Cách làm hay của xã miền núi giúp 700 người có nơi trú ẩn an toàn khi sạt lở

Ba ngày qua mưa lớn, TP Đà Nẵng di dời, sơ tán hàng ngàn người phòng tránh nguy cơ sạt lở ở miền núi, ngập lụt ở đồng bằng. Nhưng có một xã miền núi Đà Nẵng, người dân không phải di dời, vẫn đảm bảo an toàn tuyệt đối.

Người dân sinh hoạt, ăn uống chung ở lán trại.

Chặt tre, nứa dựng nơi trú ẩn an toàn

Chuẩn bị cho mùa mưa năm nay, xã Trà Vân huy động bà con chung tay dựng các lán trại. Họ gọi đây là nơi trú ẩn an toàn trong trường hợp xảy ra mưa lớn, sạt lở chia cắt.

Ba ngày qua mưa lớn diện rộng, sạt lở khắp nơi, hơn 700 người dân của xã Trà Vân vẫn bám trụ ở chín nơi trú ẩn an toàn. Họ cùng nhau sinh hoạt, ăn uống tại chỗ. Đến lúc này, mọi thứ vẫn ổn.

Kể về những nơi trú ẩn này, ông Nguyễn Tấn Thành, Chủ tịch UBND xã Trà Vân cho hay, bắt đầu từ khâu chọn vị trí, lãnh đạo xã khảo sát dựa trên cơ sở khoa học, họp bàn với người dân kinh nghiệm ở miền núi đi đến thống nhất cuối cùng.

Lán trại từ khi mới bắt đầu dựng.

Khi có sự đồng thuận, họ cùng nhau lên rừng chặt tre, nứa, lồ ô… dựng lán. Mỗi lán rộng vừa phải, đủ cho khoảng 100 người ăn ở, sinh hoạt tạm khi thời tiết mưa lớn, cô lập 4-5 ngày.

“Để có vật liệu lợp mái xã mượn khắp nơi, có dự án làm nhà văn hóa, sắp tới họ lợp tôn nên tập kết sẵn, mình gặp đơn vị thi công hỏi mượn. Hứa với họ bà con không đóng đinh làm hư, chỉ nẹp bằng tre, đến khi hết mưa sẽ trả lại cho họ”, ông nói.

Khi đã đồng lòng dựng lán, bà con hiểu được ý nghĩa, trách nhiệm sẽ làm gì nếu thời tiết xấu. Xã yêu cầu sơ tán, thôn thông báo, bà con tự đến. Thậm chí trong trường hợp cần thiết, thôn tự quyết, không cần xin ý kiến xã. Nhờ đó, chính quyền không phải tuyên truyền, vận động.

Nếu không có những nơi như vậy, theo ông Thành khi có tình huống khẩn cấp, xã buộc di dời họ đến nơi chỉ định sẵn. Tâm lý bà con lo lắng, không chắc nơi ở mới có an toàn, từ đó sinh ra tâm lý lưỡng lự, chính quyền gặp khó.

Người dân đồng lòng, lựa vị trí ưng ý dựng lán trại.

“Còn những nơi đó do chính bà con thống nhất lựa chọn, họ tự dựng lán trại, đã tự cảm thấy an toàn. Khi nguy hiểm, họ sẵn sàng mang theo chăn mền, xoong nồi tự di chuyển đến ở”, ông Thành nói.

Kêu gọi mạnh thường quân hỗ trợ trước

Trước đợt mưa lớn này, cán bộ xã vào những nơi này khảo sát lần nữa, rồi giao lại lãnh đạo thôn tự ứng biến khi thời tiết xấu. Ba ngày trước, xã yêu cầu di dời, ban nhân dân thôn thông tin, người dân dắt nhau về nơi trú ẩn an toàn.

Tại đây, người dân được trang bị đầy đủ thức ăn, nước uống. Thôn tự điều hành, người dân tự sinh hoạt. Còn cán bộ xã được rút về trụ sở chính, cơ động ứng phó mưa lũ, sạt lở.

Xã tập kết thức ăn, nước uống tại những lán trại.

Sau những đợt sạt lở, mạnh thường quân, các đoàn từ thiện thường tìm về các xã gặp thiên tai, sạt lở hỗ trợ. Từng hai lần xảy ra thảm họa sạt lở (2017 và 2020), xã Trà Vân (cũ) là một trong số đó.

Năm nay xã thay đổi cách làm, không chờ đến trường hợp xui rủi do thiên tai. Từ tháng 8, xã kêu gọi mạnh thường quân hỗ trợ thức ăn, nước uống, nhu yếu phẩm thiết yếu. Sau khi tiếp nhận, xã phân chia hàng tài trợ về tập kết tại tám nơi trú ẩn an toàn này, đảm bảo không để bà con thiếu đói, yên tâm sơ tán.

Ông Nguyễn Tấn Thành cho hay, ban đầu mạnh thường quân hỗ trợ xã phân phát về năm điểm xa, dễ cô lập nhất. Ba điểm còn lại, mạnh thường quân hoài nghi, nhưng khi người dân đến ở, họ đã thay đổi quyết định, đồng ý và hỗ trợ thêm một điểm phát sinh tại trường học.

Bà con cùng chung tay dọn dẹp sạt lở.

Chia sẻ về cách làm có phần lạ lùng này, ông Thành nói rằng nhiều năm công tác ở miền núi (huyện Nam Trà My cũ) nên có kinh nghiệm, cùng với sự đam mê, yêu thương người dân còn nhiều khó khăn. Ông nắm bắt tâm lý, hiểu rõ người dân cần gì.

“Trong công việc, tôi luôn nghĩ phải làm gì để giúp dân. Như vừa rồi sắp đến lụt bão, tôi nghĩ làm sao để bà con an toàn mà họ thật sự cảm thấy thỏa mái, hài lòng. Nghĩ vậy nên mới đi xin”, ông Thành bộc bạch.

THANH NHẬT