Các nước Ả Rập lo ngại tình làn sóng di tản của người dân Gaza

Hơn 1,1 triệu cư dân ở miền bắc Dải Gaza ngày 13/10 đã nhận được thông báo từ Israel về việc phải di dời về phía nam trong vòng 24h. Ảnh: AFP

Theo Reuters, Ai Cập - quốc gia Ả Rập duy nhất có chung biên giới với Dải Gaza và Jordan – nằm cạnh khu Bờ Tây của Palestine cùng ra cảnh báo về việc người Palestine bị buộc phải rời khỏi vùng đất của mình.

Quốc vương Abdullah II của Jordan. Ảnh: Reuters

Quốc vương Abdullah của Jordan cảnh báo rằng nước này “chống lại bất kỳ nỗ lực nào nhằm buộc người Palestine phải di dời khỏi tất cả các vùng lãnh thổ của Palestine hoặc buộc họ phải sơ tán trong nước”. Ông cũng kêu gọi ngăn chặn sự lan rộng của cuộc khủng hoảng sang các nước láng giềng và làm trầm trọng thêm vấn đề người tị nạn.

Trong khi đó, ông Ahmed Aboul Gheit - người đứng đầu Liên đoàn Ả Rập gồm 22 thành viên, đã kêu gọi Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres lên án “nỗ lực điên rồ của Israel nhằm di dời người dân ở khu vực Dải Gaza”.

Trước đó, sau cuộc họp khẩn cấp của Liên đoàn Ả Rập hôm 11/10, Ngoại trưởng Jordan Ayman Safadi cho biết tất cả các quốc gia Ả Rập đã đồng ý đối đầu với bất kỳ nỗ lực nào nhằm trục xuất người Palestine khỏi quê hương của họ.

Tổng thống Ai Cập Abdel Fattah al-Sisi. Ảnh: Reuters

Tổng thống Ai Cập Abdel Fattah al-Sisi hôm 12/10 nhấn mạnh rằng: “Điều quan trọng là người dân (Palestine) vẫn kiên định và hiện diện trên mảnh đất của họ”.

Động thái này được đưa ra sau khi quân đội Israel ngày 13/10 khuyến cáo hơn 1,1 triệu dân thường ở Gaza nhanh chóng sơ tán khỏi vùng chiến về phía nam trong vòng 24 giờ vì sự an toàn của chính họ. Đây là tín hiệu cho thấy Israel sắp tiến hành một cuộc tấn công trên bộ nhằm “tiêu diệt” toàn bộ lực lượng Hamas.

Tuyên bố của các lãnh đạo Ai Cập và Jordan cũng phản ánh những lo ngại sâu sắc của các nước Ả Rập rằng cuộc chiến mới nhất giữa Israel và lực lượng Hamas có thể khiến cư dân Dải Gaza phải rời khỏi vùng đất này vĩnh viễn. Dải Gaza vốn là vùng đất mà người Palestine muốn xây dựng một nhà nước tương lai.

Dòng người Palestine tại Dải Gaza mang theo đồ đạc để chạy trốn đến các khu vực an toàn hơn, ngày 13/10. Ảnh: EPA-EFE

Đối với người Palestine, ý tưởng rời bỏ hoặc bị buộc phải rời khỏi vùng đất mà họ muốn thành lập một nhà nước khiến họ nhớ đến “Thảm họa Nakba” trong lịch sử dân tộc. Khi đó, khoảng 750.000 người Palestine đã phải rời bỏ nhà cửa trong cuộc chiến năm 1948, nhiều người trong đó đã tràn sang các quốc gia Ả Rập, trong khi số khác phải sống trong các trại tị nạn.

Tuy nhiên, Israel phản đối các ý kiến cho rằng họ đã đuổi người Palestine ra khỏi vùng đất quê hương. Quốc gia này cho rằng chính họ đã bị 5 quốc gia Ả Rập tấn công một ngày sau khi thành lập.

Người Palestine rời bỏ nhà cửa để tiến về phía nam Dải Gaza, ngày 13/10. Ảnh: Reuters

Tuần này, Chính phủ Mỹ cho biết họ đang đàm phán với Israel và Ai Cập về ý tưởng tạo hành lang an toàn cho dân thường ở Gaza. Người phát ngôn Liên Hợp Quốc Stephane Dujarric nhấn mạnh rằng người dân tại khu vực này cần được bảo vệ. “Chúng tôi không muốn chứng kiến một cuộc di cư hàng loạt của người dân ở Gaza”, ông Dujarric nói.

Đại sứ Israel tại Liên Hợp Quốc Gilad Erdan nhấn mạnh rằng việc nước này cảnh báo sơ tán nhằm “giảm thiểu thiệt hại cho dân thường” trước các cuộc tấn công.

Trong khi đó, lực lượng Hamas tuyên bố họ sẽ chiến đấu đến cùng và kêu gọi người dân Gaza không rời đi. Ông Eyad Al-Bozom, người phát ngôn của Bộ Nội vụ Hamas, cho biết: "Chúng tôi đã nói với người dân ở phía bắc Gaza và thành phố Gaza rằng hãy ở yên trong nhà và nơi ở của mình".

Các nhà thờ Hồi giáo tại Dải Gaza cũng phát đi thông điệp: "Hãy giữ lấy nhà của bạn. Hãy giữ lấy đất của bạn".

Một người Palestine đứng cạnh đống đổ nát của một tòa nhà sau cuộc tấn công của Israel ở thành phố Rafah, phía nam Dải Gaza, ngày 14/10. Ảnh: AFP

Theo Reuters, số phận của những người tị nạn Palestine là một trong những vấn đề gai góc nhất trong “tiến trình hòa bình đang lụi tàn”. Palestine và các quốc gia Ả Rập cho rằng một thỏa thuận hòa bình nên bao gồm quyền được hồi hương của những người tị nạn và con cháu của họ. Tuy nhiên Israel luôn bác bỏ điều khoản này.

Một phát ngôn viên quân đội Israel hôm 10/10 cho biết họ sẽ khuyên người Palestine sơ tán qua cửa khẩu Rafah ở biên giới phía nam Gaza với Ai Cập. Cửa khẩu Rafah là cửa ngõ chính để người dân Gaza tiếp cận thế giới bên ngoài, trong khi tất cả các lối ra khác đều dẫn đến Israel.

Trong lúc này, có hàng nghìn người dân Gaza đã sơ tán đồ đạc và lên đường, trong khi cũng có nhiều người dân khác đã từ chối sơ tán. "Tôi thà chết còn hơn là phải rời đi", anh Mohammad, 20 tuổi, nói.

Tại Khan Younis ở phía nam Dải Gaza, cô Mariam al-Farra, một bà mẹ hai con 36 tuổi, cho biết những người phải di dời trong khu vực đang chịu tình cảnh chen chúc nhau mà không có nước, điện hoặc kết nối Internet.

“Mọi người chỉ nói rằng tất cả chúng tôi sẽ đến bán đảo Sinai (Ai Cập). Chúng tôi sẽ bị buộc phải di dời. Chúng tôi không liên quan gì đến chuyện này. Chúng tôi chỉ muốn sống trong hòa bình”, cô nói.

Cửa khẩu Rafah - cửa khẩu biên giới của Gaza với Ai Cập, đóng cửa vào ngày 10/10. Ảnh: AFP

Kể từ khi Phong trào Kháng chiến Hồi giáo (Hamas) nắm quyền kiểm soát Gaza vào năm 2007, Ai Cập đã duy trì việc phong tỏa dải đất này, chủ yếu là phong tỏa biên giới và áp đặt các biện pháp kiểm soát chặt chẽ đối với việc vận chuyển hàng hóa và người qua cửa khẩu Rafah.

Giới chức Ai Cập cho biết cửa khẩu Rafah đã được mở và họ đang cố gắng đảm bảo việc vận chuyển hàng cứu trợ nhân đạo tới Gaza, mặc dù việc này đã bị cản trở bởi các cuộc ném bom và không kích của Israel gần biên giới. Tuy nhiên, Cairo cũng nhấn mạnh rằng họ mở cửa biên giới để viện trợ chứ không chấp nhận để hàng trăm nghìn người dân tị nạn Palestine tràn vào lãnh thổ.

Đỗ Thảo