Các vệ tinh trong không gian có thể hỏng nặng khi tiểu hành tinh va chạm với Mặt Trăng

Theo Hội Thiên văn và Vũ trụ học Việt Nam, hồi đầu năm nay, từng có lo ngại rằng một tiểu hành tinh tên là 2024 YR4 có đường kính 60 mét - đủ lớn để san phẳng một thành phố - sẽ va chạm với Trái Đất vào ngày 22/12/2032.

Nó từng được đánh giá có xác suất cao nhất từ trước đến nay đối với một thiên thạch khổng lồ có thể đâm vào Trái Đất, với tỉ lệ 3,1%. Tuy nhiên, các quan sát sau đó đã loại bỏ hoàn toàn khả năng va chạm trực tiếp với Trái Đất.

Các vệ tinh đang hiện hữu trong không gian có thể hư hỏng nặng do tiểu hành tinh va chạm với Mặt Trăng.

Tuy vậy, theo dữ liệu từ Kính thiên văn Không gian James Webb vào tháng 5 vừa qua, xác suất mà tiểu hành tinh này sẽ đâm vào Mặt Trăng đã tăng lên 4,3%. Một nghiên cứu dạng tiền ấn phẩm (tức là chưa qua bình duyệt) mới đây là công trình đầu tiên ước tính vụ va chạm như vậy có thể ảnh hưởng tới Trái Đất như thế nào.

Đây sẽ là tiểu hành tinh lớn nhất từng đâm vào Mặt Trăng trong khoảng 5.000 năm qua, theo tác giả chính của nghiên cứu là Paul Wiegert từ Đại học Western Ontario (Canada). Tác động sẽ "tương đương với một vụ nổ hạt nhân lớn về mặt năng lượng giải phóng," ông nói thêm.

Theo một loạt mô phỏng do nhóm nghiên cứu thực hiện, có thể có tới 100 triệu kilogram vật chất bị bắn ra từ bề mặt Mặt Trăng. Nếu tiểu hành tinh va vào phía Mặt Trăng đang hướng về Trái Đất thì tới 10% lượng vật chất đó có thể bị lực hấp dẫn của Trái Đất kéo vào trong những ngày sau đó, theo nhóm nghiên cứu.

Bầu khí quyển của Trái Đất sẽ bảo vệ bề mặt khỏi các mảnh đá Mặt Trăng có kích thước từ milimet đến centimet. Tuy nhiên, các sao băng này vẫn có thể phá hủy một số vệ tinh - và theo như dự kiến thì vào năm 2032 hành tinh của chúng ta sẽ có nhiều vệ tinh nhân tạo hơn hiện nay khá nhiều. Một viên đá kích thước 1 centimet di chuyển với vận tốc hàng chục nghìn mét mỗi giây chẳng khác nào một viên đạn.

Trong những ngày sau vụ va chạm, số lượng thiên thạch đe dọa các vệ tinh của Trái Đất có thể cao gấp hơn 1.000 lần mức bình thường. Trong khi đó, những người quan sát từ mặt đất sẽ được chứng kiến một trận mưa sao băng "ngoạn mục" thắp sáng bầu trời đêm, theo nội dung nghiên cứu.

Tuy nhiên, Wiegert nhấn mạnh rằng xác suất va chạm trực tiếp vào phía gần của Mặt Trăng hiện chỉ ở mức 2%.

Tiểu hành tinh này dự kiến sẽ không xuất hiện trở lại cho đến năm 2028, vì vậy thế giới sẽ phải chờ đợi để có thêm thông tin. Nếu sau này phát hiện khả năng va chạm trực tiếp là cao, nhân loại có lẽ sẽ có đủ thời gian để lên kế hoạch cho một sứ mệnh nhằm bảo vệ Mặt Trăng.

Tiểu hành tinh này có chiều rộng bằng một nửa và khối lượng bằng khoảng 10% so với Dimorphos - vật thể từng bị tàu không gian DART của NASA đâm vào năm 2022 và đã thành công trong việc thay đổi quỹ đạo của nó.

Nếu 2024 YR4 đang trên lộ trình va chạm với Mặt Trăng, thì nó sẽ là "một mục tiêu tốt" cho một thử nghiệm khác về năng lực phòng thủ hành tinh của chúng ta. Nhưng nếu không phải vậy, việc cố gắng làm lệch hướng một vật thể bay gần Trái Đất đến mức như vậy có thể sẽ nguy hiểm.

Tô Hội