Các hành vi sai phạm của ông chủ Việt Á và nhóm bị cáo liên quan

Theo đó, với tội “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ”, viện kiểm sát đề nghị Hội đồng xét xử tuyên phạt Trịnh Thanh Hùng (cựu Phó vụ trưởng Vụ Các ngành Kinh tế - kỹ thuật, Bộ Khoa học Công nghệ) 15 năm tù; Hồ Anh Sơn (cựu Thượng tá, Phó giám đốc Viện nghiên cứu Y dược học quân sự, Học viện Quân y) từ 11 – 13 năm tù.

Với cáo buộc phạm tội “Vi phạm quy định đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”, bị cáo Nguyễn Văn Hiệu (cựu Đại tá, Trưởng phòng Trang bị Vật tư Học viện Quân y) bị đề nghị từ 7 – 8 năm tù; Ngô Anh Tuấn (cựu Thiếu tá, Trưởng phòng Tài chính Học viện Quân y) bị đề nghị từ 3 – 5 năm tù; Lê Trường Minh (cựu Thiếu tá, Trưởng ban Hóa dược Học viện Quân y) từ 6 – 7 năm tù và Vũ Đình Hiệp (Phó tổng giám đốc Công ty Việt Á) từ 6 – 7 năm tù.

Đại diện Viện kiểm sát Quân sự Thủ đô thực hành quyền công tố tại phiên tòa.

Riêng Phan Quốc Việt (Tổng giám đốc Công ty Việt Á) bị đề nghị tuyên 15 năm tù về tội “Lợi dụng chức vụ chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” và từ 10 – 11 năm tù về tội “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”. Tổng hợp hình phạt cả hai tội danh là từ 25 – 26 năm tù.

Quá trình luận tội của Viện kiểm sát cho thấy, sai phạm đầu tiên của các bị cáo trong vụ án là năm 2020, Học viện Quân y cùng Công ty Việt Á nghiên cứu kit test Covid-19 với kinh phí gần 19 tỷ đồng của Nhà nước. Kết quả nghiên cứu là tài sản do Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH-CN) quản lý nhưng Học viện Quân y lại đồng ý để Công ty Việt Á toàn quyền sử dụng.

Cụ thể, bị cáo Hồ Anh Sơn được giao là chủ nhiệm đề tài đã đề nghị Phó giám đốc Học viện Quân y ký công văn gửi Bộ KH-CN đề nghị phát triển kit test. Biết việc này, Trịnh Thanh Hùng yêu cầu bị cáo Sơn đưa Công ty Việt Á vào cùng nghiên cứu.

Các bị cáo trong vụ án bị đưa ra xét xử.

Hồ Anh Sơn đồng ý và làm lại công văn mới thể hiện Học viện Quân y cùng Công ty Việt Á nghiên cứu kit test covi-19 để lãnh đạo Học viện Quân y ký, gửi và Bộ KH-CN chấp thuận. Tuy nhiên, kết quả kit test là do Hồ Thị Thanh Thủy (vợ Phan Quốc Việt) nghiên cứu ra và có chất lượng tốt hơn sản phẩm của Học viện Quân y nên được đem đi thử nghiệm, rồi được Bộ Y tế cấp số lưu hành tạm thời.

Để được cấp lưu hành chính thức, Việt sau đó chỉ đạo cấp dưới soạn biên bản thể hiện Học viện Quân y đồng ý cho Công ty Việt Á được “toàn quyền sử dụng kết quả nghiên cứu” và được in logo Học viện Quân y lên sản phẩm.

Bộ Y tế do đó chấp thuận cho Công ty Việt Á được lưu hành sản phẩm kit test chính thức. Như vậy, sản phẩm nghiên cứu bằng tiền Nhà nước, do Bộ KH-CN làm chủ sở hữu bị chuyển thành sản phẩm của Công ty Việt Á và sau đó doanh nghiệp này bán thương mại.

Sau khi được Bộ Y tế cấp phép, Phan Quốc Việt cảm ơn Trịnh Thanh Hùng bằng 350 nghìn USD (khoảng 8 tỷ đồng) và cho Hồ Anh Sơn 2,5 tỷ đồng tiền “hoa hồng”.

Ông chủ Việt Á Phan Quốc Việt.

Với sai phạm thứ haicũng xảy ra trong năm 2020, khi Phan Quốc Việt đề nghị Hồ Anh Sơn đi mua tăm bông và các ống môi trường về bán cho Công ty Việt Á để doanh nghiệp này bán lại. Sơn sẽ được hưởng “toàn bộ lợi nhuận” từ việc này.

Bị cáo Sơn đồng ý và chỉ đạo cấp dưới đi tìm mua các ống falcon, tăm bông trên địa bàn Hà Nội rồi đóng gói, chuyển cho Công ty Việt Á. Trên nhiều sản phẩm, Hồ Anh Sơn còn cho đóng logo của Viện nghiên cứu Y dược học quân sự, Học viện Quân y.

Khi nhận hàng từ Sơn, Công ty Việt Á bán lại cho một số cơ sở y tế Nhà nước hoặc bệnh viện tư nhân, thu về tổng số tiền hơn 3,6 tỷ đồng. Trừ các khoản thuế, số tiền còn lại là hơn 3,1 tỷ đồng được Việt Á chuyển lại cho bị cáo Sơn. Cơ quan tố tụng xác định, trừ các chi phí hợp lý, bị cáo Sơn hưởng lợi hơn 2,1 tỷ đồng qua việc làm ăn với Việt Á.

Sai phạm thứ ba được Viện kiểm sát xác định là Học viện Quân y mua kit xét nghiệm của Công ty Việt Á với giá cao trong quá trình chống dịch tại Bắc Ninh, Bắc Giang và TP. HCM. Do được giao nhiệm vụ về Bắc Ninh, Bắc Giang chống dịch nên Giám đốc Học viện Quân y khi ấy ký văn bản đề nghị và được Bộ Quốc phòng đồng ý cho dùng hơn 7,2 tỷ đồng để mua 220 bộ kit (loại 96 test/ bộ).

Bị cáo Hồ Anh Sơn - cựu Thượng tá, Phó giám đốc Viện nghiên cứu Y dược học quân sự, Học viện Quân y.

Tuy nhiên, Học viện Quân y không đấu thầu theo quy định mà tiến hành mua “chỉ định thầu” từ Công ty Việt Á với giá hơn 9,5 tỷ đồng, cao hơn 2,2 tỷ so với báo cáo gửi Bộ Quốc phòng.

Tháng 7-2021, Học viện Quân y thanh toán hơn 5,1 tỷ đồng cho Việt Á và lúc này, Phan Quốc Việt, Vũ Đình Hiệp tiến hành chi “hoa hồng” cho nhóm sĩ quan. Trong đó, bị cáo Hồ Anh Sơn nhận 344 triệu đồng; Ngô Anh Tuấn nhận 148 triệu đồng; Nguyễn Văn Hiệu nhận 492 triệu đồng. Bị cáo Hiệu sau đó đưa cho một lãnh đạo Học viện Quân y 50 triệu đồng.

Cũng trong năm 2021, Học viện Quân y được cử đi chống dịch tại TP. HCM nên đã đề nghị Bộ Quốc phòng cho dùng hơn 17,5 tỷ đồng mua 390 bộ kit (tương ứng 37.440 test xét nghiệm) của Công ty Việt Á. Tuy nhiên, giá trị hợp đồng về sau được nâng lên thành hơn 32,2 tỷ đồng, cao hơn 14,6 tỷ so với báo cáo gửi Bộ Quốc phòng.

Liên quan đến hành vi này, Vũ Đình Hiệp đã mang hơn 3 tỷ đồng tiền “hoa hồng” đưa cho bị cáo Nguyễn Văn Hiệu và đưa cho Ngô Anh Tuấn 921 triệu đồng.

Tổng cộng, Học viện Quân y đã mua số test trị giá hơn 81 tỷ đồng của Việt Á với giá cao hơn báo cáo, gây thiệt hại hơn 27,7 tỷ đồng. Thông qua các hành vi này, Phan Quốc Việt và Vũ Đình Hiệp đã chi hơn 7,1 tỷ đồng “hoa hồng” cho nhóm sĩ quan Học viện Quân y.