Bừng sáng nông thôn mới, mở lối phát triển bền vững ở Đắk Lắk

Nông thôn tại Đắk Lắk hôm nay đang đổi thay từng ngày, gắn với sự chuyển mình trong sản xuất và đời sống, mở ra cơ hội phát triển toàn diện từ kinh tế, xã hội đến hạ tầng, văn hóa, qua đó góp phần tạo dựng diện mạo mới theo hướng xanh và bền vững.

Kinh tế hợp tác mở lối đi lên

Sáng sớm ở Đắk Lắk, những con đường mới trải nhựa phẳng lì dẫn từ buôn làng ra trung tâm xã đã thay thế lối đi đất đỏ gập ghềnh ngày nào. Hạ tầng giao thông được đầu tư đồng bộ không chỉ làm thay đổi diện mạo nông thôn mà còn mở ra cơ hội phát triển kinh tế, giao thương cho người dân.

Đại diện chính quyền cho biết, trước sáp nhập, chỉ tính riêng một xã ở trên địa bàn tỉnh đã có 168 tuyến đường với tổng chiều dài hơn 151 km, bao gồm đường liên xã, liên thôn, buôn, nội thôn và ngõ xóm. Trong đó, trên 77 km đã được nhựa hóa, bê tông hóa (chiếm 51,4%), gần 59 km được cấp phối đá dăm (38,7%).

Phần còn lại khoảng 15km là đường đất tại các ngõ, xóm và hơn 23km đường nội đồng, song vẫn đảm bảo không lầy lội vào mùa mưa, tạo thuận lợi cho đi lại, vận chuyển nông sản và phát triển kinh tế địa phương.

Trong quá trình phát triển hạ tầng giao thông nông thôn, bên cạnh nguồn vốn từ Nhà nước và sự chung tay của người dân, các HTX đã khẳng định vai trò nòng cốt.

Liên minh HTX hỗ trợ chuyển giao kỹ thuật, thúc đẩy ứng dụng công nghệ.

Không chỉ hỗ trợ tổ chức sản xuất, HTX còn góp phần tạo sinh kế bền vững, nâng cao thu nhập và trở thành lực đẩy quan trọng trong tiến trình hiện đại hóa nông thôn.

Năm 2014, toàn tỉnh Đắk Lắk mới chỉ có 164 hợp tác xã (HTX) nông nghiệp, quy tụ hơn 30.000 thành viên. Sau một thập kỷ phát triển, đến đầu năm 2024, con số này đã tăng lên 554 HTX, chiếm gần 70% tổng số HTX trên địa bàn, với hơn 16.200 thành viên tham gia.

Theo đại diện Liên minh HTX tỉnh, vốn điều lệ của các HTX nông nghiệp hiện còn khá hạn chế, bình quân khoảng 1 tỷ đồng mỗi đơn vị. Tuy vậy, những năm gần đây, nguồn vốn này có xu hướng tăng lên nhờ sự chủ động liên kết trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm với doanh nghiệp.

Đáng chú ý, từ đầu năm 2024, Liên minh HTX tỉnh đã kết nối thành công với một doanh nghiệp ở Đồng Tháp, hỗ trợ bao tiêu lúa gạo cho 9 HTX trong tỉnh với diện tích hơn 2.000ha, qua đó góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động, tăng sức cạnh tranh.

Một minh chứng rõ nét cho vai trò của kinh tế tập thể tại Đắk Lắk là HTX Vận tải cơ giới Krông Năng (xã Krông Năng). Hơn 26 năm hình thành và phát triển, đơn vị này không chỉ đứng vững trên thị trường mà còn trở thành điểm tựa cho phát triển giao thương địa phương.

HTX hiện tạo việc làm ổn định cho khoảng 100 lao động, với thu nhập bình quân 6,5 triệu đồng/tháng, mức lương tăng đều từ 5 – 10% mỗi năm. Đây được xem là nguồn sinh kế bền vững, giúp nhiều hộ gia đình có thêm cơ hội nâng cao đời sống.

Tổ chức này quy tụ 26 thành viên cùng 21 thành viên liên kết. Sự hợp tác chặt chẽ đã góp phần tạo dựng nền tảng sản xuất, kinh doanh hiệu quả, đáp ứng nhu cầu vận tải ngày càng lớn của người dân.

Bến xe Krông Năng do HTX quản lý đã được nâng cấp, đạt chuẩn bến xe loại 4. Hiện, bến tiếp nhận 17 tuyến vận tải khách thường xuyên với 58 xe, mỗi ngày có từ 10 đến 14 lượt xuất bến, đáp ứng nhu cầu đi lại và giao thương trong vùng.

HTX tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân.

Ngoài vận tải, HTX còn tổ chức đội dịch vụ công ích đô thị tại một số khu vực trên địa bàn Đắk Lắk. Hoạt động này bao gồm thu gom, xử lý rác thải, duy trì hệ thống cây xanh, điện chiếu sáng đô thị, góp phần xây dựng diện mạo đô thị ngày càng văn minh, sạch đẹp.

Nhờ những nỗ lực bền bỉ và cách làm sáng tạo, HTX Vận tải cơ giới Krông Năng đã vinh dự được trao giải thưởng Ngôi sao HTX – Coop Star Award 2024, khẳng định vị thế và uy tín trong phong trào phát triển kinh tế tập thể toàn quốc.

Ông Đỗ Tuấn Anh, Giám đốc HTX Vận tải cơ giới Krông Năng chia sẻ, sự phát triển bền vững của đơn vị không chỉ đến từ tinh thần nỗ lực, đoàn kết của tập thể thành viên và người lao động, mà còn nhờ sự đồng hành, hỗ trợ thiết thực của Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh Đắk Lắk. Chính sự kết nối này đã tạo thêm động lực, giúp HTX vững bước trên hành trình khẳng định vị thế trong kinh tế tập thể.

Nâng cao giá trị HTX

Một HTX điển hình khác cũng được vinh danh với giải thưởng Ngôi sao HTX 2024 là HTX Nông nghiệp 714 (xã Ea Păl). Đơn vị hiện quy tụ 51 xã viên cùng 587 lao động nhận khoán, trở thành lực lượng sản xuất chủ lực tại địa phương.

Riêng trong năm gần đây, HTX đã thu hoạch hơn 4.720 tấn lúa, với năng suất bình quân đạt 8 tấn/ha, mang lại doanh thu trên 35,8 tỷ đồng. Đặc biệt, có một hộ thành viên đạt năng suất kỷ lục 11 tấn/ha, khẳng định hiệu quả của mô hình liên kết sản xuất và ứng dụng kỹ thuật canh tác tiên tiến.

Sau khi có được nguồn vốn ổn định, HTX Nông nghiệp 714 đã chú trọng đầu tư cho công tác đào tạo. Đơn vị liên tục tổ chức các lớp tập huấn, hội thảo đầu bờ và chuyển giao kỹ thuật nhằm giúp thành viên nắm vững quy trình canh tác, từ giai đoạn sinh trưởng cho đến thu hoạch.

Trong suốt quá trình này, hệ thống Liên minh HTX luôn hỗ trợ cả về chuyên môn, chính sách và định hướng phát triển. Đây chính là động lực quan trọng giúp HTX mạnh dạn đổi mới, áp dụng công nghệ vào sản xuất.

Nhờ đó, HTX hiện tập trung sản xuất các giống lúa chất lượng cao như ST24, ST25, mang lại giá trị kinh tế vượt trội, nâng cao thu nhập cho thành viên và khẳng định vị thế của kinh tế tập thể trong ngành nông nghiệp địa phương.

Nhờ sự hỗ trợ từ Liên minh HTX Việt Nam, Liên minh HTX tỉnh Đắk Lắk, cùng với sự đồng hành của chính quyền và tinh thần chung sức của người dân, khu vực kinh tế hợp tác đã ghi nhận những bước tiến đáng kể.

Không chỉ dừng lại ở việc cung cấp nguồn lực và định hướng phát triển, hệ thống Liên minh HTX còn tạo điều kiện mở rộng kênh quảng bá, kết nối thị trường cho các HTX. Qua đó, nhiều mô hình đã trở thành điểm tựa trung tâm trong tiến trình xây dựng nông thôn mới theo hướng bền vững và hiện đại.

Phát triển HTX gắn với chuỗi giá trị

Trong những năm gần đây, hàng chục HTX trên địa bàn Đắk Lắk đã nhận được sự hỗ trợ thiết thực từ Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh. Thông qua Quỹ hỗ trợ phát triển HTX, nhiều đơn vị có cơ hội tiếp cận nguồn vốn tín dụng ưu đãi.

Song song với đó, các chương trình đào tạo về kỹ thuật canh tác, kỹ năng quản trị HTX, chuyển đổi số… cũng được tổ chức tại những địa bàn trọng điểm, giúp nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ và thành viên.

Có thể khẳng định, Đắk Lắk đang đi đúng hướng trong việc gắn kết phát triển nông thôn mới với kinh tế tập thể. Tuy vậy, để các HTX thực sự vững vàng, tỉnh cần một chiến lược dài hạn: hoàn thiện cơ chế, chính sách; mở rộng khả năng tiếp cận vốn; đầu tư hạ tầng logistics; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và tăng tốc ứng dụng công nghệ.

Đặc biệt, cần có quy định rõ ràng nhằm khuyến khích tích tụ, tập trung ruộng đất để sản xuất quy mô lớn theo chuỗi giá trị.

Cùng với đó, công tác quy hoạch đất nông nghiệp phải được triển khai bài bản, gắn sản xuất với tiêu thụ, đồng thời phát huy vai trò lãnh đạo của cấp ủy, chính quyền địa phương trong thực thi chính sách đối với HTX nông nghiệp.

Với định hướng coi kinh tế hợp tác là trụ cột trong phát triển nông thôn mới bền vững, Đắk Lắk đang tập trung xây dựng các mô hình HTX gắn với vùng nguyên liệu và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số để nâng cao năng suất, chất lượng. Nhiều HTX đã chủ động bắt tay với doanh nghiệp, phát triển sản phẩm OCOP, mở rộng thị trường và từng bước tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị.

Từ việc áp dụng cơ giới hóa trong sản xuất cho đến việc nâng cao chất lượng đời sống của thành viên về mọi mặt, các HTX tại Đắk Lắk đang khẳng định vai trò tiên phong trong đổi mới mô hình sản xuất, góp phần thúc đẩy nền nông nghiệp xanh và hiện đại, đồng thời tạo diện mạo mới cho vùng quê phát triển bền vững.

Vũ Hương