Ca nương nhỏ tuổi nhất Việt Nam Đặng Tú Thanh: Họa mi đã về trời

Ca nương nhí Đặng Tú Thanh là ai?

Ca nương Đặng Tú Thanh là trường hợp đặc biệt của nghệ thuật truyền thống Việt Nam. Em sinh năm 2009 tại Hải Phòng, trong một gia đình không liên quan đến nghệ thuật. Thanh là con út, trước em có chị gái là Đặng Tú Quyên. Gia đình của em mộ đạo Phật, sống hiền lương, đức độ. Riêng với Tú Thanh, từ bé em đã khác biệt khi dành hết cả sự ham mê yêu thích cho bộ môn nghệ thuật truyền thống.

Tú Thanh đã bước vào thế giới của ca trù như một định mệnh lạ lùng. Lên 3 tuổi, cô bé thường được bà nội mang đến đình làng Trung Nghĩa ở TP Hải Phòng để xem người lớn biểu diễn. Những câu hát, những thể cách trong không gian đình làng đã thức tỉnh bản năng âm nhạc tài ba của cô bé. Mới 3 tuổi, em đã cuốn theo những bài hát văn, hát chèo như: "Cô Đôi Thượng Ngàn", "Thị Mầu lên chùa", "Thị Nở", "Súy Vân giả dại" … Xem ca trù, Tú Thanh thần tượng Nghệ nhân dân gian Hà Thị Cầu qua các tiết mục xẩm độc đáo của bà. Khi lên 5 tuổi, một lần Tú Thanh xem tivi và thấy Thiện Nhân - quán quân Giọng hát Việt nhí 2014 - hát "Cô đôi thượng ngàn", từ đó em thích thú và nung nấu quyết tâm học theo…

Mẹ em chia sẻ Tú Thanh đặc biệt có năng khiếu khi học hát học múa. Mỗi một bài hát mà em thích, em mở tivi, lên Youtube xem vài lần là thuộc làu làu. Mặc dù gia đình không khá giả, không liên quan đến nghệ thuật nhưng bố mẹ Tú Thanh đã nuôi dưỡng năng khiếu và niềm đam mê của em bằng cách gửi gắm em theo học đàn hát các nghệ nhân, các ca sĩ nghệ sĩ trong bộ môn âm nhạc truyền thống.

Ca nương Đặng Tú Thanh được xem là “Thần đồng âm nhạc”.

Năm lên 6 tuổi, con gái thổ lộ với mẹ ước mơ được biểu diễn trên sân khấu. Bố mẹ em đã khăn gói gửi em vào TP Hồ Chí Minh tham gia các cuộc thi tài năng nhí. Em được xem là hiện tượng hiếm gặp trong làng âm nhạc dân gian Việt Nam khi xuất hiện ấn tượng ở các gameshow như Biệt tài tí hon, Người hùng tí hon, Gương mặt thân quen nhí. Em được khán giả đặc biệt ấn tượng và yêu mến bởi sự thông minh, tài hoa đặc biệt khi biểu diễn được nhiều môn nghệ thuật cổ truyền như ca trù, chèo, xẩm, hát xoan, ca Huế, vọng cổ rất xuất sắc, như thể em sinh ra để làm một nghệ sĩ ở lĩnh vực này.

Nghệ sĩ Ưu tú Xuân Bắc xem em biểu diễn xẩm từng chia sẻ "mất kiểm soát" trước lối hát và cách nhả chữ của cô bé. Cây hài cho rằng nhiều nghệ sĩ hát xẩm ở Hà Nội hiện tại chưa chắc hát được như Tú Thanh. Thời điểm Tú Thanh xuất hiện trên các gameshow truyền hình, em được xem là "thần đồng âm nhạc" dân tộc. Trong Biệt tài tí hon và Người hùng tí hon, Tú Thanh diễn xướng nhiều bộ môn nghệ thuật như tuồng, chèo, xẩm, ca trù, chầu văn, hát xoan. Em từng thể hiện các trích đoạn như "Thị Mầu lên chùa", "Hầu đồng cô Bé", "Cô Đôi Thượng Ngàn", "Xúy Vân giả dại", "Xẩm Thập Ân"...

Trong Gương mặt thân quen nhí, Đặng Tú Thanh tiếp tục phát huy sở trường nghệ thuật dân tộc; đồng thời chứng minh sự đa tài khi hát nhiều thể loại âm nhạc, nhất là hát tiếng Anh, từ "Chầu Đệ Nhị" đến "La la la, The golden cudgel"... Ngoài các môn nghệ thuật truyền thống miền Bắc, em còn có thể ca Huế, vọng cổ. Các màn biểu diễn chèo và xẩm kinh điển của em lúc 6 tuổi như "Thị Mầu lên chùa", "Súy Vân giả dại", "Xẩm thập ân".v.v..v đã mang lại những giải thưởng xứng đáng cho em ở Biệt tài tí hon, Gương mặt thân quen nhí. Cũng chính vì lẽ đó, ngày 22/9/2016, Tú Thanh được Tổ chức kỷ lục Việt Nam trao tặng danh hiệu "Nghệ sĩ hát nhạc cổ truyền dân tộc Việt Nam nhỏ tuổi nhất" lúc đó em mới tròn 6 tuổi.

Thời điểm trao kỷ lục cho Tú Thanh, ông Nguyễn Mạnh Quý - Phó chủ tịch Trung ương Hội kỷ lục gia Việt Nam - cho biết: trước đó, tổ chức đã nhận được hồ sơ đề nghị về danh hiệu kỷ lục cho bé Tú Thanh. Hội đồng xem xét các thông tin, video clip được cung cấp, đối chiếu với dữ liệu sẵn có và tham khảo ý kiến từ các đơn vị nghệ thuật truyền thống. Sau hai tháng xem xét, Tú Thanh được công nhận là kỷ lục gia. Theo ông Bửu Điền - Tổng đạo diễn Người hùng tí hon - việc công nhận kỷ lục nhằm tôn vinh tài năng nhỏ tuổi. "Chương trình muốn tạo kỷ niệm đẹp cho bé, giúp bé lưu lại dấu ấn để tài năng không bị bỏ sót sau này.

Nổi tiếng ngoan, hiền, tâm thiện lành

Xuất thân trong một gia đình mộ Phật, Đặng Tú Thanh được nuôi nấng, dạy dỗ trong bầu khí quyển Phật giáo. Sau khi tham gia nhiều chương trình truyền hình và được chú ý, phía gia đình Tú Thanh quyết định dành thời gian cho con học tập, hạn chế xuất hiện tại các sự kiện, các sân khấu nhạc thị trường mà chỉ xuất hiện ở những chương trình giàu ý nghĩa, hát ca ngợi Bác Hồ, công ơn cha mẹ. Đặc biệt em rất năng nổ và nhiệt tình, sẵn sàng tham gia các hoạt động thiện nguyện và hoạt động văn nghệ ở tất cả các chùa trên cả nước.

Bất kỳ chùa nào mời tham gia chương trình nghệ thuật, Tú Thanh đều cố gắng thu xếp thời gian để góp mặt. Các bài nhạc Phật mà Tú Thanh thể hiện đều rất nhẹ nhàng, truyền cảm và đi vào lòng người. Đặc biệt, các bài hát "Lạy Phật Quan Thế Âm", "Sám phát nguyện" hay các bài hát ca ngợi công đức về cha, về mẹ, về công ơn dưỡng dục sinh thành của em đã lay động bao trái tim phật tử trong những buổi lễ Phật Đản, các khóa tu mà em tham dự. Cô bé cũng có kênh Youtube riêng với 65.000 người theo dõi.

Em còn nhỏ tuổi nhưng đã nổi tiếng, hát hay, cát sê cao, được mời đứng chung sân khấu biễu diễn cùng các nghệ sĩ lớn, nhưng Tú Thanh lại rất khiêm nhường, ngoan hiền lễ phép và đặc biệt đáng yêu. Các nghệ sĩ đều nhận xét Tú Thanh có tâm thiện lành. 14 tuổi, học lớp 9, trong khóa tu mùa hè vừa kết thúc ngày 1/7/2023 Tú Thanh đã chia sẻ ước mơ của con là lên cấp 3 con gắng học để thi đậu vào trường chuyên và chú tâm vào việc học văn hóa để sau này con mong được trở thành cô giáo dạy văn.

Ca nương Đặng Tú Thanh ở tuổi 14.

Thế nhưng, những ước mơ đành bỏ lại hết. Trưa 1/7/2023, Đặng Tú Thanh gặp nạn khi cùng chị gái Đặng Tú Quyên trên đường từ khóa tu trở về nhà. Tú Thanh mất ngay khi gặp nạn, chị gái em bị thương nặng đang cấp cứu ở Hà Nội. Điều thương tâm là bố mẹ em đi xuất khẩu lao động ở Úc không kịp về. Tang lễ của em do ông bà nội ngoại hai bên, những người thân và các sư thầy cùng rất nhiều chư tôn đức Tăng, Ni ở các chùa của Hải Phòng và các tỉnh lân cận đã về làm lễ cầu nguyện và lo liệu chu toàn cho em. Ai cũng xót xa vì mới một ngày trước đó em còn được nhận danh hiệu Hoa khôi chùa Vẽ.

Ở xa, trong nỗi đau đớn mất con, không thể kịp về bên con tiễn đưa con lần cuối, tâm nguyện của bố mẹ Tú Thanh là gia đình không nhận phúng điếu mà chỉ nguyện xin mọi người niệm Phật cho cô bé được vãng sinh. Trước khi đưa con đi hỏa táng, tang lễ phát bài "Sám nguyện" - một bài nhạc Phật rất xúc động của Tú Thanh được thu âm năm 2021.

Ngày 2/7, lễ tang của ca nương nhỏ tuổi nhất Việt Nam diễn ra thành kính, và rất đông người hâm mộ, yêu quý em, cả những nghệ sĩ, thầy cô và bạn học của em ở trường, ở khóa tu các sư thầy cùng tăng ni phật tử đã đến tiễn biệt em. Nghệ sĩ Quốc Thiên huấn luyện viên của em trong chương trình Tài năng nhí cùng nghệ sĩ Tuấn Ngọc cũng bay từ Sài Gòn ra tiễn đưa em. Đám tang em tràn ngập tiếng niệm Phật và những bài hát xuất sắc của em vang lên trong suốt tang lễ.

Trên các trang mạng xã hội, bao người hâm mộ em, bao nghệ sĩ nổi tiếng, những người từng may mắn được là thầy theo sát bước đường nghệ thuật của em, dạy dỗ truyền nghề cho em, và cả những nghệ sĩ lớn từng biểu diễn chung với em- ca nương nhỏ tuổi nhất Việt Nam trên các sân khấu lớn nhỏ, hay trong các dịp đại lễ Phật, tại các chùa, các chương trình thiện nguyện bày tỏ nỗi tiếc thương xót xa vô hạn trước sự ra đi của em.

Họa mi đã bay về trời. Em chính là món quà ân phước đẹp nhất, trong trẻo và mát lành nhất mà Đức Phật đã gửi tặng cho nhân gian này. Bài viết thay cho nén tâm hương tôi gửi tới em, ca nương Đặng Tú Thanh.