Cách để Việt Nam từng bước đạt mục tiêu trở thành quốc gia không khói thuốc

Theo Tổ chức Y tế Thế (WHO), có khoảng 1 tỉ người trên thế giới hiện vẫn đang hút thuốc lá điếu truyền thống. Mặc cho những nỗ lực của các quốc gia, WHO dự kiến tỉ lệ người tiếp tục hút thuốc vào năm 2025 vẫn sẽ giữ nguyên và không có nhiều biến chuyển nếu không có những biện pháp tích cực hơn. Việc cung cấp các sản phẩm thay thế có thể hỗ trợ từ bỏ thuốc lá điếu được xem là một trong những giải pháp hữu hiệu dành cho những người không thể từ bỏ thuốc lá.

Sau những luồn dư luận phê phán, ngành công nghiệp thuốc lá đã có những thay đổi để thích nghi. Trên thực tế, nhiều công ty, tập đoàn lớn đang đặt cược toàn bộ tương lai của mình những sản phẩm thay thế thuốc lá điếu, cho người trưởng thành không thể từ bỏ được thuốc lá, và giảm sự độc hại từ khói thuốc.

Mới đây, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ công bố cho phép bán IQOS, sản phẩm thuốc lá hun nóng tiên tiến nhất của PMI tại Mỹ. Trong thông báo, FDA tuyên bố: “Việc cho các phép sản phẩm này vào thị trường Hoa Kỳ là phù hợp để bảo vệ sức khỏe cộng đồng bởi vì, trong một số cân nhắc chủ yếu, các sản phẩm này sản sinh ra ít hơn hoặc mức độ thấp hơn các tạp chất độc hại so với thuốc lá điếu truyền thống”.

“Bằng cách bỏ thuốc lá chuyển đổi sang sử dụng sản phẩm thay thế không khói thuốc, chúng ta có thể xóa bỏ được thuốc lá điếu. Đó là lý do chúng tôi tin rằng bây giờ là thời điểm để phát triển Ngày Thế Giới Không Thuốc Lá thành “Ngày Không Khói Thuốc”. Đó cũng là lý do chúng tôi đưa ra sáng kiến - Unsmoke (Hãy nói không với Khói thuốc), dành riêng cho người hút thuốc và những người quan tâm đến họ.

Khói thuốc lá gây nhiều tác hại cho sức khỏe

Thông qua sáng kiến này, chúng tôi muốn tập hợp một cộng đồng những người có thể tạo ra sự khác biệt và thúc đẩy sự thay đổi cho người hút thuốc vốn tiếp tục hút. Phương châm chung là “Nếu bạn không hút thuốc, đừng bắt đầu. Nếu bạn hút thuốc, hãy bỏ. Nếu bạn không bỏ thuốc, hãy thay đổi”, đại diện PMI tại Việt Nam nói.

Việt Nam hiện có 17 triệu người hút thuốc. Dù thế nào đi nữa, điều tốt nhất mà bất kỳ người hút thuốc nào ở Việt Nam, hoặc trên toàn thế giới, có thể làm là bỏ thuốc lá và nicotine hoàn toàn. Tuy nhiên, trong bất kỳ thời điểm nào, vẫn có một tỷ lệ lớn người hút thuốc trưởng thành sẽ tiếp tục hút thuốc. Vì vậy, sẽ khả thi nếu những người hút thuốc trưởng thành này có cơ hội chuyển sang các sản phẩm thay thế tốt hơn, thay vì tiếp tục hút thuốc lá.

Ở Việt Nam, mặc dù chưa được thương mại hóa chính thức, nhưng các mặt hàng này đã được bán trôi nổi trên thị trường. Qua khảo sát cho thấy, ngày càng có nhiều người hút thuốc Việt Nam quyết định chuyển sang sản phẩm thay thế không khói và con số này tiếp tục gia tăng. Do đó, nhu cầu cấp thiết là thiết lập một khung pháp lý cho các sản phẩm thay thế ít tác hại hơn so với thuốc lá để bảo vệ người tiêu dùng, chính phủ.

Kinh nghiệm từ các quốc gia khác đã cho thấy những sản phẩm này được quy định khác với thuốc lá điếu thông thường. Ở tất cả các quốc gia đã cho phép sản phẩm không khói thuốc, chính phủ hỗ trợ khung pháp lý, theo đó các sản phẩm không khói được kiểm soát tương ứng với các rủi ro cụ thể của chúng.

Cụ thể, cảnh báo sức khỏe đối với các sản phẩm thuốc lá mới nên khác và phân biệt với cảnh báo sức khỏe áp dụng cho thuốc lá điếu thông thường và nên có khoảng cách giữa các mức thuế khác nhau và các loại thuế tiêu thụ đặc biệt đối với các sản phẩm thuốc lá mới so với thuốc lá. Đây là cách tiếp cận phổ biến hiện được áp dụng bởi các quốc gia đã cho phép tiếp thị và bán các sản phẩm thuốc lá mới.

Nhiều chuyên gia và cơ quan y tế trên thế giới, chẳng hạn như Đại học Y Hoàng gia Anh, Cơ quan Y tế Công cộng Anh và Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ đã công nhận rằng các sản phẩm thay thế không khói thuốc là cơ hội mang tính cách mạng để giảm tác hại do hút thuốc lá điếu gây ra.

Hiện tại, 47 quốc gia trên thế giới đã thừa nhận và hợp pháp hóa thuốc lá hun nóng và cho đến nay có hơn 10 triệu người dùng, trong đó 70% đã ngừng hút thuốc và hoàn toàn chuyển sang thuốc lá hun nóng.

An An