Các thuốc điều trị đau thắt ngực

1. Điều trị đau thắt ngực bằng thuốc

- Nitroglycerin:

+ Nitroglycerin tác dụng nhanh được sử dụng để giảm các triệu chứng trong cơn đau thắt ngực cấp tính, có tác dụng làm giảm huyết áp tâm thu và giãn các tĩnh mạch hệ thống, giúp giảm sức căng của thành cơ tim, giảm đau thắt ngực.

Nên dùng nitroglycerin ngậm dưới lưỡi khi lên cơn cấp tính hoặc dự phòng trước khi gắng sức. Liều có thể được lặp lại sau mỗi 4 đến 5 phút đến 3 lần nếu tình trạng thuyên giảm không hoàn toàn.

Bệnh nhân có nguy cơ lên cơn đau thắt ngực phải luôn mang theo nitroglycerin viên nén hoặc bình xịt để sử dụng kịp thời. Khi sử dụng thuốc này mà cơn đau vẫn tiếp tục kéo dài hơn 10 phút thì nên gọi xe cấp cứu cho người bệnh ngay để được đưa đến bệnh viện để cấp cứu kịp thời.

Cơn đau thắt ngực cấp cần được sử dụng thuốc tác dụng nhanh.

+ Nitroglycerin tác dụng kéo dài được sử dụng nếu cơn đau thắt ngực xảy ra vào những thời điểm có thể dự đoán được. Thuốc có hiệu quả trong vòng 1 đến 2 giờ và tác dụng kéo dài từ 4 đến 6 giờ. Thuốc có dạng uống hoặc dạng miếng dán qua da. Các miếng dán nitroglycerin giải phóng thuốc từ từ để có tác dụng kéo dài.

- Thuốc chống kết tập tiểu cầu ức chế kết tập tiểu cầu: Bao gồm aspirin hoặc clopidogrel, prasugrel, ticagrelor. Các thuốc này có tác dụng ngăn chặn sự kết tập tiểu cầu, đẩy mạnh lưu thông máu ở động mạch vành. Khi tiểu cầu kết dính vào các mảng xơ vữa sẽ tạo ra cục máu đông gây hẹp hoặc tắc mạch và gây đau thắt ngực. Do đó thuốc chống kết tập tiểu cầu có tác dụng giải quyết các cơn đau thắt ngực, làm giảm nhồi máu cơ tim hiệu quả.

- Thuốc chẹn beta:Nhóm này có tác dụng làm chậm nhịp tim, thư giãn mạch máu, cải thiện đáng kể sự lưu thông máu trong động mạch vành. Thuốc cũng có tác dụng ngăn chặn sự kích thích giao cảm của tim và làm giảm huyết áp tâm thu, nhịp tim, sức co bóp và cung lượng tim, do đó làm giảm nhu cầu oxy của cơ tim và tăng khả năng chịu đựng khi gắng sức. Từ đó giảm nguy cơ tiến triển của các biến chứng đau thắt ngực.

- Thuốc chẹn kênh canxi:Có tác dụng làm thư giãn động mạch vành, tăng cường lưu thông máu đến tim được sử dụng phổ biến trong điều trị đau thắt ngực. Thuốc có thể được chỉ định khi các triệu chứng vẫn còn mặc dù đã được điều trị bằng nhóm thuốc khác.

Thuốc chẹn kênh canxi đặc biệt hữu ích nếu đau thắt ngực do tăng huyết áp hoặc co thắt mạch vành.

Lưu ý: Các loại thuốc này đều có tác dụng hiệu quả tốt trong ngăn ngừa cơn đau thắt ngực, nhưng để sử dụng loại thuốc nào, cần phải được bác sĩ kê đơn.

Trước khi kê đơn thuốc, bác sĩ chuyên khoa tim mạch sẽ khám, chẩn đoán nguyên nhân cũng như đáp ứng thuốc mới có phác đồ cho từng bệnh nhân. Bác sĩ điều trị có thể kê kết hợp nhiều loại thuốc khác nhau trong quá trình điều trị để tăng cường hiệu quả và giảm tác dụng phụ. Bệnh nhân cần tuân thủ đơn thuốc bác sĩ điều trị đã kê.

Các trường hợp đau thắt ngực đã được điều trị bằng các thuốc nhưng không cải thiện triệu chứng, cần chụp động mạch vành có tiêm thuốc cản quang để đánh giá mức độ hẹp động mạch vành. Từ đó bác sĩ có thể chỉ định nong hoặc đặt stent động mạch vành hoặc phẫu thuật mổ bắc cầu động mạch vành.

2. Ngăn ngừa cơn đau thắt ngực

Ngoài các biện pháp dùng thuốc hoặc can thiệp động mạch vành, người bệnh cần điều chỉnh lối sống và chế độ ăn đồng thời để tăng hiệu quả điều trị cũng như phòng bệnh.

Người bệnh đau thắt ngực nên:

Bỏ hút thuốc lá.
Giữ ổn định huyết áp.
Giữ cân nặng ổn định, tránh thừa cân, béo phì.
Ổn định chỉ số cholesterol.
Vận động thường xuyên, chọn các bài tập thể dục phù hợp với sức khỏe.
Điều chỉnh chế độ ăn uống lành mạnh, ăn thực phẩm ít béo, không ăn mặn, không bão hòa đơn, hoặc bão hòa đa, tăng cường rau củ quả...
Không nên sử dụng rượu bia, chất kích thích.
Khám sức khỏe định kỳ theo lịch hẹn của bác sĩ điều trị.
Sử dụng thuốc đúng đơn của mình, không dùng đơn thuốc của người khác kể cả có triệu chứng giống nhau.

Chỉ dùng thuốc theo đơn của bác sĩ sau khi được khám, làm các xét nghiệm cận lâm sàng.

3. Lưu ý khi điều trị cơn đau thắt ngực

Khi xuất hiện các triệu chứng đau thắt ngực, người bệnh nên thực hiện các bước sau:

- Dừng lại các hoạt động và nghỉ ngơi ngay lập tức.

- Nếu nghỉ ngơi không làm giảm các triệu chứng, dùng một liều thuốc giảm đau thắt ngực ngay. Ngồi hoặc nằm xuống trước khi ngậm/xịt thuốc, vì thuốc có thể gây chóng mặt. Nên sử dụng liều thuốc nhỏ nhất thường dùng mà có hiệu quả.

+ Cách xịt thuốc: Xịt một lần dưới lưỡi.

+ Cách ngậm thuốc: Đặt viên thuốc dưới lưỡi, không được nuốt. Khi các triệu chứng đau thắt ngực ngừng, hãy nhổ thuốc thừa dưới lưỡi. Đợi 5 phút sau, nếu cơn đau thắt ngực vẫn tiếp tục, hãy dùng một liều thuốc khác.

- Thông báo cho người gần nhất về tình trạng bệnh để được đưa đi cấp cứu khi cần thiết.

- Gọi cấp cứu ngay nếu việc sử dụng thuốc điều trị triệu chứng cơn đau thắt ngực cấp không hoàn toàn thuyên giảm trong vòng 10 phút.

BS.Minh Vũ