dù Pháp và các đồng minh hiếm khi công khai thảo luận về năng lực tấn công nhưng Tướng Chusseau cho biết một trong những trọng tâm là đẩy nhanh năng lực triển khai “mở rộng các biện pháp tác chiến trong không gian... không chỉ đề giám sát mà còn ngăn chặn các mối đe dọa”.
Ngoài ra Pháp cũng công bố kế hoạch sở hữu các vệ tinh tuần tra, giám sát trên quỹ đạo và phát triển công nghệ từ mặt đất lên không gian nhằm ngăn chặn, cản trở và vô hiệu hóa” các đối thủ.
Không gian từng được xem là vùng trời xa xôi chỉ dành cho khoa học và khám phá thì nay đã trở thành chiến trường mới, nơi các cường quốc ráo riết cảnh báo nguy cơ xung đột, đe dọa trực tiếp đến an ninh của nhân loại. Đảm bảo an toàn cho không gian không chỉ là nhiệm vụ quân sự mà còn là trách nhiệm chung nhằm duy trì ổn định và trật tự quốc tế trong kỷ nguyên mới.
