Các yếu tố tác động đến xu hướng chứng khoán từ nay đến cuối 2025

Trong vài tháng gần đây, khi sự quan tâm đến thị trường chứng khoán gia tăng, khả năng xuất hiện một đợt điều chỉnh mạnh đã được nhiều chuyên gia cảnh báo. Những bài học từ lịch sử thị trường vẫn luôn mang giá trị nhắc nhở về sự thận trọng trong đầu tư. Trong bối cảnh hiện tại với những yếu tố tiêu cực ngắn hạn, việc xem xét các yếu tố nền tảng là cần thiết để đánh giá xu hướng tiếp theo của thị trường.

Bối cảnh kinh tế và lãi suất

Mặt bằng lãi suất trong nước đang có xu hướng tăng do yếu tố mùa vụ, sự chênh lệch giữa tăng trưởng tín dụng và tăng trưởng tiền gửi, cùng với áp lực từ chênh lệch lãi suất giữa Việt Nam và các quốc gia khác. Lãi suất thường có mối quan hệ tỷ lệ nghịch với thị trường cổ phiếu, và dòng tiền lớn rất nhạy cảm với xu hướng lãi suất. Đây có thể là nguyên nhân chính dẫn đến sự suy giảm gần đây của thị trường chứng khoán.

Biểu đồ so sánh xu hướng một số kênh đầu tư (nguồn: SSI).

Trong khi đó, các kênh đầu tư thay thế đang gia tăng sức hút. Giá vàng liên tục tăng, thu hút dòng tiền chuyển dịch sang kênh này. Thị trường bất động sản cũng ghi nhận sự phục hồi rõ nét sau hàng loạt chính sách tháo gỡ, thể hiện qua mức tăng trưởng tín dụng bất động sản khoảng 19% từ đầu năm, cao hơn mức tăng trưởng tín dụng toàn nền kinh tế là 13,37%. Lãi suất thường có mối quan hệ tỷ lệ nghịch với thị trường cổ phiếu, và dòng tiền lớn rất nhạy cảm với xu hướng lãi suất.

Tính đến giữa tháng 11, khối ngoại đã bán ròng khoảng 130 nghìn tỷ đồng. Dù khó xác định nguyên nhân cụ thể, có thể thấy hai yếu tố chính dẫn đến xu hướng này. Một số thị trường lớn tại châu Á, đặc biệt là Trung Quốc, đang tăng giá với tỷ giá ổn định hơn và quy mô lớn hơn, khiến dòng tiền ngoại có xu hướng dịch chuyển. Đồng thời, tỷ giá tại Việt Nam vẫn chịu nhiều áp lực do chênh lệch lãi suất. Tuy nhiên, đội ngũ chuyên gia phân tích tại Virtus Prosperity cho rằng xu hướng mua ròng có thể quay trở lại mạnh mẽ khi định giá thị trường trở nên hấp dẫn. Đây cũng từng diễn ra sau đợt giảm mạnh vào tháng 4.

Xét về nội lực kinh tế Việt Nam, mục tiêu tăng trưởng GDP trên 8% năm 2025 và trên 10% năm 2026 là cơ sở để kỳ vọng mặt bằng lãi suất thấp sẽ quay trở lại khi các áp lực ngắn hạn được giải tỏa ngay khi NHNN có thêm dư địa để điều hành chính sách tiền tệ.

Mặc dù đầu tư công vốn không phải là kênh thúc đẩy phát triển kinh tế ngắn hạn, việc chu kỳ đầu tư công trung hạn kết thúc trong năm nay, thúc đẩy giải ngân và mở ra chu kỳ mới. Việc phát triển hạ tầng sẽ được triển khai đồng bộ giữa đường bộ, hàng không và đường sắt, tạo nên các liên kết vùng hiệu quả.

Định giá thị trường đã trở nên hợp lý hơn sau khi điều chỉnh khoảng 15% từ vùng đỉnh giữa tháng 10. P/E dự phóng năm 2025 hiện ở mức khoảng 13 lần, và năm 2026 khoảng 12 lần – thấp hơn mức trung bình dài hạn và vùng định giá cao trước đây là khoảng 15 lần.

Theo chuyên gia phân tích Võ Thanh Hằng tại Virtus Prosperity, các yếu tố tiêu cực hiện tại chủ yếu mang tính ngắn hạn, trong khi những yếu tố tích cực như tăng trưởng kinh tế có tính dài hạn. Khả năng xuất hiện một đợt tăng mạnh trong các tháng cuối năm được đánh giá là hạn chế, do áp lực hút dòng tiền và mức định giá thị trường hiện tại không còn hấp dẫn. Thị trường đã tăng vượt kỳ vọng kể từ cuối tháng 4, trong khi các yếu tố nền tảng diễn biến trái chiều, tạo ra những tín hiệu nhiễu. Việc điều chỉnh là cần thiết để đưa định giá trở về mức hợp lý, đặc biệt với những cổ phiếu và ngành đã tăng vượt xa dự kiến.

P.Dương