Các địa phương phải nỗ lực lớn để đạt chuẩn huyện nông thôn mới

Bê tông hóa đường giao thông nông thôn ở huyện Gio Linh - Ảnh: H.N

Thông tin từ Văn phòng Điều phối nông thôn mới tỉnh cho biết, hiện có 4 huyện đăng ký đạt chuẩn NTM trước năm 2025 là Triệu Phong, Gio Linh, Hải Lăng và Vĩnh Linh. Xây dựng huyện đạt chuẩn NTM đòi hỏi phải thực hiện khối lượng công việc cũng như nguồn lực đầu tư khá lớn, yêu cầu các địa phương phải có 100% xã đạt chuẩn NTM và hoàn thiện 9/9 tiêu chí huyện đạt chuẩn NTM. Trong giai đoạn 2016 - 2020, các huyện mới tập trung nguồn lực để đầu tư xã đạt chuẩn NTM. Để hoàn thành bộ tiêu chí huyện NTM trong giai đoạn 2021 - 2025, hiện nay hầu hết các huyện đều đang gặp nhiều khó khăn cần phải tập trung tháo gỡ.

Vĩnh Linh được xem là địa phương đi đầu trong xây dựng NTM giai đoạn đầu, có nhiều xã nổi bật, nhiều điểm sáng trong triển khai thực hiện. Khó khăn nhất hiện nay đối với Vĩnh Linh là còn 3 xã miền núi chưa đạt chuẩn, trong đó khó nhất là xã Vĩnh Ô. Xã này hiện nay mới đạt 11/19 tiêu chí, trong đó các tiêu chí thu nhập và hộ nghèo đạt rất thấp. Năm 2020, hộ nghèo trên địa bàn xã Vĩnh Ô là 44,1%; thu nhập bình quân đầu người mới 20 triệu đồng/người/năm. Như vậy, để Vĩnh Ô đạt chuẩn NTM trước năm 2025, bên cạnh hỗ trợ về nguồn lực, huyện Vĩnh Linh cần tập trung chỉ đạo để địa phương này có thể hoàn thiện các tiêu chí khó như thu nhập, hộ nghèo, nhà ở… Ngoài ra, Vĩnh Linh vẫn còn nhiều tiêu chí chưa đạt như còn trên 12 km đường huyện quản lý chưa đạt chuẩn, mới có 1/4 trường THPT đạt chuẩn quốc gia; việc đầu tư xây dựng bãi rác tập trung tại huyện mới đang trong giai đoạn triển khai nên công tác xử lý chất thải rắn trên địa bàn chưa đạt chuẩn.

Để phấn đấu đạt chuẩn NTM trước năm 2025, huyện Hải Lăng đã rất khẩn trương trong triển khai thực hiện. Đến nay, đối với tiêu chí huyện NTM đã đạt 4/9 tiêu chí, có 11/15 xã đã đạt chuẩn NTM. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện Hải Lăng còn nhiều khó khăn cần tháo gỡ như còn 4 xã chưa đạt chuẩn, trong đó có 2 xã Hải An và Hải Khê nằm trong Khu kinh tế Đông Nam nên việc đầu tư hoàn thiện các tiêu chí NTM rất khó thực hiện do vướng quy hoạch. Đối với tiêu chí giáo dục, huyện còn 2/3 trường THPT cần phải đầu tư xây dựng để đảm bảo có trên 60% trường học đạt chuẩn. Hệ thống xử lý nước thải một số cơ sở sản xuất, làng nghề, cụm công nghiệp chưa được xử lý; việc thu gom, xử lý chất thải một số xã chưa đạt chuẩn…

Đối với huyện Triệu Phong, hiện mới đạt 5/9 tiêu chí huyện NTM. Tiêu chí giao thông mới có 56,3% km đường huyện đạt chuẩn; có 2/4 trường THPT đạt chuẩn năm 2016 nên phải tiến hành công nhận lại theo quy định của Bộ GD&ĐT. Các tiêu chí này cần nguồn lực đầu tư khá lớn, vượt khả năng ngân sách của huyện. Ngoài ra, huyện chưa có đề án, phương án quản lý chất thải rắn trên địa bàn.

Huyện Gio Linh cũng đứng trước nhiều khó khăn như chỉ có 1/3 trường THPT đạt chuẩn quốc gia; các bãi rác trên địa bàn cơ bản đầy, cần đầu tư nhà máy xử lý rác theo quy định; vấn đề ô nhiễm môi trường do hấp sấy cá của 67 hộ tại xã Gio Việt chưa được xử lý. Huyện còn 7 xã chưa đạt chuẩn NTM...

Để thực hiện đạt mục tiêu đề ra, đứng trước nhiều khó khăn như vậy, đòi hỏi các huyện cần phải có sự chủ động, sáng tạo, nỗ lực rất lớn trong huy động nguồn lực. Theo rà soát ban đầu của các huyện, để đảm bảo về đích NTM trước năm 2025, cần nguồn lực đầu tư trên 100 tỉ đồng/ huyện do hầu hết các huyện đều chưa đạt các tiêu chí cần nguồn lực đầu tư lớn như giao thông, trường học, môi trường. Một số huyện đang còn lúng túng, chưa có giải pháp trong chỉ đạo thực hiện các tiêu chí huyện NTM vì một số tiêu chí do các ngành quản lý. Hầu hết các huyện đều chưa có quy hoạch vùng huyện, cần khẩn trương hoàn thiện lập quy hoạch này làm cơ sở định hướng để thực hiện các nội dung xây dựng NTM. Một số huyện chưa xây dựng đề án huyện NTM…

Phó Chánh Văn phòng Điều phối NTM tỉnh Trần Trọng Tuấn cho biết: “Đơn vị đã làm việc với các huyện, hướng dẫn rà soát kỹ hiện trạng và nhu cầu nguồn lực đầu tư đạt chuẩn huyện NTM. Hiện nay, các huyện đang còn gặp nhiều khó khăn như có nhiều tiêu chí chưa đạt, trong đó có các tiêu chí khó như môi trường, liên kết trong sản xuất, các xã miền núi của các huyện Gio Linh, Vĩnh Linh rất khó đạt các tiêu chí thu nhập, hộ nghèo, nhà ở... Vì vậy, trong thời gian tới, Văn phòng Điều phối NTM sẽ chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương trước hết ưu tiên thực hiện hoàn thành 100% số xã đạt chuẩn NTM; tập trung chỉ đạo các xã đã đạt chuẩn duy trì vững chắc kết quả, không để rớt chuẩn và tích cực, chủ động xây dựng xã NTM nâng cao, kiểu mẫu.

Đề xuất các ngành cấp tỉnh tăng cường công tác hướng dẫn, huy động, lồng ghép các nguồn lực hỗ trợ thêm cho các địa phương; các cơ quan, đơn vị được UBND tỉnh giao đỡ đầu, phụ trách các xã có kế hoạch hỗ trợ cụ thể, quan tâm lồng ghép một số hạng mục công trình cần đầu tư vào kế hoạch đầu tư công trung hạn 2021 - 2025 của tỉnh… Xây dựng huyện đạt chuẩn NTM là nhiệm vụ chính trị quan trọng để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội nên thời gian tới, Văn phòng Điều phối NTM sẽ tích cực tham mưu UBND tỉnh, Ban chỉ đạo xây dựng NTM tỉnh triển khai kịp thời, hiệu quả hơn nữa các mặt công tác. Để đạt mục tiêu đến năm 2025 có thêm 3 huyện đạt chuẩn NTM, các địa phương phải nỗ lực rất lớn, cùng với đó là sự phối hợp chặt chẽ, hỗ trợ trên nhiều mặt của các sở, ban, ngành cấp tỉnh”.

Lê Oanh