Các nhà băng quay lại 'đường đua' kinh doanh bảo hiểm

Thay vì chỉ dừng lại ở vai trò phân phối sản phẩm bảo hiểm thông qua mô hình bancassurance (liên kết phân phối giữa công ty bảo hiểm nhân thọ và ngân hàng), nhiều nhà băng đến nay chọn tự thành lập công ty bảo hiểm để làm chủ "cuộc chơi".

Doanh thu bán bảo hiểm bứt phá

Ngành bảo hiểm nhân thọ đã trải qua hai năm đầy biến động khi khủng hoảng niềm tin khiến kênh phân phối bancassurance suy giảm nghiêm trọng, làm doanh thu của cả ngân hàng lẫn doanh nghiệp bảo hiểm lao dốc.

Tuy nhiên, sang nửa đầu năm 2025, thị trường bắt đầu phát đi tín hiệu hồi phục. Theo báo cáo tài chính quý II/2025, nhiều ngân hàng ghi nhận thu nhập từ hoạt động bảo hiểm có mức tăng tích cực hai con số.

Điển hình, trong nửa đầu năm, thu nhập từ hoạt động bảo hiểm của MB đạt 4.578,6 tỷ đồng, tăng trưởng 14,7% so với cùng kỳ. VPBank đạt 2.550,8 tỷ đồng, tăng 34,9%, Techcombank đạt 465,3 tỷ đồng, tăng 21%.

Đáng chú ý, trong nửa đầu năm ghi nhận sự bứt phá tăng trưởng từ các ngân hàng có quy mô nhỏ. Nổi bật là PVcomBank, đạt 33,5 tỷ đồng, tăng gấp hơn 4 lần so với cùng kỳ (442,5%); SeABank cũng ghi dấu ấn khi tăng 111,7% lên 108,6 tỷ đồng; PGBank đạt 14 tỷ đồng, tăng gần gấp đôi (94,4%).

Techcombank chính thức thành lập công ty bảo hiểm nhân thọ để làm chủ "cuộc chơi".

Có thể thấy, sau giai đoạn suy giảm do hệ quả của tăng trưởng “nóng”, với những điều chỉnh trong hành lang pháp lý liên quan đến lĩnh vực bảo hiểm qua ngân hàng theo hướng chặt chẽ hơn và nỗ lực từ cả phía ngân hàng và công ty bảo hiểm, bancassurance bước qua giai đoạn khó khăn và đang ghi nhận sự hồi phục khá tích cực.

Điều đáng chú ý là sau nhiều năm làm “đại lý phân phối” cho các công ty bảo hiểm nhân thọ, các nhà băng giờ đây đã đủ kinh nghiệm để tự phát triển thêm mảng kinh doanh mới cho mình.

Mùa đại hội cổ đông vừa qua, Techcombank và VPBank đã chia sẻ kế hoạch thành lập công ty bảo hiểm nhân thọ. Để thực hiện mục tiêu, tháng 7 vừa qua, thị trường bảo hiểm đã chào đón TCLife do Techcombank góp 80% vốn, hoạt động trong các mảng bảo hiểm nhân thọ, bảo hiểm sức khỏe, tái bảo hiểm và nhượng tái bảo hiểm.

Trước đó, vào tháng 10/2024, Techcombank đã thành lập TCGIns, trở thành thành viên thứ 31 của thị trường bảo hiểm phi nhân thọ. Đại diện Techcombank cho biết, ngân hàng dần hoàn thiện những “mảnh ghép” quan trọng trong chiến lược hệ sinh thái, kỳ vọng đây sẽ trở thành động lực tăng trưởng mới và nguồn thu bền vững.

Sau khi thành lập công ty bảo hiểm nhân thọ, cả hai nhà băng trên sẽ hoàn thiện “mảnh ghép” trong mảng kinh doanh bảo hiểm, bên cạnh mảng bảo hiểm phi nhân thọ hiện hữu (VPBank có công ty bảo hiểm phi nhân thọ mang tên OPES, Techcombank có Công ty cổ phần Bảo hiểm phi nhân thọ Techcom).

Theo Phó Chủ tịch Hội đồng quản trị Bùi Hải Quân, VPBank đang nỗ lực vượt ra khỏi khuôn khổ ngân hàng truyền thống, xây dựng một tập đoàn tài chính đa ngành và muốn hoàn thiện thêm hai mảnh ghép là bảo hiểm nhân thọ, công ty quản lý quỹ. Hơn nữa, bảo hiểm nhân thọ và ngân hàng có sự gắn kết rất chặt chẽ về mô hình kinh doanh cũng như sự tương tác trong hệ sinh thái khách hàng. Dù việc thành lập công ty này sẽ liên quan đến một số vấn đề thủ tục và cam kết với đối tác hiện tại, nhưng VPBank sẽ triển khai các phương án hợp lý và có lợi nhất cho ngân hàng.

Còn nhiều dư địa phát triển

Theo các chuyên gia, nguyên nhân chính khiến các ngân hàng ngày càng quan tâm đến mảng bảo hiểm nhân thọ là bởi tiềm năng tăng trưởng rất lớn trong dài hạn. Đây là lĩnh vực còn nhiều dư địa phát triển, cả về nhu cầu thị trường lẫn khả năng khai thác từ tệp khách hàng hiện hữu.

Trong bối cảnh biên lợi nhuận tín dụng ngày càng thu hẹp và yêu cầu đa dạng hóa nguồn thu trở nên cấp thiết, bảo hiểm nhân thọ đang nổi lên như một mảnh ghép tiềm năng trong hệ sinh thái tài chính tích hợp mà các ngân hàng hướng đến.

Hiện không còn hiện tượng ngân hàng ép khách hàng mua bảo hiểm như đã từng xảy ra, song các ngân hàng vẫn có những ràng buộc nhất định đối với khách hàng khi vay vốn. Chẳng hạn, với các khoản vay mua ô tô, khách hàng thường được yêu cầu phải mua bảo hiểm vật chất xe ô tô đi kèm. Loại bảo hiểm này thường do ngân hàng chỉ định, đồng nghĩa với việc khách hàng không có nhiều quyền lựa chọn đơn vị cung cấp bảo hiểm mà bắt buộc phải mua qua ngân hàng, hoặc đối tác liên kết của ngân hàng. Chính sách này góp phần làm tăng doanh thu và thúc đẩy sự phát triển trở lại của thị trường bảo hiểm trong mô hình bancassurance.

Tại buổi gặp gỡ nhà đầu tư cá nhân gần đây, ban lãnh đạo Techcombank nhận định thị trường bảo hiểm Việt Nam, dù đối mặt nhiều thách thức trong 2-3 năm trở lại đây, vẫn là lĩnh vực giàu tiềm năng phát triển.

Ban lãnh đạo Techcombank đặt kỳ vọng TCLife sẽ bắt đầu có lãi từ năm thứ ba với lợi nhuận ròng 605 tỷ đồng. Sau 6 năm, ngân hàng kỳ vọng thu về 1.195 tỷ đồng lợi nhuận, tương ứng tỷ suất sinh lời 23,4%.

Có thể thấy, trong số 20 doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ hiện nay, chỉ có 4 công ty có vốn trong nước: Bảo Việt Nhân thọ do Tập đoàn Bảo Việt sở hữu, MB Ageas Life với MBBank nắm 61%, BIDV MetLife do BIDV nắm 50% và TCLife do Techcombank nắm 80%. Ngoại trừ Bảo Việt Nhân thọ đang giữ vị trí dẫn đầu, phần lớn thị phần còn lại nằm trong tay các doanh nghiệp nước ngoài vốn có ưu thế vượt trội về quản trị và năng lực tài chính. Vì vậy, các ngân hàng Việt đang đặt tham vọng chia lại thị phần bảo hiểm.

Thanh Hoa