Cách đối thủ Trung Quốc hạ bệ hãng robot hút bụi số 1 thế giới

Từ 80% thị phần, iRobot bị các hãng Trung Quốc đưa đến cửa phá sản. Ảnh: iRobot.

Tại triển lãm điện tử tiêu dùng IFA Berlin tháng 9, các thương hiệu Trung Quốc gần như chiếm trọn tâm điểm trong lĩnh vực robot hút bụi khi ra mắt hàng loạt sản phẩm tân tiến.

Roborock giới thiệu sản phẩm mới được trang bị cánh tay rời. Dreame ra mắt hệ thống robot 4 chân leo cầu thang. Trong khi đó, Ecovacs trình làng công nghệ điều hướng hoàn toàn mới.

Thị phần ngành từ gần như độc quyền bởi một công ty Mỹ, nay phân bố đều cho các thương hiệu Trung Quốc. Điều này thầm gợi ý về sự chuyển dịch trong cục diện thị trường toàn cầu.

Kẻ theo sau chuyển mình

Theo báo cáo thị trường mới nhất do IDC công bố, lượng robot hút bụi xuất xưởng trên toàn cầu đạt 11,2 triệu chiếc trong nửa đầu năm 2025, tăng 16,5% so với cùng kỳ. Các công ty Trung Quốc chiếm tới 4 vị trí trong top 5 doanh nghiệp dẫn đầu thị phần. Roborock đứng đầu với 20,7%, Ecovacs, Dreame và Xiaomi lần lượt đạt 13,9%, 12,3%, và 10,1%.

iRobot, kỳ lân công nghệ lâu đời của Mỹ chỉ xếp thứ 5 với 7,9%. Cách đây 15 năm, công ty này từng nắm hơn 80% thị phần toàn cầu, gần như độc quyền ngành công nghiệp. Nhưng đến hiện tại, con số ấy dần chuyển sang cho các thương hiệu Trung Quốc với tổng cộng 57%.

Gần đây, thỏa thuận mua lại thương hiệu này của Amazon sụp đổ. Biến cố này đẩy iRobot đến ngưỡng cửa phải ngừng hoạt động ngắn hạn hoặc phá sản nếu không tìm được nguồn tài chính giải cứu.

Ngành robot hút bụi của Trung Quốc nay đã vươn lên trở thành trung tâm sáng tạo công nghệ hàng đầu thế giới. Trước đó, các kỹ sư tại đây vốn từng phải học hỏi và mô phỏng công nghệ từ nước ngoài.

iRobot từng dẫn đầu với 80% thị phần toàn cầu. Ảnh: Bloomberg.

Thực tế, iRobot, với màn ra mắt máy hút bụi Roomba vào năm 2002, là người tiên phong của ngành này và đạt đỉnh cao vào năm 2012. Sự suy thoái bắt đầu từ việc lựa chọn hướng công nghệ khác biệt.

iRobot kiên định với công nghệ điều hướng bằng hình ảnh và chiến lược sản phẩm đơn chức năng, cho rằng việc hút bụi và lau nhà nên được tách riêng vì “rất khó để làm tốt cả hai trong cùng một thiết bị”. Ý tưởng này có vẻ hợp lý vào thời điểm đó, nhưng lại bỏ lỡ sự thay đổi trong nhu cầu thị trường.

Trong khi đó, các công ty Trung Quốc đã giải quyết xong bài toán kỹ thuật và tung ra thị trường những sản phẩm có hiệu suất vượt trội cùng trải nghiệm người dùng tốt hơn. Roborock tập trung vào công nghệ LiDAR ngay từ khi thành lập năm 2014, trong khi Ecovacs và Dreame tiên phong ra mắt các sản phẩm tích hợp cả hút và lau.

Chính iRobot cũng là nguồn sống cho các hãng đối thủ. Trong giai đoạn đầu, họ thuê công ty mẹ của Ecovacs hay Roborock làm đơn vị sản xuất theo đơn.

Thành công từ nhiều yếu tố

Theo Rongzhong Finance, yếu tố nổi bật nhất cho thành công của các hãng Trung Quốc nằm ở chuỗi cung ứng. Riêng thành phố Thâm Quyến đã có tới 70.000 doanh nghiệp liên quan đến robot, với tổng giá trị sản xuất của toàn chuỗi công nghiệp vượt 200 tỷ tệ.

Các linh kiện từ cốt lõi như mô-tơ, pin, cảm biến cho đến khâu lắp ráp và kiểm định thiết bị hoàn chỉnh, đều có thể tìm thấy nhà cung cấp và đơn vị dịch vụ cần thiết trong phạm vi bán kính 100 km. Cụm công nghiệp này giúp giảm đáng kể chi phí R&D và sản xuất, đồng thời rút ngắn thời gian từ khâu ý tưởng tới sản xuất hàng loạt chỉ còn vài tháng.

Trong khi đó, các công ty này cũng đi đầu trong đổi mới công nghệ, thể hiện năng lực nắm bắt nhu cầu người dùng vượt trội. Sự kết hợp giữa công nghệ LiDAR và các thuật toán đã giải quyết triệt để vấn đề “va chạm mù” ở các thế hệ robot đời đầu.

Roborock ra mắt máy hút bụi có cánh tay để di chuyển đồ vật. Ảnh: CNBC.

Một số mẫu robot chỉ dày 7,98 cm, cho phép chui vào gầm giường, ghế sofa và các không gian thấp khác, trực tiếp giải quyết đúng nhu cầu thực tế. Trong khi đó, công nghệ nâng gầm giúp robot vượt qua bậc cửa, ngưỡng sàn mà không bị kẹt so với các mô hình cũ.

Chiến lược sản phẩm của họ cũng mang tính tích hợp cao. Trong khi iRobot vẫn còn phân vân về sản phẩm hút bụi và lau nhà, các doanh nghiệp Trung Quốc ra mắt hàng loạt tính năng như tự động giặt khăn lau, đổ bụi và điều khiển bằng giọng nói.

Ngoài ra, nhằm đáp ứng nhu cầu cắt cỏ tại các hộ gia đình châu Âu và Mỹ, các nhãn hàng Trung đã phát triển robot cắt cỏ, với lượng xuất khẩu sản phẩm tăng 45% trong năm 2024 và chiếm 32% thị phần tại châu Âu. Trong lĩnh vực làm sạch hồ bơi gia đình, thương hiệu Aiper của công ty Shenzhen Yuanding Intelligent đã đứng đầu danh mục robot không dây trên Amazon trong ba năm liên tiếp.

Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng cũng kéo theo những thách thức mới. Cạnh tranh khốc liệt khiến chi phí marketing tăng vọt, riêng chi phí bán hàng của Roborock đã tăng 144% lên 2,16 tỷ tệ trong nửa đầu năm 2025, dẫn đến doanh thu và lợi nhuận tăng không tương ứng.

Nhật Tường