Các cơ sở y tế Hà Tĩnh gặp khó trong mua sắm vật tư, hóa chất, sinh phẩm y tế
Dù đã nỗ lực tháo gỡ song hiện nay, các cơ sở y tế Hà Tĩnh vẫn đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt vật tư, hóa chất, sinh phẩm do nhiều vướng mắc trong thực tiễn cần tiếp tục được tháo gỡ.
Những kết quả bước đầu
Ngày 03/3/2023, Chính phủ ban hành Nghị định số 07/2023/NĐ-CP (Nghị định 07) sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 98/2021/NĐ-CP về quản lý trang thiết bị y tế và Nghị quyết số 30/NQ-CP ngày 04/3/2023 về việc tiếp tục thực hiện các giải pháp bảo đảm thuốc, trang thiết bị y tế. Ngay sau khi Chính phủ ban hành Nghị định 07, Sở Y tế đã nhanh chóng có văn bản chỉ đạo đến các cơ sở y tế trong toàn tỉnh triển khai thực hiện nhằm tháo gỡ khó khăn, tắc nghẽn trong đấu thầu mua sắm thuốc, vật tư y tế, hóa chất, sinh phẩm.
Đến nay, bước đầu Hà Tĩnh đã tháo gỡ được một số khó khăn, nhất là trong đấu thầu, mua sắm thuốc. Theo đó, kết quả đấu thầu thuốc cấp địa phương cung cấp năm 2023 - 2024 đối với gói thầu cung cấp thuốc hóa dược, gói thầu cung cấp thuốc dược liệu và thuốc cổ truyền đã có 847 mặt hàng trúng thầu trên tổng số 1.024 mặt hàng theo kế hoạch (đạt 82,7%).
Dược sỹ Lê Thị Cẩm Thạch - Trưởng phòng Nghiệp vụ dược (Sở Y tế Hà Tĩnh) cho biết: “Kết quả đấu thầu tập trung và đàm phán giá cơ bản đã đáp ứng nhu cầu khám, chữa bệnh tại đơn vị. Đây là sự nỗ lực rất lớn của ngành để chia sẻ khó khăn với các cơ sở y tế. Đối với các mặt hàng không lựa chọn được nhà thầu, Sở Y tế đã có chỉ đạo và hướng dẫn đơn vị tự mua sắm theo đúng quy định tại Điều 18, Thông tư số 15/2019/TT-BYT. Đến nay, các đơn vị đang chuẩn bị các bước để triển khai đấu thầu mua sắm thuốc theo các quy định pháp luật về đấu thầu”.
Một số đơn vị cũng đã triển khai mua sắm thành công một số hóa chất, thiết bị để phục vụ công tác cấp cứu, điều trị. Tiêu biểu như tại BVĐK tỉnh, đã thực hiện thành công mua gấp 1 gói ôxy lỏng phục vụ cấp cứu bệnh nhân trong thời gian chưa có kết quả đấu thầu vật tư y tế. Hiện nay, bệnh viện đang tiến hành làm thủ tục mua một số gói hóa chất cấp bách, sửa chữa một số máy móc trang thiết bị cho toàn bệnh viện.
Đặc biệt, số đăng ký lưu hành của sinh phẩm, vật tư, trang thiết bị y tế hết hạn đã được gia hạn đến hết ngày 31/12/2024 hoặc được mua bán khi chưa có giá kê khai. Đồng thời các cơ sở y tế có điều kiện bổ sung trang thiết bị y tế mới nhưng không mất nguồn kinh phí.
Nhiều khó khăn cần tháo gỡ
Bên cạnh những kết quả đạt được thì hiện nay, việc mua sắm vật tư, hóa chất, sinh phẩm vẫn đang gặp nhiều khó khăn. Theo đó, kết quả đấu thầu tập trung vật tư y tế, hóa chất, sinh phẩm đến nay mới chỉ có kết quả trúng thầu của 6/17 phần, hiện còn 11/17 phần (tương ứng với 2.110 mặt hàng) đang triển khai đấu thầu lại. Kết quả đấu thầu tập trung vật tư y tế, hóa chất, sinh phẩm lần 2 dự kiến có kết quả sớm nhất cũng phải vào tháng 7/2023.
Kết quả đấu thầu tập trung không đạt như kỳ vọng khiến cho các cơ sở y tế vẫn đang phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng vật tư, sinh phẩm, hóa chất phục vụ công tác cấp cứu, điều trị cho người bệnh.
Ghi nhận tại BVĐK tỉnh - nơi hằng ngày tiếp nhận và điều trị cho trên 1.000 bệnh nhân đã phải đối mặt với việc thiếu hụt vật tư, hóa chất, sinh phẩm từ nhiều tháng nay. Nghiêm trọng nhất là nhiều loại hóa chất, sinh phẩm phục vụ công tác xét nghiệm không còn. Nhiều loại vật tư y tế như: xông tiểu, xi sọ não, canuyn ngáng lưỡi… bị thiếu hụt do hết số lượng hoặc nhà thầu không thể cung ứng. Đặc biệt, một số loại vật tư phục vụ cấp cứu như: vòng cao su cầm máu trong xuất huyết tiêu hóa, trong điều trị nhồi máu cơ tim... cũng không có sẵn tại BVĐK tỉnh, gây ảnh hưởng rất lớn đến công tác điều trị cho người bệnh.
Bác sỹ Lê Ngọc Thanh - Phó Giám đốc BVĐK tỉnh cho biết: “Do không có hóa chất để xét nghiệm nên buộc bệnh viện phải hướng dẫn người nhà bệnh nhân đi xét nghiệm ở ngoài. Nếu không xét nghiệm được thì không còn cách nào khác là buộc bệnh viện phải cho bệnh nhân chuyển tuyến vì không thể chẩn đoán, phẫu thuật và điều trị.
Thực tế, trong thời gian qua, chúng tôi đã phải cho chuyển tuyến nhiều ca bệnh vì không thể làm xét nghiệm máu để phẫu thuật. Căng nhất là khi có các ca bệnh vào lúc đêm khuya, rạng sáng, khi đó, các cơ sở y tế tư nhân đã nghỉ làm, không thể làm dịch vụ xét nghiệm nên khó khăn cho các y bác sỹ trong chẩn đoán, cấp cứu và điều trị cho người bệnh”.
Để đáp ứng nhu cầu khám, chữa bệnh trong bối cảnh các gói thầu về hóa chất, sinh phẩm không có đơn vị dự thầu, nhiều cơ sở y tế trong tỉnh đã thực hiện mua sắm các gói nhỏ theo hình thức cấp bách phục vụ điều trị (dưới 100 triệu đồng). Đối với các bệnh viện tuyến cơ sở thì đây được coi là giải pháp tình thế nhưng đối với BVĐK tỉnh, với nhu cầu sử dụng hóa chất, vật tư mỗi ngày lên đến hàng trăm triệu đồng thì việc thực hiện mua sắm các gói nhỏ theo hình thức khẩn cấp là không khả thi và mất rất nhiều thời gian để làm hồ sơ, thủ tục.
Bên cạnh khó khăn trong đấu thầu tập trung cấp tỉnh, hiện nay, việc thẩm định giá nhà nước cấp huyện đối với các gói thầu mua sắm vật tư, hóa chất, sinh phẩm không thực hiện được hoặc việc thực hiện rất chậm, ảnh hưởng đến công tác mua sắm, cung ứng.
Một số trang thiết bị chưa có niêm yết giá cụ thể trên Cổng thông tin điện tử của Bộ Y tế và chưa có quy định về các thiết bị y tế phải được niêm yết giá trên Cổng thông tin điện tử của Bộ Y tế nên tại thời điểm mua bán không so sánh được; hoặc có trường hợp mua và thanh toán xong mới có giá niêm yết thấp hơn sẽ dẫn đến vi phạm.
Thêm vào đó, hiện nay, một số máy móc được trao tặng chưa có hóa chất, sinh phẩm, vật tư tiêu hao đi kèm để đưa vào sử dụng, đơn vị không được phép tự mua sắm và phải chờ đấu thầu tập trung có kết quả mới đưa vào hoạt động được.
Để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các cơ sở y tế, ngành y tế sẽ tiếp tục triển khai các nội dung, nhiệm vụ trong công tác đấu thầu thuốc, sinh phẩm, vật tư y tế, hóa chất mà UBND tỉnh đã giao. Đặc biệt là phối hợp tập trung đấu thầu bổ sung thuốc, vật tư y tế, hóa chất, sinh phẩm đợt 2. Trong trường hợp thiếu thuốc, ngành sẽ hướng dẫn các đơn vị sử dụng thay thế bằng các thuốc có cùng tác dụng dược lý, thực hiện điều chuyển và chủ động mua sắm đối với các mặt hàng thiếu.
Sở Y tế cũng đã kiến nghị UBND tỉnh cho chủ trương việc đấu thầu mua sắm vật tư y tế, hóa chất, sinh phẩm với thời gian 2 năm sử dụng giúp ổn định về mặt cung ứng; chỉ đạo hội đồng thẩm định giá nhà nước cấp tỉnh, cấp huyện thực hiện thẩm định giá đối với các vật tư y tế, hóa chất, sinh phẩm theo thẩm quyền nhanh chóng, hiệu quả, tránh tình trạng kéo dài. Đồng thời, kiến nghị Chính phủ giao Bộ Y tế ban hành danh mục các thiết bị y tế phải được niêm yết giá trên Cổng thông tin điện tử của Bộ Y tế.