Bước ngoặt với Apple

Trong lúc người dùng liên tục trải nghiệm phiên bản mới của ChatGPT hay Gemini, Apple vẫn loay hoay với AI và phiên bản tiếp theo của Siri.

Apple thường giấu kín lộ trình ra mắt sản phẩm, song Siri là trường hợp ngoại lệ. Công ty dự kiến ra mắt phiên bản mới của trợ lý này vào năm 2025. Đến tháng 3, đại diện Táo khuyết thừa nhận phải hoãn ra mắt tính năng đến năm sau để đảm bảo chất lượng.

Khi người dùng ngày càng quen thuộc với những chatbot tiên tiến, áp lực bắt kịp đối thủ đang đè lên Apple. Do đó, năm 2026 sẽ là thời điểm quan trọng với Táo khuyết, không phải vì phần cứng mới mà đến từ cuộc đua AI.

Thế khó của Apple

Hồi tháng 10, CEO Tim Cook từng chia sẻ với nhà đầu tư rằng tiến độ phát triển Siri phiên bản mới tại Apple khá tích cực. Theo nhà phân tích Gene Munster từ Deepwater Asset Management, điều đó làm tăng đáng kể kỳ vọng từ giới công nghệ.

"Về cơ bản, Apple muốn gửi thông điệp rằng đừng bận tâm đến AI trong năm nay, bởi những gì họ mang đến năm sau sẽ rất bùng nổ", Munster nói với CNBC.

Cổ phiếu Apple tăng 12% từ đầu năm 2025 đến nay, phần lớn đến từ thành công của dòng iPhone 17 ra mắt vào tháng 9. Tuy nhiên, "ông chủ" Android là Google liên tục gây chú ý nhờ các mô hình và bộ xử lý AI mới, giúp cổ phiếu công ty tăng hơn 60% từ đầu năm.

Theo CNBC, AI là thuật ngữ được nhiều công ty tại Thung lũng Silicon nhắc đến trong năm 2025 trừ Apple. Ví dụ, OpenAI gây sốt với Sora, nền tảng chia sẻ video sử dụng mô hình AI cùng tên, từng đứng đầu bảng xếp hạng App Store trong thời gian ngắn.

Anthropic cũng ra mắt một số mô hình Claude mới, trong khi Amazon cải tiến trợ lý Alexa. Hồi tháng 11, Microsoft ra mắt phần mềm quản lý tác nhân AI (AI agent), thuật ngữ chỉ các chương trình AI có thể vận hành tự động nhiều giờ liền.

Quảng cáo Apple Intelligence tại cửa hàng Apple. Ảnh: Bloomberg.

Kể cả Meta, công ty đang đối mặt nhiều biến động trong chiến lược AI, cũng chuẩn bị ra mắt mô hình tiếp theo mang tên Avocado. Nvidia đã soán ngôi Apple, trở thành công ty công nghệ vốn hóa lớn nhất nhờ nhu cầu mua chip AI ngày càng lớn.

Trong năm 2025, Nvidia xuất xưởng hệ thống siêu máy tính AI mang tên Grace Blackwell NVL72, cho phép kết nối 72 GPU AI riêng biệt, giá bán ước tính 3 triệu USD.

Để so sánh, những tiến bộ trong lĩnh vực AI của Apple khá mờ nhạt từ khi hãng công bố Apple Intelligence năm 2024. Bộ phần mềm gồm công cụ tạo ảnh, xử lý văn bản, tóm tắt thông báo và tích hợp ChatGPT cho một số tác vụ.

Cho đến nay, phản hồi từ người dùng với Apple Intelligence khá trái chiều. Trong khi tính năng lọc thông báo, chỉnh sửa ảnh được đánh giá cao, nhiều công cụ khác lại gây tranh cãi. Ví dụ, hãng phải tạm tắt tính năng tóm tắt thông báo từ ứng dụng tin tức do nội dung tóm tắt sai lệch, dễ hiểu lầm.

Siri là nâng cấp đáng chú ý nhất trên Apple Intelligence, nhưng phải hoãn đến đầu năm 2026. Trả lời WSJ hồi tháng 6, Greg Joswiak, Giám đốc Marketing Toàn cầu của Apple, nhấn mạnh công ty "không muốn làm khách hàng thất vọng".

Chờ đợi quá lâu

Tại hội nghị lập trình viên WWDC 2025 diễn ra hồi tháng 6, Apple rất ít nhắc đến AI. Hãng chỉ đề cập đến hiệu năng AI được cải thiện trên dòng chip mới, cùng một số tính năng mới như dịch thuật trực tiếp trên AirPods và lọc cuộc gọi thông minh. Công ty không có bất cứ yếu tố gây bất ngờ như đối thủ, đặc biệt xoay quanh chatbot và AI tạo sinh.

Đến cuối năm, đội ngũ AI tại Apple chứng kiến nhiều biến động. Đầu tháng 12, hãng công bố John Giannandrea, Giám đốc chiến lược máy học và AI, sẽ nghỉ hưu vào 2026.

Công việc của ông được phân bổ cho những lãnh đạo khác như Giám đốc Vận hành Sabih Khan, Giám đốc Dịch vụ Eddy Cue và Giám đốc AI Amar Subramanya, cựu nhân viên Google và Microsoft.

Subramanya sẽ báo cáo công việc trực tiếp cho Giám đốc Kỹ thuật Phần mềm Craig Federighi. Việc chiêu mộ Subramanya là động thái đáng chú ý khi Apple thường không công khai quá nhiều về các nhân viên kỹ thuật, đặc biệt nếu họ mới nhận việc và không báo cáo trực tiếp cho Cook.

Thông báo tuyển dụng Subramanya có thể nhằm chứng minh cho công chúng và nhà đầu tư rằng Apple mạnh dạn thay đổi lãnh đạo mảng AI để phát triển tốt hơn.

Craig Federighi, Phó chủ tịch cấp cao Kỹ thuật Phần mềm tại Apple. Ảnh: Bloomberg.

Apple chọn cách tiếp cận khác biệt đối thủ. Trong khi Google, Microsoft hay Amazon đầu tư hàng chục đến cả trăm tỷ USD cho trung tâm dữ liệu phục vụ vận hành AI trên đám mây, con số của Táo khuyết chỉ khoảng 12,71 tỷ USD trong năm tài chính kết thúc tháng 9. Mức đầu tư này tăng 35% so với năm trước, nhưng thấp hơn 2018.

Thay vì dùng chip Nvidia trên máy chủ cho Apple Intelligence, Táo khuyết sử dụng chip tự phát triển để bảo mật thông tin. Dù vậy, hãng vẫn đối diện bài toán tìm kiếm đối tác để vận hành một số tính năng AI nhất định, trong đó có Siri.

Theo dự kiến, nâng cấp cho Siri xoay quanh các tính năng tự động hóa và tương tác tự nhiên hơn với người dùng. Hiện tại, Siri cần truy cập ChatGPT cho một số truy vấn phức tạp. Apple cũng cân nhắc áp dụng những mô hình khác, gồm Gemini của Google.

CEO Tim Cook khẳng định Apple sẵn sàng thực hiện các thương vụ mua lại lớn, dù khả năng trên khó xảy ra khi giá trị các startup AI như OpenAI, Anthropic hiện rất cao.

OpenAI được định giá 500 tỷ USD trong đợt bán cổ phần hồi tháng 10, trong khi Anthropic hồi tháng 11 được định giá 350 tỷ USD. Để so sánh, thương vụ lớn nhất lịch sử của Apple là mua lại Beats năm 2014 với giá 3 tỷ USD.

Việc Apple không chi quá nhiều tiền khiến một số nhà đầu tư lo ngại về chiến lược AI của công ty, gây thêm áp lực lên kế hoạch nâng cấp Siri.

"Các nhà đầu tư đã 'bạc tóc' vì chờ Apple công bố chiến lược AI. Đã đến lúc họ cho cả thế giới thấy chiến lược đó là gì", nhà phân tích Dan Ives của Wedbush cho biết.

Đối thủ thực sự

Kể cả khi nhà đầu tư lo ngại Apple đã tụt hậu trong lĩnh vực AI, một mảng kinh doanh quan trọng của công ty vẫn phát triển mạnh.

Từ khi ra mắt vào tháng 9, iPhone 17 liên tục đắt hàng. Theo công ty nghiên cứu thị trường Counterpoint Research, Apple có khả năng vượt qua Samsung, trở thành hãng smartphone lớn nhất thế giới về thị phần trong năm 2025 và 2026.

Theo nhà phân tích Yang Wang từ Counterpoint Research, AI vẫn chưa ảnh hưởng đến doanh số iPhone. Hiện tại, AI từ những công ty khác chưa thay đổi đáng kể trải nghiệm sử dụng smartphone hàng ngày.

"Chúng tôi cho rằng đây không phải đe dọa lớn với Apple, đơn giản bởi các đối thủ cạnh tranh chưa thực sự tạo nên đột phá", Wang nhận định.

Trái ngược với người dùng và giới phân tích, bản thân Apple nhìn nhận AI rất quan trọng. Tại một phiên tòa hồi tháng 5, Eddy Cue nhấn mạnh AI đang phát triển nhanh đến mức người dùng có thể không cần iPhone sau 10 năm tới.

Theo đại diện Apple, lý do đến từ việc thiết bị chuyên dụng có thể sử dụng AI để tạo ra giao diện, tính năng mà smartphone không thể làm được.

Chế độ Visual Intelligence trên iPhone. Ảnh: The Verge.

Trên thực tế, một số thiết bị AI đời đầu đã xuất hiện trên thị trường. Kính Ray-Ban của Meta sử dụng AI để nhận diện vật thể trong tầm nhìn. Cách đây ít lâu, Meta tuyên bố thâu tóm Limitless, startup sản xuất mặt dây chuyền tích hợp AI, hỗ trợ ghi âm và tóm tắt cuộc hội thoại.

Tuy nhiên, mối đe dọa lớn nhất có thể đến từ chính đối tác của Apple. Đầu năm nay, OpenAI mua lại io với giá 6,4 tỷ USD. Đây là startup về thiết bị AI, sáng lập bởi "huyền thoại thiết kế" Jony Ive, người tạo nên các sản phẩm đột phá như iPod và iPhone.

OpenAI và io đang hợp tác phát triển thiết bị AI mới. Hồi tháng 11, CEO Sam Altman của OpenAI cho biết công ty đã hoàn thiện các nguyên mẫu đầu tiên.

Đến tháng 12, Altman thừa nhận với truyền thông rằng đối thủ thực sự của OpenAI không phải Google mà là Apple. Trả lời WSJ, ông cho rằng smartphone thông thường "không phù hợp lắm" cho các trợ lý hoặc ứng dụng liên quan AI.

Ít nhất, Apple vẫn còn thời gian cạnh tranh. Ive cho biết vào tháng 11 rằng thiết bị sẽ không ra mắt ít nhất trong 2 năm tới.

"Họ có nhiều thời gian hơn chúng ta nghĩ để tìm giải pháp. Tuy nhiên trong ngắn hạn, Siri mới phải đạt 10/10 điểm", Munster nói.

Phúc Thịnh