Cách cấp cứu trẻ đuối nước

Ảnh minh họa.

Tại Khoa Điều trị tích cực nội khoa (Bệnh viện Nhi Trung ương) bé trai L.N (12 tuổi, ở Hà Nam) vừa được rút máy thở sau hai ngày điều trị đuối nước. Các bác sĩ thông tin cho biết, cháu đang giúp ông nội lùa vịt thì không may trượt chân ngã xuống ao, ông nội kịp thời phát hiện, hô hoán người dân chung quanh tới giúp đỡ. Thời gian trẻ được vớt lên khỏi mặt nước là khoảng 2 phút, vẫn còn thở, chưa bị ngừng tim. L.N được thực hiện sơ cứu tại chỗ và đưa đến Bệnh viện tuyến tỉnh cấp cứu rồi chuyển lên Bệnh viện Nhi Trung ương.

Sau khi thực hiện thăm khám và các bước cấp cứu ban đầu, cháu bé được chỉ định thở máy, dùng thuốc vận mạch, chống sốc, kết hợp điều trị viêm phổi. May mắn, sau hai ngày điều trị tích cực, trẻ đã qua được cơn nguy kịch, tuy nhiên sức khỏe còn yếu, tâm lý hoảng loạn và tiếp tục được điều trị viêm phổi bội nhiễm.

Không may mắn như L.N, cũng nhập viện cùng thời điểm tuần vừa rồi, bé M.Q (10 tuổi, ở Bắc Ninh) lại không qua khỏi. Do không được sơ cứu kịp thời và đúng cách, thời gian chuyển đến bệnh viện trẻ đã ngừng tim quá lâu nên dù rất nỗ lực, các bác sĩ đã không thể cứu được bé. Được biết, chiều hôm xảy ra tai nạn, bé M.Q đi học về và đi bơi cùng các em nhỏ hơn, không may trẻ bị đuối nước.

Khi có người đi tập thể dục phát hiện ra thì đã muộn; trước đó, các bé đi cùng quá nhỏ nên rất hoảng sợ, không có khả năng báo động để được giúp đỡ. Các bác sĩ lưu ý, trẻ được sơ cứu sai cách bằng việc dốc lên, chạy ngược làm các dịch dạ dày chảy ngược vào đường thở, khiến tình trạng càng nghiêm trọng hơn và bỏ qua mất thời điểm vàng để cứu tim của trẻ.

Trường hợp thứ ba là bé Đ.H (2 tuổi, ở Vĩnh Phúc) ngã xuống bể cá cảnh. Khi phát hiện ra trẻ nằm ngửa, tím tái. Gia đình cũng sơ cứu sai lầm theo cách dân gian là dốc ngược chạy, sau đó mới hô hấp nhân tạo. Sau đó, trẻ được đưa đến bệnh viện huyện trong tình trạng ngừng tuần hoàn, suy hô hấp; được bóp bóng qua nội khí quản, sử dụng thuốc vận mạch rồi chuyển tiếp lên Bệnh viện Nhi Trung ương,nhưng tình trạng trẻ không khả quan, tiên lượng rất xấu.

Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Tạ Anh Tuấn, Trưởng khoa Điều trị tích cực nội khoa, trẻ bị đuối nước có thể ngạt thở, dẫn đến tử vong nhanh chóng. Phần lớn trẻ bị đuối nước tử vong hoặc có các biến chứng nặng như: suy hô hấp, viêm phổi, hoặc di chứng tổn thương não do thiếu oxy kéo dài là do không được cấp cứu hoặc cấp cứu không đúng cách. Chính vì vậy, các bác sĩ khuyến cáo, trẻ bị đuối nước sau khi đưa lên bờ có thể tỉnh hoặc bất tỉnh, cần tiến hành cấp cứu tại chỗ ngay lập tức.

Cần đặt trẻ nằm ngửa trên mặt phẳng trong tư thế đầu thấp; cởi bỏ quần áo bị ướt và giữ ấm cho trẻ bằng chăn mền hoặc vải, áo quần khô để tránh trẻ bị hạ thân nhiệt. Tuyệt đối không bế dốc lên hoặc bế chạy ngược như truyền miệng.

Cần bảo đảm đường thở thông thoáng bằng việc lấy sạch đờm dãi và các dị vật ở miệng và mũi. Đánh giá trẻ bằng cách nhìn nghe và cảm nhận (lay gọi, quan sát lồng ngực trẻ) nếu không thấy di động hoặc nếu trẻ bất tỉnh, cần tiến hành hồi sức tim phổi ngay lập tức. Thực hiện hô hấp nhân tạo bằng cách hà hơi thổi ngạt liên tục hai lần cùng với xoa bóp tim ngoài lồng ngực.

Ngay sau khi hô hấp nhân tạo cần kiểm tra mạch đập của trẻ tại một trong các vị trí như mạch quay ở cổ tay, mạch cảnh ở cổ và mạch bẹn hoặc sờ vào lồng ngực trái để cảm nhận xem tim còn đập không. Khi không bắt được mạch hoặc thấy tim ngừng đập cần tiến hành ép tim ngoài lồng ngực kèm theo hô hấp nhân tạo. Trong trường hợp trẻ còn tỉnh táo, cần đặt trẻ tư thế dẫn lưu nghiêng đầu trẻ sang bên, trẻ có thể tự thở trở lại. Cần gọi hỗ trợ cấp cứu 115 hoặc các chuyên gia, bác sĩ quen biết.

Tại Việt Nam, đuối nước là một vấn đề nghiêm trọng, đặc biệt là ở trẻ em, phổ biến nhất là ở nhóm trẻ dưới 5 tuổi (chưa tự ý thức được hành động) và trẻ từ 9 đến 15 tuổi (đã có thể độc lập về mặt hành động, sở thích, ý muốn). Các bậc cha mẹ cần giám sát con trẻ trong các hoạt động bơi lội, vui chơi gần khu vực ao, hồ, sông, suối. Mặt khác, người lớn cũng cần trang bị kiến thức về sơ cứu đuối nước để tình trạng trẻ không trầm trọng hơn, tăng cơ hội cứu sống trẻ.

TRÀ MY