Các câu chuyện về Covid-19 đứng đầu bảng xếp hạng sách khoa học

Theo các trang xếp hạng như The Guardian, Sunday Times hay Financial Times, sách về Covid-19 trong năm 2022 luôn ở vị trí đầu bảng dựa trên mức tiêu thụ và nhu cầu tìm kiếm. Tiêu biểu là The Long Shot và How to Prevent the next Pandemic. Các cuốn sách là sự ghi chép về hành trình chống dịch, cách các nước sở hữu lượng vaccine lớn sản xuất, phân phối đến các khu vực trong thời sản xuất vaccine và ban hành những chính sách ứng biến trong thời điểm virus SARS-CoV-2 lây lan diện rộng.

Bên cạnh đó, những bảng xếp hạng cũng đề cập đến các dòng sách về sinh học, vật lý, công nghệ. Đây đều là những khám phá liên quan đến những khía cạnh mới trong cuộc sống con người hiện đại. Chẳng hạn cuốn The Darkness Manifesto của tác giả Johan Eklöf đã nói về vấn đề ô nhiễm ánh sáng tại các đô thị. Ảnh hưởng của các nguồn sáng lớn từ các biển quảng cáo đến hoạt động thị giác của con người.

The Long Shot - Kate Bingham and Tim Hames

Kate Bingham xuất thân là một nhà nghiên cứu và doanh nhân trong lĩnh vực y dược. Khi dịch Covid-19 bùng phát, cô được bổ nhiệm thần tốc làm người phụ trách vaccine cho toàn bộ Vương quốc Anh. Khi ấy, nỗi lo lớn nhất của Bingham là việc hiệu quả vaccine được thử nghiệm vào tháng 4/2020 mới chỉ đạt 15%. Trải qua quá trình nghiên cứu đầy gian khổ, vào tháng 10 cùng năm, Bingham tiếp tục tham gia thử nghiệm vaccine Novavax lên chính người mình. Hiệu quả đã phần nào cải thiện và cô sẵn sàng đưa sản phẩm này vào thực tiễn.

Mặc dù vậy, tình trạng lây nhiễm và tái lây nhiễm Covid-19 tại Anh vẫn gia tăng đáng kể theo từng đợt. Bingham bắt đầu lo ngại về các chính sách phong tỏa của Chính phủ Anh đang không thực sự hiệu quả. Cùng đó là những biến chủng mới của Covid-19 dần xuất hiện đe dọa “phòng tuyến” vaccine do Bingham cùng các cộng sự dày công xây dựng. Cuộc chiến với Covid-19 giờ đây chỉ như một sự đánh cược với các tỷ lệ trong khoa học. Một người được tiêm vaccine sẽ thuộc nhóm 99% an toàn hay 1% bị lây nhiễm.

Cuốn sách là những góc nhìn từ chính những người làm vaccine. Bingham cùng Hames đã kể lại chi tiết mọi trở ngại, khó khăn và những rào cản trong quá trình chống dịch, đưa vaccine đến tay người dân tại Vương quốc Anh.

......................................................................................................................

How to Prevent the next Pandemic - Bill Gates

Đại dịch Covid-19 dường như vẫn chưa kết thúc ngay cả khi các chính phủ trên thế giới cố gắng đẩy lùi đại dịch. Không một nhà khoa học nào có thể khẳng định những gì sẽ xảy ra tiếp theo.

Làm thế nào con người có thể ngăn chặn một đại dịch mới giết chết hàng triệu người và tàn phá nền kinh tế toàn cầu? Liệu nhân loại thậm chí có thể hy vọng để thực hiện điều này?

Trong cuốn sách How to Prevent the next Pandemic, Bill Gates đã nêu lên những bài học mà thế giới cần rút ra được sau đại dịch Covid-19. Dựa vào kiến thức được chia sẻ từ các chuyên gia hàng đầu thế giới và kinh nghiệm của chính Bill Gates trong việc chống lại các căn bệnh hiểm nghèo thông qua một quỹ từ thiện, trước tiên, Gates đã đưa ra một góc nhìn khoa học của bệnh Covid-19.

Sau đó, Gates trình bày về cách các quốc gia trên thế giới đối mặt với dịch bệnh này. Họ đã cùng nhau thực hiện một kế hoạch lớn không chỉ ngăn chặn một thảm họa mà còn thúc đẩy các hợp tác song phương và toàn diện. Từ đó, Gates muốn đưa ra một lời kêu gọi quốc tế và sự đồng hành, bảo đảm trên hầu hết mặt, đặc biệt là công nghệ sinh học.

Với lối viết ngắn gọn và rõ ràng, nhà hoạt động y tế toàn cầu Gates phản ánh về đại dịch Covid-19 hiện tại, xem xét những đại dịch trong tương lai và đưa ra một số khuyến nghị hợp lý để phòng ngừa... Những câu chuyện sống động của Gates đưa ra lý lẽ và mạnh mẽ để thế giới đoàn kết lại trong việc ngăn chặn các đại dịch sắp tới.

......................................................................................................................

The Metaverse - Matthew Ball

Trong những năm gần đây, thuật ngữ “Metaverse” đột nhiên xuất hiện ở khắp nơi, từ trang nhất của các tờ báo, xu hướng thời trang mới cho đến kế hoạch của những công ty quyền lực. Nó đã và đang định hình nền tảng chính sách của chính phủ Mỹ, Liên minh châu Âu và một số nước đang phát triển tại châu Á.

Cuốn sách The Metaverse sẽ giải thích chính xác Metaverse là gì. Như nhà nghiên cứu tiên phong và nhà đầu tư mạo hiểm Matthew Ball giải thích, đó là một mạng lưới thế giới ảo 3D liên tục và liên kết với nhau. Mạng lưới đó đóng vai trò là cửa ngõ cho hầu hết trải nghiệm trực tuyến và cũng là nền tảng của phần lớn thế giới thực.

Trong nhiều thập kỷ, những ý tưởng này chỉ giới hạn trong khoa học viễn tưởng và trò chơi điện tử, nhưng giờ đây chúng sẵn sàng cách mạng hóa mọi ngành và chức năng, từ tài chính và chăm sóc sức khỏe đến giáo dục, thương mại, quy hoạch thành phố, hẹn hò...

......................................................................................................................

The Darkness Manifesto - Johan Eklöf

Johan Eklöf, một nhà sinh thái học người Thụy Điển chuyên nghiên cứu về loài dơi, đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về tình trạng ô nhiễm ánh sáng, một nguyên nhân gây mất đa dạng sinh học bị lãng quên. Ánh sáng nhân tạo làm mất phương hướng của động vật hoang dã sống về đêm. Cuốn sách The Darkness Manifesto là một bài ca ca ngợi bóng tối tự nhiên theo đúng nghĩa của nó chứ không chỉ là đối lập với ánh sáng.

Eklöf suy ngẫm về vẻ đẹp của bầu trời đêm, lần theo những đường đi lang thang của những con bướm đêm say ánh sáng và những cú bổ nhào vào một cái hốc nào đó để trốn ánh sáng của những con cú tinh mắt.

Đồng thời cuốn sách đưa ra một cái nhìn khoa học về những sinh vật phát quang dưới đáy sâu thẳm đại dương. Có thể thấy, Eklöf là một người bạn tận tụy của màn đêm. Ông say sưa viết về những thiệt hại đáng kinh ngạc mà con người gây ra cho chính mình và các loài vật chỉ bằng cách để đèn sáng.

......................................................................................................................

This Mortal Coil - Andrew Doig

Tại sao một thế kỷ trước con người chủ yếu chết vì bệnh truyền nhiễm, trong khi ngày nay nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở các quốc gia công nghiệp hóa là bệnh tim và đột quỵ? Nguyên nhân cái chết thay đổi tiết lộ điều gì về cách các thế hệ trước đã sống?

Thông qua cuốn sách The Mortal Coil, giáo sư Andrew Doig của Đại học Manchester cung cấp một bức chân dung toàn cảnh về cái chết trong suốt lịch sử, xem xét các nguyên nhân cụ thể - từ bệnh truyền nhiễm đến bệnh di truyền, bạo lực đến chế độ ăn uống - những người đang bị ảnh hưởng và những người đã dần khắc phục.

Cuốn sách là tập hợp các câu chuyện và suy nghĩ về các vấn đề y học như việc khám phá ra vitamin C và vai trò của nó trong việc ngăn ngừa bệnh còi. Người Ireland nhập cư đã mở nhà vệ sinh đầu tiên cho người nghèo ở Liverpool, qua đó giáo dục công chúng về tầm quan trọng của sự sạch sẽ trong việc chống lại bệnh tật.

Mặc dù có một số mô tả khủng khiếp về bệnh tật và cái chết, cuốn sách của Doig đã khéo léo đưa ra những suy nghĩ về con người trong vài nghìn năm qua. Ông nhận định về những nguyên nhân khiến nhiều người sống sót hơn và tồn tại lâu hơn - đầu tiên là thông qua những đổi mới như nông nghiệp, sau đó là áp dụng các học thuyết xã hội tân tiến và bằng sự đoàn kết, nhân loại đã đánh bại một loạt các bệnh truyền nhiễm lớn.

Trong phần lớn lịch sử của loài người, tuổi thọ trung bình vào khoảng 30. Ngày nay, nhờ có hàng thế kỷ cống hiến của các nhà khoa học, con người có thể sống ít nhất 70 hoặc 80 tuổi ở các nước phát triển.

Đức Huy