Các hãng Trung Quốc tích trữ máy sản xuất chip của ASML trước lệnh hạn chế xuất khẩu mới

Động thái này diễn ra khi các công ty Trung Quốc tích trữ máy in thạch bản trước các hạn chế xuất khẩu mới từ Hà Lan và Mỹ.

ASML là công ty cung cấp thiết bị sản xuất chip hàng đầu thế giới và là hãng công nghệ có giá trị thị trường lớn nhất châu Âu.

Từ tháng 1 đến tháng 7, việc Trung Quốc nhập khẩu máy in thạch bản Hà Lan, đa phần do ASML sản xuất, đã tăng 64,8% so với cùng kỳ năm ngoái lên 2,58 tỉ USD. JW Insights, công ty tư vấn ngành bán dẫn Trung Quốc, tiết lộ thông tin này trong một báo cáo mới đây, trích dẫn từ dữ liệu hải quan Trung Quốc.

Vào tháng 1, ASML dự kiến doanh số bán hàng sang Trung Quốc trong năm nay sẽ ổn định ở mức khoảng 2,2 tỉ euro (2,36 tỉ USD), tương đương 14% tổng doanh thu hàng năm.

Theo báo cáo, vào tháng 7, Trung Quốc đã nhập khẩu máy in thạch bản trị giá 626 triệu USD từ Hà Lan, lớn hơn gần 8 lần so với cùng kỳ năm ngoái.

ASML gần như độc quyền về các máy in thạch bản tiên tiến nhất thế giới, vốn cần thiết để sản xuất các chip tiên tiến. Dưới áp lực của Mỹ, công ty Hà Lan đã hạn chế xuất khẩu máy in thạch bản cực tím (EUV) sang Trung Quốc.

Đến nay, ASML vẫn có thể tiếp tục vận chuyển các máy quang khắc cực tím sâu (DUV) kém tiên tiến hơn sang Trung Quốc, nhưng điều đó dự kiến sẽ sớm thay đổi.

Theo các quy định mới của Hà Lan có hiệu lực từ ngày 1.9, ASML sẽ phải xin giấy phép từ chính phủ Hà Lan để vận chuyển các DUV tiên tiến nhất của mình, giáng một đòn mới vào ngành bán dẫn Trung Quốc.

Do đó, các công ty Trung Quốc đã đổ xô tích trữ máy móc để có thể tiếp tục đáp ứng nhu cầu sản xuất lâu nhất có thể sau tháng 9 tới, JW Insights cho biết.

Báo cáo của JW Insights lưu ý rằng từ năm 2015 đến năm 2022, tỉnh Giang Tô cùng thành phố Thượng Hải và Bắc Kinh là những nơi nhập khẩu máy in thạch bản Hà Lan nhiều nhất Trung Quốc.

Tháng trước, ASML cho biết nhu cầu lớn từ Trung Quốc đã giúp bù đắp sự suy giảm trong ngành bán dẫn toàn cầu và làm tăng thu nhập của công ty năm nay.

Dù chứng kiến một số khách hàng giảm nhu cầu về DUV, Peter Wennink - Giám đốc điều hành ASML cho biết doanh thu của công ty được bù đắp bởi nhu cầu mạnh mẽ cho các máy được sử dụng trong quá trình sản xuất chip trưởng thành và trung bình, đặc biệt là ở Trung Quốc.

“Khách hàng Trung Quốc của chúng tôi nói: ‘Chúng tôi rất vui khi nhận được những chiếc máy mà người khác không muốn’, vì nhà máy của họ đã sẵn sàng và có thể sử dụng những công cụ có sẵn”, Peter Wennink nói trong một cuộc phỏng vấn video riêng do ASML phát hành.

Kỹ sư lắp ráp làm việc trên hệ thống in thạch bản TWINSCAN DUV tại trụ sở ASML ở thành phố Veldhoven, Hà Lan - Ảnh: Reuters

Từ năm 2019, ASML đã bị chính phủ Hà Lan cấm bán các EUV tiên tiến cho khách hàng Trung Quốc.

EUV được sử dụng bởi những gã khổng lồ trong ngành như TSMC (nhà sản xuất chip theo hợp đồng lớn nhất thế giới, có trụ sở ở Đài Loan), Samsung Electronics (hãng sản xuất chip nhớ số 1 thế giới của Hàn Quốc) và Intel (Mỹ) để sản xuất chip tiên tiến cho smartphone và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI).

Chính phủ Trung Quốc hồi đầu năm nay đã lên án Mỹ “ép buộc” các nước khác áp đặt biện pháp phong tỏa công nghệ với Trung Quốc, “phá hoại các quy tắc thị trường và thương mại quốc tế cũng như sự ổn định của chuỗi cung ứng toàn cầu”.

Truyền thông Trung Quốc đã đề cao khả năng nước này có thể cung cấp máy in thạch bản tự chế đầu tiên với khả năng sản xuất chip 28 nanomet vào cuối năm nay.

Nhật báo Chứng khoán Trung Quốc đưa tin vào tháng trước rằng Shanghai Micro Electronics Equipment (SMEE) sẽ giao chiếc máy có tên SSA/800-10W cuối năm nay. Tin tức này đã được các phương tiện truyền thông nhà nước Trung Quốc, bao gồm cả Tân Hoa Xã, xác nhận.

Từ đầu năm 2020, đã có lời đồn đoán rằng SMEE, công ty được chính phủ Trung Quốc hậu thuẫn, sắp ra mắt DUV dựa trên công nghệ 28 nanomet vào cuối năm đó.

SMEE bị Bộ Thương mại Mỹ thêm vào danh sách đen thương mại (danh sách thực thể) hồi tháng 12.2022.

Nhật Bản, quê hương của các nhà cung cấp thiết bị sản xuất chip Nikon và Tokyo Electron, bắt đầu hạn chế xuất khẩu 23 loại thiết bị và vật liệu tiên tiến liên quan đến chip vào cuối tháng 7, bao gồm cả hệ thống in thạch bản.

Những động thái từ Hà Lan và Nhật Bản được hiểu rộng rãi là nỗ lực phối hợp với Mỹ, vốn đã áp đặt một vòng kiểm soát xuất khẩu sâu rộng vào tháng 10.2022 nhằm hạn chế việc công ty Mỹ như Lam Research và Applied Materials bán thiết bị sản xuất chip tiên tiến cho Trung Quốc vì lý do an ninh quốc gia.

Trong khi đó, Trung Quốc cũng có nguy cơ mất quyền tiếp cận các mẫu DUV cũ hơn của ASML.

Chính phủ Mỹ đã xem xét các quy định mới hạn chế vận chuyển thiết bị nước ngoài có một số lượng nhỏ các linh kiện Mỹ, chẳng hạn TWINSCAN NXT:1980Di của ASML, cho một số công ty Trung Quốc, theo hãng tin Reuters.

Zhang Xiaorong, Giám đốc tại Viện nghiên cứu Công nghệ Shendu, cho biết những quy định như vậy sẽ ảnh hưởng lớn đến các công ty Trung Quốc vì quốc gia này “chỉ có một mức độ tự cung tự cấp nhất định với các quy trình sản xuất chip trưởng thành”. Ông nói thêm rằng có “khoảng cách hơn 10 năm” giữa các dự án máy in thạch bản của Trung Quốc so với các công ty nước ngoài hàng đầu.

Được một số người coi là niềm hy vọng lớn nhất của Trung Quốc để tạo ra máy có thể sản xuất chip tiên tiến, SMEE đến nay có khả năng sản xuất hàng loạt máy in thạch bản ArF với độ phân giải 90 nanomet, có thể sử dụng để sản xuất chip cấp thấp hơn, chẳng hạn như quản lý năng lượng và chip tần số vô tuyến. Song theo Zhang Xiaorong, quy trình sản xuất đó phụ thuộc rất nhiều vào các vật liệu quan trọng từ nước ngoài.

Với những hạn chế chặt chẽ hơn của Mỹ, một số chuyên gia sản xuất chip tuyên bố rằng “toàn cầu hóa đã chết” tại hội nghị Semicon China ở thành phố Thượng Hải (Trung Quốc) cuối tháng 6.

Wei Shaojun, Giám đốc Viện Vi điện tử của Đại học Thanh Hoa và là quan chức Hiệp hội Công nghiệp Chất bán dẫn Trung Quốc, cho biết Trung Quốc là nạn nhân lớn nhất của quá trình “phi toàn cầu hóa” trong ngành công nghiệp bán dẫn.

“Khi toàn cầu hóa bị phá hủy, mô hình ngành công nghiệp có những thiếu sót lớn, vì Trung Quốc không thể hiện thực hóa việc phân bổ nguồn lực toàn cầu”, ông nói tại hội nghị.

Tuy nhiên, một số người hy vọng Trung Quốc có thể tìm ra một con đường khác phía trước. Han Di, Phó chủ tịch cấp cao của SMIC (nhà sản xuất chip lớn nhất Trung Quốc), nói nước này phải tìm ra những cách mới để tham gia vào chuỗi cung ứng xuyên biên giới.

Han Di nói: “Hình thức hợp tác công nghiệp truyền thống đang đối mặt với những thách thức và cơ hội mới”. Ông đề nghị Trung Quốc tập trung vào vật liệu và linh kiện chip, cũng như phát triển khả năng sản xuất chip tiên tiến.

Sơn Vân