Các trường hợp người lao động được quyền bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm thất nghiệp

Lao động thất nghiệp đăng ký tìm kiếm việc làm. Ảnh: Nhật Dương.

Từ ngày 1/1/2026, khi Luật Việc làm 2025 chính thức có hiệu lực thi hành, quy định về bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm thất nghiệp của người lao động sẽ có những điều chỉnh so với hiện hành.

Theo đó, Điều 41 Luật Việc làm 2025 đã nêu rõ hơn các trường hợp người lao động bị chấm dứt hưởng trợ cấp thất nghiệp được bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm thất nghiệp, làm căn cứ để tính thời gian hưởng trợ cấp thất nghiệp cho lần tiếp theo, trừ trường hợp không thông báo tình trạng của người lao động.

Cụ thể, người lao động đang hưởng trợ cấp thất nghiệp bị chấm dứt hưởng trợ cấp thất nghiệp khi thuộc một trong các trường hợp, bao gồm: Có việc làm và thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc theo quy định tại Luật Bảo hiểm xã hội; thực hiện nghĩa vụ quân sự, nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân, dân quân thường trực; hưởng lương hưu hằng tháng.

Trường hợp nữa là sau 2 lần từ chối nhận việc làm do tổ chức dịch vụ việc làm công - nơi đang hưởng trợ cấp thất nghiệp giới thiệu mà không có lý do chính đáng; không thực hiện thông báo tìm kiếm việc làm hằng tháng theo quy định trong 3 tháng liên tục; ra nước ngoài để định cư.

Đi học tập có thời hạn trên 12 tháng; bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi vi phạm pháp luật về bảo hiểm thất nghiệp; chết; chấp hành quyết định áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc; bị tòa án tuyên bố mất tích; bị tạm giam; chấp hành hình phạt tù; và theo đề nghị của người lao động.

Người lao động bị chấm dứt hưởng trợ cấp thất nghiệp, được bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm thất nghiệp, làm căn cứ để tính thời gian hưởng trợ cấp thất nghiệp cho lần tiếp theo, bao gồm các trường hợp: (i) Có việc làm và thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc theo quy định tại Luật Bảo hiểm xã hội; (ii) Thực hiện nghĩa vụ quân sự, nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân, dân quân thường trực; (iii) Đi học tập có thời hạn trên 12 tháng.

(iv) Chấp hành quyết định áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc; (v) Bị tòa án tuyên bố mất tích; (vi) Bị tạm giam; chấp hành hình phạt tù; (vii) Theo đề nghị của người lao động.

Đáng chú ý, trường hợp không thông báo tình trạng thuộc các trường hợp trên thì không được bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm thất nghiệp.

Chính phủ quy định chi tiết các trường hợp hủy hưởng bảo hiểm thất nghiệp, thời gian đóng bảo hiểm thất nghiệp được bảo lưu khi chấm dứt hưởng trợ cấp thất nghiệp.

Hiện Luật Việc làm 2013 đang áp dụng có đề cập đến việc bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm thất nghiệp của người lao động, nhưng chỉ quy định chung chung, không liệt kê rõ các trường hợp được bảo lưu, cũng không đề cập đến việc người lao động được “đề nghị bảo lưu” là một quyền.

Là đơn vị trực tiếp tiếp nhận hồ sơ của người lao động đến hưởng trợ cấp bảo hiểm thất nghiệp, bà Vũ Thị Thanh Liễu, Phó Giám đốc Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội đánh giá, bảo hiểm thất nghiệp là chính sách nhân văn, gắn kết với thị trường lao động, khi chi trả một phần thu nhập để trang trải nhu cầu cuộc sống, giúp người lao động tích cực tìm việc, sớm quay trở lại thị trường.

Tuy nhiên, trợ cấp thất nghiệp chỉ là phần ngắn hạn. Phần quan trọng và lâu dài hơn là hỗ trợ việc làm và học nghề miễn phí.

Vì vậy, bà Liễu lưu ý nếu người lao động có việc làm thì nên thông báo ngay với Trung tâm dịch vụ việc làm để được bảo lưu thời gian đã đóng bảo hiểm thất nghiệp. Thời gian bảo lưu sẽ không bị mất đi mà làm căn cứ tính hưởng trợ cấp thất nghiệp cho lần tiếp theo.

Cũng theo Luật mới, từ ngày 1/1/2026, người lao động sẽ đóng bảo hiểm thất nghiệp tối đa bằng 1% tiền lương tháng. Người sử dụng lao động đóng tối đa bằng 1% quỹ tiền lương tháng của những người lao động đang tham gia bảo hiểm thất nghiệp.

Nhà nước hỗ trợ tối đa 1% quỹ tiền lương tháng đóng bảo hiểm thất nghiệp của những người lao động đang tham gia bảo hiểm thất nghiệp và do ngân sách trung ương bảo đảm.

Nhật Dương