Bước tiến mới từ mô hình thôn thông minh
Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM) giai đoạn 2021 – 2025 đặt ra tiêu chí xã NTM kiểu mẫu phải có ít nhất một mô hình thôn (xóm) thông minh. Quá trình thực hiện mô hình trên đã góp phần giúp người dân nông thôn tiếp cận, ứng dụng công nghệ thông tin, nâng cao chất lượng đời sống.
Đến thôn Quán Thanh, xã Chi Lăng, huyện Chi Lăng vào giữa tháng 8/2024, chúng tôi nhận thấy sự thay đổi rõ nét với hệ thống đèn chiếu sáng đường thôn, camera an ninh, wfi lắp miễn phí tại nhà văn hóa thôn, môi trường xanh – sạch – đẹp...
Ông Hoàng Văn Long, người dân thôn Quán Thanh cho biết: Hiện nay, các thông tin liên quan đến hoạt động, phong trào của thôn, xã đều được trưởng thôn, chính quyền xã thông báo đến chúng tôi qua nhóm zalo, facebook. Bên cạnh đó, khoảng 2 năm trở lại đây, gia đình tôi đã đưa sản phẩm na lên bán qua các sàn thương mại điện tử và mạng xã hội. Nhờ đó, mỗi năm, có đến 30% sản lượng na được tiêu thụ qua các kênh này, gia đình ít khi phải lo về đầu ra sản phẩm.
Thôn thông minh là các thôn đạt các tiêu chí: xây dựng cơ sở hạ tầng internet phủ sóng 3G/4G đến thôn, lắp đặt duy trì mạng wifi miễn phí tại nhà văn hóa thôn phục vụ người dân khai thác thông tin; thành lập và duy trì tổ công nghệ số cộng đồng nhằm hướng dẫn người dân trong thôn cài đặt, sử dụng các ứng dụng công nghệ, nền tảng số; xây dựng mô hình ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số hoạt động hiệu quả trong lĩnh vực an ninh trật tự, lĩnh vực sản xuất...; có sản phẩm tiêu biểu của người dân trong thôn được giới thiệu, bán hàng trên trang thông tin điện tử, mạng xã hội hoặc trên sàn thương mại điện tử.
Được biết, trước đây, mỗi khi chuẩn bị triển khai nội dung công việc gì trưởng thôn phải đi đến từng nhà để thông báo. Còn hiện tại, nhờ ứng dụng công nghệ thông tin, mạng xã hội nên khối lượng công việc trên giảm đi rất nhiều. Theo đó, mọi công việc trước khi triển khai, người hoạt động không chuyên trách ở thôn đều thông báo vào nhóm zalo để người dân biết và nắm trước. Thông qua đó, bí thư chi bộ, trưởng thôn cũng nhận được nhiều ý kiến đóng góp, chia sẻ, phản ánh của người dân một cách nhanh chóng và kịp thời giải quyết vấn đề xảy ra.
Ông Nguyễn Văn Cường, Bí thư Chi bộ, trưởng thôn cho biết: Có được những đổi thay trên là nhờ sự vào cuộc của cấp ủy, chính quyền xã, huyện, sự đồng lòng, nỗ lực của người dân trong việc triển khai chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM. Nhất là năm 2022, thôn được xã lựa chọn hỗ trợ 300 triệu đồng để thực hiện xây dựng thôn thông minh. Cùng đó, thôn cũng đã thành lập tổ công nghệ số cộng đồng để tổ chức triển khai phát triển cửa hàng số, tài khoản thanh toán điện tử, hỗ trợ các hộ dân đăng ký cửa hàng số; lắp đặt mạng wifi miễn phí ở nhà văn hóa thôn phục vụ cho các cuộc hội họp, sinh hoạt của người dân... Nhờ đó, đời sống người dân ngày càng được nâng cao. Hiện nay, thu nhập bình quân đầu người của thôn đạt khoảng 55 triệu đồng/người/năm (tăng 15 triệu đồng/người/năm so với năm 2022)
Cùng với thôn Quán Thanh, năm 2023, xã Hoàng Đồng, thành phố Lạng Sơn đã lựa chọn thực hiện ứng dụng công nghệ thông tin chuyển đổi số trong lĩnh vực an ninh trật tự để xây dựng thôn thông minh tại thôn Hoàng Tân.
Để thực hiện mô hình, ngay từ đầu năm 2023, UBND xã đã phân công cán bộ cùng chi ủy thôn tập trung khảo sát, nghiên cứu, lựa chọn địa điểm để lắp đặt hệ thống camera an ninh. Theo đó, xã đã lắp đặt 13 camera an ninh tại nhà văn hóa thôn và các ngõ cụm dân cư của thôn với tổng kinh phí trên 217 triệu đồng.
Ông Phạm Quang Vinh, Chủ tịch UBND xã Hoàng Đồng cho biết: Từ mô hình trên, đã góp phần quan trọng trong công tác đảm bảo an ninh trật tự tại khu dân cư. Thời gian tới, xã tiếp tục nhân rộng mô hình này trên địa bàn các thôn khác.
Để xây dựng thôn thông minh thời gian qua, các xã phấn đấu đạt chuẩn NTM kiểu mẫu đã chủ động thành lập và duy trì tổ công nghệ số cộng đồng hướng dẫn người dân đăng ký mở tài khoản thanh toán điện tử, ứng dụng công nghệ số trong các hoạt động sản xuất, kinh doanh...
Đến nay, toàn tỉnh đã xây dựng được 4 thôn thông minh tại các xã Hoàng Đồng (thành phố Lạng Sơn); xã Chi Lăng (huyện Chi Lăng); xã Đồng Ý và xã Chiến Thắng (huyện Bắc Sơn). Các thôn thông minh được đầu tư lắp đặt các thiết bị hiện đại như: camera an ninh; bóng đèn chiếu sáng ứng dụng công nghệ số để bật, tắt tự động tại các đường thôn; lắp đặt wifi miễn phí tại nhà văn hóa thôn, hạ tầng viễn thông; người dân được hỗ trợ lắp đặt mô hình tưới tự động để phát triển sản xuất...
Ông Hoàng Đăng Dũng, Phó Chánh Văn phòng Điều phối xây dựng NTM cho biết: Việc xây dựng mô hình thôn thông minh không chỉ là tiêu chí để hoàn thành xây dựng xã NTM kiểu mẫu mà còn nhằm đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trong xây dựng NTM, nâng cao mức độ số hóa trong lĩnh vực sản xuất, kinh doanh, góp phần nâng cao đời sống cho người dân.
Trong năm 2024, toàn tỉnh tiếp tục xây dựng thêm 4 thôn thông minh, phấn đấu hoàn thành mục tiêu có thêm 4 xã NTM kiểu mẫu.