Ca khúc lên án nạn bạo hành phụ nữ tại Trung Quốc

Theo The New York Times, tại Trung Quốc, Tiểu Xuân là tên gọi những phụ nữ vô danh hoặc chưa xác định danh tính - tương tự Jane Doe trong văn hóa Mỹ. Cái tên được đặt làm nhan đề ca khúc mới của ca sĩ Đàm Duy Duy, viết về những nạn nhân của bạo hành gia đình.

Ca khúc về chủ đề nhạy cảm tại Trung Quốc

Ca khúc phát hành vào tháng 12, làm lay động tâm can hàng trăm phụ nữ Trung Quốc. Trên một nền tảng xem video của quốc gia tỷ dân, video ca khúc ghi nhận hơn 1,1 triệu lượt xem.

Đàm Duy Duy biểu diễn tại Hạ Môn, Phúc Kiến (Trung Quốc) năm 2019. Ảnh: Getty Images.

Lời bài hát đề cập tới những vụ bạo hành gia đình rùng rợn từng khiến xã hội Trung Quốc rúng động những năm gần đây. Đoạn điệp khúc của bài hát gióng lên câu hỏi đầy day dứt: “Hãy nghe danh tôi mà nhớ lấy. Tới bao giờ bi kịch này mới chấm dứt?”

Tiểu Xuân nhắc lại vụ người phụ nữ Tây Tạng tên Lạp Mẫu bị chồng thiêu sống hồi tháng 9/2020, vụ một người đàn ông Thượng Hải giết vợ và giấu xác trong tủ lạnh suốt 100 ngày năm 2016, hay vụ một phần thi thể nữ giới được tìm thấy trong bể chứa chất thải hồi tháng 7/2020…

Dù luật chống bạo hành gia đình của Trung Quốc đã được thông qua năm 2015, nó vẫn chưa phát huy hiệu quả - nhất là tại các thành phố nhỏ hoặc vùng sâu vùng xa.

Theo thống kê của nhóm hoạt động vì quyền phụ nữ Beijing Equality, truyền thông Trung Quốc ghi nhận hơn 900 phụ nữ đã bị chồng, bạn trai hoặc bạn đời sát hại kể từ năm 2016 - thời điểm luật chống bạo hành được ban hành.

Đàm Duy Duy thuộc nhóm thiểu số nghệ sĩ dám trực tiếp lên tiếng về chủ đề nhạy cảm này tại Trung Quốc và nhận được sự ủng hộ từ công chúng. Quyền phụ nữ, và phong trào #MeToo không được cổ xúy tại quốc gia tỷ dân, một phần bắt nguồn từ quan niệm đây là vấn đề riêng tư, nếu lộ ra bên ngoài sẽ “bôi gio trát trấu” vào thể diện gia đình.

Ca khúc có sức lan tỏa mạnh mẽ

Trên không gian mạng Trung Quốc, ca khúc Tiểu Xuân được đông đảo người dùng chia sẻ và thảo luận kèm hashtag “Ca từ của Đàm Duy Duy thật mạnh mẽ”. Các thảo luận liên quan tới ca khúc đã thu hút hơn 360 triệu lượt đọc trên Weibo.

Một cộng tác viên từ Trung tâm Nghiên cứu phụ nữ của Đại học Sán Đầu, Trung Quốc cho biết ca khúc Tiểu Xuân đã đề cập tới thực trạng bất bình đẳng cũng như phân biệt giới tính đã ăn sâu bám rễ trong xã hội phụ quyền ở quốc gia này.

“Bài hát khiến nhiều người đồng cảm và nhiều người khác khó chịu. Đàm Duy Duy đã phơi bày những câu chuyện đầy bi kịch trước mắt khán giả thông qua lời ca. Bạn không thể phớt lờ nó, bạn phải nhìn thẳng vào vấn đề”, người này nhận xét.

Sau khi ca khúc được phát hành, trên mạng xã hội, nhiều phụ nữ bắt đầu chia sẻ câu chuyện trở thành nạn nhân bất bình đẳng giới của mình. “Ca khúc của Đàm Duy Duy đã trở thành biểu tượng và nền tảng khuyến khích mọi người giải tỏa cảm xúc, cũng như suy nghĩ của mình về bạo lực giới. Tôi cảm thấy ca khúc có sức nặng vô cùng.

Đây là lần đầu tiên một ca sĩ hát nhạc nhẹ sẵn sàng cất lời ca về bạo lực giới. Quả là một quyết định dũng cảm”, một nhà hoạt động về quyền lợi cộng đồng LGBTQ+ 24 tuổi tại Bắc Kinh cho biết.

Video ghi lại màn trình diễn ca khúc Tiểu Xuân của Đàm Duy Duy. Ảnh: QQ.

Tuy nhiên, bản thân Đàm Duy Duy lại không nhìn nhận ca khúc là biểu hiện dũng cảm. Cô viết trên Weibo: “Tôi không cảm thấy ca khúc thể hiện sự dũng cảm, mà giống hơn trách nhiệm với cộng đồng”.

Trong bài phỏng vấn với New Weekly, một tờ tạp chí về phong cách sống của Trung Quốc, nữ ca sĩ chia sẻ: “Với rất nhiều Tiểu Xuân, thứ bị đánh cắp khỏi họ không chỉ là danh tính mà còn là phẩm giá con người, niềm vui và nỗi buồn của đời sống cũng như quyền mưu cầu hạnh phúc”.

Nhạc sĩ sáng tác ca khúc Tiểu Xuân cũng tiết lộ, trong bài phỏng vấn trên, chị viết bài hát dựa trên cảm xúc khi đọc cuốn hồi ký Know My Name của Chanel Miller - một nạn nhân từng bị xâm hại tình dục. Chị chỉ mất ba tiếng để hoàn thành ca từ của bài hát từ những suy tư và cảm xúc chất chứa trong lòng suốt nhiều năm.

Anh Phan