Các nhà nghiên cứu Indonesia phát hiện thêm 2 loài lan mới

Các nhà nghiên cứu Indonesia phát hiện thêm 2 loài lan mới là Dendrobium siculiforme và Bulbophyllum ewamiyiuu. Ảnh: Internet

Theo thông báo của Cơ quan Nghiên cứu và Đổi mới quốc gia Indonesia (BRIN), phát hiện trên là kết quả của đợt kiểm kê thực vật năm 2022 tại đảo Batanta, do BRIN phối hợp cùng Trung tâm Bảo tồn Tài nguyên thiên nhiên Tây Papua (BBKSDA) thực hiện.

Dendrobium siculiforme và Bulbophyllum ewamiyiuu là tên 2 loài lan mới được công bố trên tạp chí khoa học quốc tế Telopea vào tháng 8-2025.

Ông Destario Metusala-nhà nghiên cứu thuộc Trung tâm Hệ thống học và Tiến hóa sinh học thuộc BRIN-cho biết: Cả 2 loài này đều là lan phụ sinh, phát triển tự nhiên trên thân cây.

Loài lan Dendrobium siculiforme có thân thẳng cao 15-50 cm, lá mọc xen kẽ, hoa màu vàng kem pha vệt tím nâu, nở thành chùm 6 bông, mỗi bông rộng tới 7 cm.

Tên Latin “siculiforme” nghĩa là “hình lưỡi dao”, mô tả cánh môi đặc trưng của hoa. Loài này có họ hàng gần với Dendrobium magistratus nhưng khác biệt ở hình dạng và cấu trúc cụm hoa.

Còn loài thứ hai-Bulbophyllum ewamiyiuu, nhỏ hơn (cao 8-12 cm), mỗi giả hành (phần biến dạng của thân cây) mang một lá duy nhất. Tên gọi “ewamiyiuu” xuất phát từ tiếng địa phương Batanta, nghĩa là “có sọc”, chỉ các đường nâu dọc thân cây.

2 loài lan được cho là đặc hữu của quần đảo Raja Ampat và phân bố tự nhiên rất hạn chế. Dựa trên tiêu chí của Sách đỏ Liên minh Bảo tồn thiên nhiên quốc tế (IUCN), nhóm nghiên cứu đề xuất xếp Dendrobium siculiforme vào mức Cực kỳ nguy cấp (CR) và Bulbophyllum ewamiyiuu ở mức Thiếu dữ liệu (DD).

Ông Destario Metusala nhấn mạnh: “Rừng Papua chứa đựng tiềm năng di truyền khổng lồ, không chỉ với lan mà với nhiều nhóm thực vật khác”. Ông đồng thời cảnh báo nạn khai thác trái phép đang là mối đe dọa lớn. Theo chuyên gia này, Bulbophyllum ewamiyiuu đã bắt đầu xuất hiện trên thị trường, thậm chí tại đảo Java.

Trước đó, vào năm 2017, Văn phòng Viện Khoa học Indonesia (LIPI) tại Cơ quan Bảo tồn Thực vật (BKT) của Vườn Bách thảo Bogor ở Pasuruan, tỉnh Đông Java, Indonesia cũng đã công bố loại phong lan mới tên trúc lan Gastrodia trên đảo Java.

Theo nhà khoa học Destario, trúc lan Gastrodia là một phần của nhóm hoa lan holomikotropic, thường được các nhà khoa học thế giới gọi là "phong lan ma".

Việc đặt tên cho loài phong lan mới là trúc lan Gastrodia nhằm chỉ trúc là môi trường sống của nó. Loài hoa lan này phát triển trong môi trường tối, ẩm ướt và thường gần các cụm trúc già và dày.

Trúc lan Gastrodia là một phần của "phong lan ma". Ảnh: Jakarta Post

Indonesia từ lâu được xem là “thiên đường của các loài lan”, với khoảng 5.000 trong tổng số 30.000 loài lan trên thế giới sinh trưởng tại quốc gia này khiến đây trở thành một trong những trung tâm đa dạng lan lớn nhất toàn cầu.

Hy vọng rằng khám phá này sẽ tăng cường việc bảo tồn tính đa dạng sinh học trong tương lai tại khu vực này.

G.B