Các điểm nổi bật tại Hội nghị thượng đỉnh G7

Các nhà lãnh đạo G7 chụp ảnh tại Kananaskis, Alberta, Canada hôm 16-6. Ảnh: Getty Images

Đáng chú ý,thông cáo về AI là tuyên bố chi tiết nhất từ trước đến nay của các nhà lãnh đạo G7; hứa hẹn một "cách tiếp cận lấy con người làm trung tâm" để áp dụng công nghệ tiến bộ "nhằm tăng cường sự thịnh vượng, mang lại lợi ích cho xã hội và giải quyết những thách thức toàn cầu cấp bách", đặc biệt là thúc đẩy hiệu quả kinh tế và tăng cường an ninh quốc gia. G7 cũng đã ban hành một "tầm nhìn chung" cho các công nghệ lượng tử mới nổi, cam kết thúc đẩy đầu tư công và tư vào khoa học và công nghệ lượng tử.

Bên cạnh đó, một thỏa thuận mang tên "Hiến chương cháy rừng Kananaskis" đã được vạch ra, trong đó nêu rõ các bước mà tất cả các nước G7 và 5 quốc gia khách mời gồm Australia, Ấn Độ, Mexico, Hàn Quốc và Nam Phi dự định thực hiện về phòng chống cháy rừng, hợp tác nghiên cứu và nỗ lực tái thiết cộng đồng.

Bên cạnh đó, các nhà lãnh đạo G7 cũng đã ký một tuyên bố cam kết giải quyết nạn buôn người xuyên biên giới, trong đó nêu rõ G7: "sẽ xem xét khả năng sử dụng các biện pháp trừng phạt nhằm vào tội phạm tham gia vào hoạt động buôn người di cư và buôn người từ các quốc gia nơi xuất phát hoạt động này".

Ngoài ra, hội nghị cũng đạt được thỏa thuận về việc tạo ra các thị trường dựa trên tiêu chuẩn cho khoáng sản quan trọng, nhưng không buộc Nga phải chịu trách nhiệm về cuộc chiến ở Ukraine hay đảm bảo một lệnh ngừng bắn ở Trung Đông. Trước đó, trên thực tế, các nhà lãnh đạo G7 đã đưa ra một tuyên bố ngắn gọn khác vào tối 16-6 kêu gọi giảm leo thang thù địch ở Trung Đông khi các cuộc giao tranh vẫn liên tục diễn ra giữa Israel và Iran. Không có thỏa thuận cuối cùng nào về cuộc xung đột ở Ukraine hoặc nỗ lực chung nào nhằm gây sức ép để các bên liên quan đàm phán ngừng bắn. Canada và các đồng minh khác đã công bố lệnh trừng phạt mới đối với Nga và tuyên bố viện trợ cho Ukraine, nhưng Mỹ tuyên bố sẽ không thực hiện theo.

Mỹ ra "tối hậu thư" thương mại với EU

Phát biểu trên chuyên cơ khi trở về từ Hội nghị thượng đỉnh Nhóm các nước công nghiệp phát triển (G7) tại Canada, Tổng thống Trump cho biết EU vẫn chưa đưa ra một "thỏa thuận công bằng" về thương mại. Ông nhấn mạnh: "Chúng tôi đang đàm phán, nhưng tôi không cảm thấy họ đang đưa ra một thỏa thuận công bằng. Chúng tôi sẽ hoặc có được một thỏa thuận tốt, hoặc họ sẽ phải trả mức thuế mà chúng tôi đặt ra".

Tại G7, các lãnh đạo thế giới đã đồng loạt hối thúc Tổng thống Mỹ rút lại các chính sách thuế quan mới vốn đang đe dọa đến ổn định kinh tế toàn cầu. Tuy nhiên, ông Trump rời hội nghị sớm, để lại quyền đàm phán cho Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent.

Mặc dù vậy, ông vẫn kịp có một cuộc gặp ngắn với Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen. Nhà lãnh đạo châu Âu mô tả đây là một cuộc thảo luận "tốt và sâu sắc", cho biết hai bên vẫn đang tích cực thương lượng để có thể đạt thỏa thuận trước thời hạn tháng 7 tới. Bà khẳng định: "Đây là một quá trình phức tạp, nhưng đang tiến triển". Tuy nhiên, bà cũng thẳng thắn tuyên bố EU đã chuẩn bị sẵn các biện pháp đáp trả nếu đàm phán thất bại.

Ông Trump không gặp ông Zelensky

Theo tờ Guardian (Anh) ngày 17-6, hội nghị thượng đỉnh G7 tại Canada tuần này được kỳ vọng là một cơ hội vàng để Ukraine tìm kiếm sự ủng hộ mạnh mẽ từ phương Tây, đặc biệt là từ Mỹ. Tổng thống Volodymyr Zelensky đã thực hiện chuyến bay dài khoảng 8.000 km với hy vọng có cuộc gặp riêng và nhận được cam kết hỗ trợ từ Tổng thống Donald Trump. Tuy nhiên, việc Tổng thống Trump đột ngột rời hội nghị trước khi cuộc gặp dự kiến diễn ra, với lý do tập trung vào cuộc xung đột Israel - Iran mà không đề cập đến tình hình Ukraine, đã khiến Kiev rơi vào thế khó khăn, mang theo nhiều sự thất vọng.

Thêm vào đó, một đòn giáng ngoại giao nữa đối với Kiev là việc Mỹ đã phủ quyết tuyên bố chung về Ukraine tại hội nghị thượng đỉnh G7. Lý do được đưa ra là nội dung tuyên bố quá "chống Nga" và có thể gây tổn hại đến các cuộc đàm phán với Moscow. Thay vào đó, một số nội dung liên quan đến cuộc chiến sẽ được đưa vào "tuyên bố chủ tịch" của Thủ tướng Canada Mark Carney.

Một số quan chức Ukraine bày tỏ sự không chắc chắn về việc liệu Tổng thống Zelensky có nên tham dự hội nghị thượng đỉnh NATO tại Hague vào tuần tới hay không, vì không có gì đảm bảo rằng Tổng thống Trump sẽ có mặt.

Nhật - Hàn tổ chức hội nghị thượng đỉnh trực tiếp đầu tiên

Ngày 17-6, bên lề Hội nghị thượng đỉnh G7, Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba và Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung đã có cuộc hội đàm trực tiếp đầu tiên. Tại cuộc hội đàm kéo dài 30 phút, hai bên đã nhất trí tăng cường hợp tác ba bên với Mỹ để ứng phó với các cuộc khủng hoảng địa chính trị, trong đó có cả vấn đề Triều Tiên. Hai bên đã trao đổi các biện pháp hòa bình và ổn định trong khu vực, đồng thời cho rằng cần tìm kiếm sự hợp tác chặt chẽ hơn. Bên cạnh đó, các nhà lãnh đạo cũng tái khẳng định cam kết nối lại ngoại giao con thoi và thúc đẩy các cuộc thảo luận liên quan giữa chính phủ hai nước, cũng như tăng cường hợp tác hướng tới tương lai trong bối cảnh thương mại toàn cầu đối mặt nhiều thách thức.

Về phần mình, Thủ tướng Ishiba cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của mối quan hệ song phương trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị gia tăng, bao gồm các cuộc xung đột đang diễn ra ở Ukraine và Trung Đông. Ông hy vọng hai nước sẽ thúc đẩy hợp tác ở mọi cấp độ để đánh dấu kỷ niệm 60 năm bình thường hóa quan hệ ngoại giao.

Mối quan hệ nồng ấm hơn giữa hai nước láng giềng châu Á này cũng là một diễn biến đáng hoan nghênh đối với Mỹ, trong bối cảnh nhu cầu hợp tác 3 bên ngày càng tăng để ứng phó với môi trường an ninh đầy bất ổn hiện nay.

AN BÌNH