Cà phê đặc sản chinh phục thị trường khó tính

Dòng sản phẩm này đang từng bước chinh phục những thị trường khó tính trên thế giới, mang lại giá trị kinh tế cao cho người sản xuất.

Cà phê Fine Robusta được định giá cao hơn rất nhiều so với dòng cà phê thông thường bởi quá trình sản xuất đến cách thức sơ chế, chế biến đều được thực hiện nghiêm ngặt để đạt các điều kiện sàng lọc của Hiệp hội Cà phê đặc sản (SCA) về chất lượng từng công đoạn. Khi đạt từ 80 điểm trở lên, sản phẩm được gọi là cà phê Fine Robusta.

Xây dựng mạng lưới sản xuất, chế biến Fine Robusta

Hòa vào “làn sóng” cà phê đặc sản, thời gian gần đây, nhiều doanh nghiệp, HTX đã chú trọng đầu tư xây dựng mạng lưới sản xuất, chế biến để thâm nhập vào thị trường xuất khẩu có tiềm năng. Trong đó, Nhật Bản-một thị trường được xem là khó tính nhất-đang dần bị chinh phục bởi các sản phẩm này.

Hợp tác xã Sản xuất-thương mại và dịch vụ nông nghiệp Glar (xã Glar, huyện Đak Đoa) chế biến cà phê đặc sản. Ảnh: V.T

Bà Nguyễn Thị Nga-Phó Giám đốc HTX Nông nghiệp và dịch vụ Nam Yang (xã Nam Yang, huyện Đak Đoa) chia sẻ: “Để tạo ra hạt cà phê đặc sản, quy trình sản xuất đòi hỏi rất nghiêm ngặt từ việc chăm sóc vườn cây đến quá trình thu hái, sơ chế, rang xay, bảo quản phải đạt các điều kiện sàng lọc của SCA.

Chúng tôi luôn kiên trì mục tiêu sản xuất theo hướng hữu cơ thuận tự nhiên nhằm tạo ra những sản phẩm thân thiện với môi trường. Trong quá trình thu hái, chúng tôi lựa chọn những quả chín mọng, làm sạch bằng nước để loại bỏ tạp chất và những quả kém chất lượng.

Rồi quá trình làm khô được kiểm soát nghiêm ngặt, áp dụng quy trình lên men với nguồn vi sinh bản địa. Đây là nét đặc trưng tuyệt đối về hương vị. Sản phẩm cà phê Đak Yang Fine Robusta của HTX có hương vị lắng đọng, đậm đà, hậu vị ngọt ngào, trở thành lựa chọn lý tưởng cho những người yêu thích cà phê”.

Hợp tác xã Sản xuất-Thương mại và Dịch vụ nông nghiệp Glar (làng Tuơh Klah, xã Glar, huyện Đak Đoa) chế biến cà phê nhân chất lượng cao để tham gia chấm điểm cà phê đặc sản. Ảnh: Vũ Thảo

Hiện nay, các doanh nghiệp, HTX cà phê luôn đặt mục tiêu liên kết phát triển nền nông nghiệp xanh-sạch-bền vững để tạo ra nguồn hàng chất lượng đồng nhất phục vụ xuất khẩu. Điều này thể hiện trong phương pháp sản xuất nhằm bảo tồn đa dạng sinh học, giảm lượng phân bón, thuốc hóa học gây ảnh hưởng đến sức khỏe, môi trường.

Đồng thời, nỗ lực nghiên cứu nhằm nâng cao giá trị hạt cà phê Robusta qua việc chế biến cà phê đặc sản. Nhiều doanh nghiệp, HTX còn mời chuyên gia tổ chức các lớp chuyên ngành về cà phê đặc sản để hướng dẫn phương pháp, kỹ thuật sản xuất.

Ông Lưu Vinh Quang-Phó Giám đốc Công ty TNHH Sản xuất và dịch vụ Tam Ba (TP. Pleiku) cho hay: “Việt Nam đứng thứ 2 trên thế giới về xuất khẩu cà phê. Nhưng thế giới họ chỉ biết Việt Nam làm cà phê nguyên liệu. Lúc đó, tôi nghĩ mình phải tìm tòi, học hỏi chuyên sâu về Fine Robusta thì mới nâng tầm giá trị cho hạt cà phê.

Vì vậy, trong 3 năm gần đây, từ vùng nguyên liệu 200 ha sản xuất theo quy trình hữu cơ, Công ty bắt đầu chú trọng chế biến dòng cà phê chất lượng cao để gia tăng giá trị cho sản phẩm và tìm kiếm thị trường xuất khẩu, trong đó có thị trường Nhật Bản.

Và để có lô hàng đầu tiên xuất đi Nhật Bản theo đúng tiêu chuẩn, ngay từ quy trình chăm sóc, đối tác đã cử người sang kiểm tra nghiêm ngặt, rồi đến lúc thu hoạch và sơ chế, đóng gói cũng giám sát rất chặt chẽ”.

Theo ông Quang, điểm vượt trội của nông nghiệp hữu cơ so với nông nghiệp truyền thống đó là tính bền vững, bảo vệ môi trường và đa dạng sinh học. Đặc biệt, sản phẩm được chứng nhận hữu cơ sẽ nâng cao giá trị hơn rất nhiều. Cà phê hữu cơ có nhiều lợi thế thâm nhập các thị trường khó tính như châu Âu (EU), Hoa Kỳ, Nhật Bản… Hiện nay, Tam Ba đã xuất khẩu cà phê nhân xanh sang Đức, Ba Lan, Singapore, Nhật Bản; cà phê thành phẩm rang xay xuất đi Mỹ.

Hướng đến thị trường khó tính

Một số doanh nghiệp ở Gia Lai đã bắt đầu tìm hiểu để định hướng xuất khẩu dòng cà phê đặc sản sang các thị trường khó tính, đặc biệt là Nhật Bản và nhận được phản hồi tích cực từ đối tác.

Ông Nguyễn Tiến Định-Giám đốc Công ty cổ phần Cà phê Việt Nam United (VCU) ở thị trấn Chư Prông cho rằng: Vấn đề khó khăn nhất khi đưa cà phê Việt Nam ra thế giới đó là sự bền bỉ. Bởi khi tiếp xúc trực tiếp với người Nhật, ông đã hiểu rõ văn hóa của họ hơn và hiểu rằng đây là một thị trường lớn, giàu tiềm năng nhưng đòi hỏi sự kiên nhẫn trong việc giới thiệu sản phẩm.

Trong chuyến tham gia triển lãm cà phê đặc sản tại Tokyo (Nhật Bản) hồi tháng 10-2024, VCU mang đến dòng cà phê Fine Robusta và Arabica Specialty. Sự kiện thu hút rất nhiều doanh nghiệp, tập đoàn lớn trong ngành cà phê ở các quốc gia tham gia. Hàng ngàn lượt khách đã ghé thăm gian hàng và thưởng thức cà phê Việt Nam.

Tại đây, team VCU cũng được nghe chia sẻ của một số nhà sản xuất cà phê. Trước đó, họ đánh giá chất lượng cà phê Robusta Việt Nam không cao. Tuy nhiên, khi đến gian hàng của VCU, họ đã bất ngờ bởi hương vị và chất lượng không hề tệ như suy nghĩ lâu nay.

Để tạo ra hạt cà phê đặc sản, quy trình sản xuất đòi hỏi rất nghiêm ngặt từ việc chăm sóc vườn cây đến quá trình thu hái, sơ chế, rang xay, bảo quản phải đạt các điều kiện sàng lọc của SCA. Ảnh: Vũ Thảo

“VCU có thể khẳng định, người nông dân chuyên canh cà phê tại Việt Nam có quyền tự hào về những hạt cà phê mà mình đầu tư trồng, chăm sóc và kết hợp các kỹ thuật phù hợp với tiêu chuẩn chung của thế giới, đáp ứng được nhu cầu cung ứng chế biến cà phê đặc sản nói riêng cũng như các cấp bậc phù hợp trong ngành cà phê thế giới nói chung”-ông Định nói.

Hương vị độc đáo và chất lượng của sản phẩm cà phê đặc sản đã tạo niềm tin và sự yêu thích từ khách hàng. Tuy nhiên, để chinh phục các thị trường này đòi hỏi doanh nghiệp phải nỗ lực trong nghiên cứu để đảm bảo sản phẩm phù hợp với nhu cầu từng thị trường và nâng cao chất lượng, tăng tính cạnh tranh cho sản phẩm cũng như xây dựng thương hiệu.

Phó Giám đốc HTX Nông nghiệp và dịch vụ Nam Yang cho hay: Sau khi đạt chứng nhận hữu cơ của Mỹ (USDA) và EU, sản phẩm của HTX được khách hàng trong và ngoài nước đón nhận. Một số đối tác nước ngoài đã đến nhà máy của HTX tham quan và tìm hiểu quy trình sản xuất, chế biến cà phê Đak Yang Fine Robusta. Đây là cơ hội tốt để sản phẩm vươn xa hơn.

Để sản xuất cà phê đặc sản, quá trình thu hái phải chọn lựa tỉ mỉ từng quả chín. Ảnh: V.T

“Trong chiến lược xây dựng thương hiệu cho cà phê đặc sản, chúng tôi không chỉ dừng lại ở việc giới thiệu sản phẩm mà còn tạo ra giá trị và kết nối cảm xúc với khách hàng.

Tại một số chương trình quảng bá sản phẩm ở nước ngoài, chúng tôi luôn kể về câu chuyện và tâm huyết làm ra sản phẩm. Từ ý nghĩa tên gọi theo tiếng Bahnar, Đak nghĩa là nước, Yang nghĩa là thần, hạt cà phê được nuôi dưỡng bằng nước của thần. Phương pháp canh tác hữu cơ thuần tự nhiên sẽ cho ra những hạt cà phê có hương vị đặc biệt. Đó là tâm huyết, hoài bão của những người nông dân làm ra sản phẩm này”-bà Nga nói.

Ông Đoàn Ngọc Có-Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường-thông tin: Hiện nay, nhiều doanh nghiệp trong tỉnh đã chú trọng đầu tư xây dựng mạng lưới sản xuất, chế biến cà phê bền vững và một phần sản phẩm cà phê đặc sản để hướng đến xuất khẩu sang các thị trường lớn như Mỹ, EU, Nhật Bản... Việc này đòi hỏi người sản xuất phải đi từ khâu chăm sóc, kiểm soát tốt dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, thu hoạch tỷ lệ cà phê chín đạt 80-95%, cho đến công nghệ sơ chế, bảo quản và chế biến ra thành phẩm.

Sau khi thử nghiệm thành công việc chăm sóc theo hướng hữu cơ trên một số vườn cà phê, nhiều hộ sản xuất, HTX, doanh nghiệp bắt đầu chế biến dòng cà phê đặc sản để tăng giá trị cho sản phẩm 1,5-2 lần so với cách chế biến thông thường. Hướng đi này từng bước nâng cao giá trị sản phẩm, tạo cơ hội mới cho ngành cà phê Gia Lai.

VŨ THẢO