Các hãng hàng không lo thiếu máy bay do khủng hoảng Boeing 737 MAX

Sự cố với chiếc 737 MAX của Hãng hàng không Alask Airlines (Mỹ) tiếp tục bóp nghẹt sản lượng của Boeing.

Theo công ty chuyên cho thuê máy bay Avolon, ngành Dịch vụ hàng không thực tế đang thiếu khoảng 3.000 máy bay so với kế hoạch đề ra trước khi Covid-19 bùng nổ trên toàn cầu. Nguyên nhân chính là do sự gián đoạn của đại dịch ảnh hưởng đến sản xuất, cũng như những bế tắc tại Boeing và Airbus - hai hãng máy bay hàng đầu thế giới.

Dù Boeing hy vọng có thể tăng sản lượng cho dòng máy bay MAX của mình sau cuộc khủng hoảng kéo dài xuất phát từ các vụ tai nạn năm 2018 và 2019, sự cố gần đây với Alaska Airlines đã cắt đứt mọi hy vọng đảm bảo nguồn cung cho thị trường.

Việc đầu ra của Boeing bị bó buộc càng gia tăng áp lực lên hãng hàng không trong việc đảm bảo có đủ tàu bay phục vụ hoạt động kinh doanh. Tình trạng này càng trở nên căng thẳng trong bối cảnh du lịch tại nhiều nơi trên thế giới đột ngột phục hồi và tăng trưởng, trong khi nguồn cung động cơ máy bay và một số linh kiện vẫn chưa đáp ứng kịp nhu cầu.

Hiệp hội Vận tải hàng không Quốc tế (IATA) dự báo, ngành hàng không sẽ đạt kỷ lục phục vụ 4,7 tỷ lượt hành khách trong năm 2024. Theo hãng tin Reuters, các hãng hàng không đang tranh nhau trả giá cao hơn để đảm bảo có một đội bay đủ lớn theo kịp nhu cầu khổng lồ này.

Thậm chí, một số hãng hàng không chấp nhận mua luôn máy bay mà họ đang thuê thay vì đàm phán gia hạn hợp đồng thuê, một tiền lệ hiếm thấy. Đó là dấu hiệu cho thấy "các hãng hàng không biết rõ các vấn đề đang gặp phải sẽ không được giải quyết trong một sớm một chiều", Giám đốc Công ty cho thuê máy bay Mỹ AerCap Aengus Kelly cho nhận định.

Hiện nay, hơn một nửa đội tàu bay chở khách trên toàn cầu thuộc sở hữu của các bên cho thuê. Giá thuê những chiếc máy bay đã tăng mạnh kể từ khi Boeing 737 MAX vấp vào chuỗi bê bối.

Giá thuê điển hình cho một chiếc Boeing 737-800 10 năm tuổi (thế hệ trước 737 MAX) hiện vào khoảng 220.000 USD/tháng, tăng mạnh so với con số 183.000 USD của tháng 1-2023 và 156.000 USD hồi tháng 1-2022.

Một chiếc Boeing 737 MAX trong quá trình lắp ráp.

Cùng với việc giành giật thuê máy bay, các nhà khai thác máy bay cũng tính tới việc tiếp tục tận dụng máy bay cũ. Theo thống kê, tuổi khai thác trung bình của một chiếc máy bay chở khách thuộc sở hữu các hãng hàng không trong năm 2024 là 16 năm, thay vì 14 năm như thời điểm năm 2019.

"Các hãng hàng không và bên cho thuê đang có xu hướng đầu tư vào việc bảo trì máy bay cũ, với mục tiêu duy trì hoạt động thêm 4 hoặc 5 năm nữa", Giám đốc điều hành Avolon Andy Cronin chia sẻ.

Theo các chuyên gia trong ngành, đây có thể là kênh sinh lợi tiềm năng cho những bên đang sở hữu máy bay cũ, ít nhất là trong vài năm tới. Tuy nhiên, không ít ý kiến cũng cho rằng, việc kéo dài tuổi thọ của các máy bay cũ, tiêu hao nhiều nhiên liệu hơn có thể tăng áp lực môi trường đối với ngành công nghiệp đang nỗ lực hướng đến mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.