Cách giúp trẻ trở thành đứa trẻ sáng tạo
Có thể nói hoạt động của con người trong những ngành nghề khác nhau cũng đều liên quan đến sáng tạo. Từ đây, việc rèn luyện khả năng sáng tạo là vô cùng cần thiết trong hoạt động giáo dục và nhất là trong giáo dục trẻ em như John Dewey nhận xét: 'Mục đích giáo dục trẻ em không phải là thông tin về những giá trị của quá khứ, mà là sáng tạo những giá trị mới của tương lai'.
Đặc điểm sáng tạo của trẻ em lứa tuổi mầm non
Lứa tuổi mầm non là lứa tuổi tràn ngập xúc cảm, trí tò mò, trí tưởng tượng bay bổng và khả năng liên tưởng mạnh. Do đó trẻ rất dễ dàng sáng tạo, tuy mới chỉ là những dấu hiệu ban đầu, nhưng nó cũng là một trong những yếu tố, những điều kiện hết sức quan trọng cho việc hình thành nhân cách trưởng thành của trẻ về sau. Vì vậy đây là giai đoạn tối ưu, là "mảnh đất" mầu mỡ nhất để khả năng sáng tạo tiềm ẩn của trẻ được phát hiện và phát triển
Ở độ tuổi mẫu giáo, cùng với sự hoàn thiện về nhận thức, mỗi đứa trẻ đều tiềm ẩn trong mình năng lực sáng tạo. Trẻ càng được khuyến khích, tự do chơi với ý tưởng của mình càng có nhiều cơ hội để phát triển. Sự sáng tạo luôn hiện hữu trong hành vi của bé, vấn đề là người làm cha làm mẹ chúng ta có nhìn ra, có cổ vũ, có biết nhiều phương pháp để nuôi dưỡng và kích hoạt kịp thời hay không. Nắm được đặc điểm sự sáng tạo theo lứa tuổi là một chìa khóa để giúp trẻ phát triển trí thông minh một cách tốt nhất.
Khả năng sáng tạo của trẻ mẫu giáo là vô hạn. Sự sáng tạo thể hiện bằng trí tưởng tượng phong phú. Nếu trẻ quan sát một bức tranh, trẻ có thể kể thành một câu chuyện có tình tiết, có logic, biết đặt tên cho bức tranh theo ý tưởng và kinh nghiệm riêng của trẻ. Còn khi có những mảnh ghép hình tròn, hình vuông, hình tam giác… trẻ sẽ sắp xếp chúng thành những thứ trẻ thích, ví dụ ngôi nhà hay con vật mà trẻ yêu thích…, vậy là chúng đã sáng tạo. Trẻ nghĩ ra quy tắc chơi, biết điều chỉnh quy tắc chơi cho phù hợp với tình huống… đó là sáng tạo.
Vậy có cách nào kích thích sự sáng tạo của trẻ?
Muốn giúp trẻ phát triển khả năng tưởng tượng, liên tưởng, sớm hình thành tư duy sáng tạo thì gia đình và nhà trường có thể hỗ trợ phát triển những phẩm chất này ở trẻ nhỏ thông qua trải nghiệm học tập khuyến khích tìm tòi.
Với trẻ em, vui chơi là phương thức tốt nhất đánh thức năng lực sáng tạo tiềm ẩn trong trẻ. Bộ đồ chơi giáo dục Gabe là bộ giáo cụ được phát minh ra bởi nhà giáo dục cổ điển người Đức Friedrich Frobel – người khai sinh ra trường mầm non. Ông tin rằng trẻ em nên được giáo dục ngay từ khi sinh ra, ông đã phát triển bộ đồ chơi GABE của mình như một công cụ để đánh thức và phát triển nhận thức của con trẻ về các yếu tố phổ biến được tìm thấy trong tự nhiên, thông qua những thứ vô tri vô giác. GABE được thiết kế theo hình thức các mảnh ghép, kích thích sự sáng tạo của trẻ và khả năng tư duy logic, phát triển từ đơn giản đến phức tạp, từ cụ thể đến trìu tượng. Đây được coi là bộ đồ chơi sáng tạo đầu tiên trên thế giới, tác động mạnh mẽ đến sự phát triển của trẻ từ 0-12 tuổi.
Bộ giáo cụ GABE được đưa vào giảng dạy tại thị trường Việt Nam từ đầu năm 2019 và đến nay đã nhận được rất nhiều sự hưởng ứng của giáo viên, cán bộ sở giáo dục và đặc biệt là cha mẹ học sinh. Mục tiêu phát triển chương trình Dongsim GABE là dạy cho trẻ cách học, quan sát, suy luận và sáng tạo thông qua các trò chơi. Từ mỗi bộ GABE khác nhau, trẻ sẽ được tự mày mò thực hành các hoạt động khác nhau, giúp phát triển khả năng xử lý và giải quyết vấn đề theo từng hoàn cảnh, từ đó hình thành hệ thống tư duy độc đáo, nuôi dưỡng khả năng sáng tạo vô hạn ở trẻ.
Việc chơi với bộ giáo cụ GABE sẽ giúp trẻ kích thích toàn bộ 5 giác quan của trẻ, bồi dưỡng trí tuệ, tự phát triển các khả năng của bản thân một cách có hiệu quả, tăng sự nhạy bén sáng tạo, phát triển các khía cạnh khác nhau về nhân cách, trí tuệ, sức khỏe, thẩm mỹ. Việc sử dụng đúng cách bộ giáo cụ GABE thông qua các trò chơi, bài hát, câu chuyện sẽ kích thích trí tưởng tượng và phát huy các kỹ năng thể chất và trí não của trẻ. Trẻ có thể sáng tạo nên những vật mà trẻ nghĩ đến từ bộ giáo cụ GABE, rồi xây dựng những câu chuyện dẫn dắt cho vật thể đó, tạo nên những sản phẩm trí tuệ sáng tạo của riêng trẻ. Qua đó dễ dàng biến lối tư duy cơ bản của trẻ thành lối tư duy cụ thể có chiều sâu hơn.
Khác với những bộ giáo cụ khác, Dongsim GABE tôn trọng sự sáng tạo của trẻ, Dongsim GABE không có kết quả hay thành phẩm nhất định mà trẻ có thể tạo nên vô vàn những thành quả khác nhau mang đầy tính sáng tạo của mỗi trẻ. Từ những hình khối quen thuộc như khối lập phương, khối chữ nhật, hình tròn, hình tam giác, hình vuông, hình bán nguyệt,... các bé có thể tạo dựng được những con vật, sự vật yêu thích. Cuộc sống xung quanh bé được tái hiện một cách sáng tạo thông qua sự quan sát và cách chọn lựa sử dụng màu sắc của chính mình. Trẻ sẽ dần dần phát triển trò chơi theo sự phát triển của bản thân, học được cách khai thác thế mạnh của mình để tư duy sáng tạo và thỏa mãn những mong muốn trong hoạt động đời sống.
Có thể nói GABE chính là công cụ hữu ích để trẻ phát triển trí thông minh, sức sáng tạo và là kho tàng trò chơi sáng tạo nhất thế giới góp phần thúc đẩy sự phát triển toàn diện của trẻ.