Cách mạng tháng Tám nhìn từ hôm nay

Không chỉ những thước phim tư liệu, những ca khúc với nhịp điệu hành khúc hào hùng, những trang thơ hào sảng và đắm say lòng người mà còn qua ký ức của những người con đất Việt được tham gia, được hòa mình trong sóng người điệp trùng đứng lên giành chính quyền cách mạng. Những lớp người lớn lên sau này vẫn tiếp thu truyền thống lịch sử với bao niềm tự hào để phát huy năng lượng khí thế tinh thần của những ngày không quên ấy.

Từ hôm nay, chúng ta nhìn lại Cách mạng tháng Tám với một sự điềm tĩnh nhiều chiêm nghiệm và chiếu rọi qua sự phát triển của đất nước mới thấy tầm vóc và ý nghĩa lịch sử của cuộc cách mạng này thật lớn biết bao. Đó là một sự kiện lịch sử trọng đại, một trang sử vàng chói lọi của dân tộc; là đỉnh cao thiên tài trí tuệ của Đảng ta và của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong đấu tranh giải phóng dân tộc; là biểu tượng sức mạnh tổng hợp của mọi tầng lớp nhân dân vì mục tiêu: Độc lập, tự do, đó chính là khát vọng ngàn đời của dân tộc ta.

Một đất nước hình chữ S lưng dựa vào dãy Trường Sơn hùng vĩ hướng mặt ra Biển Đông cuộn sóng. Có nhà thơ ví đó là: “Con đê trên bán đảo” và “Đất nước giống như nàng tiên múa/Lại hóa thành ngọn lửa lúc cuồng phong”. Một đất nước mà nhà văn Nam Hà đã ca ngợi: “Đất nước/Của thơ ca/Của bốn mùa hoa nở”. Một đất nước với bao khí phách anh hùng nhưng lại rất mềm mại, sáng trong mà nhà thơ Huy Cận đã đúc kết thành một tượng đài vĩnh cửu: “Sống vững chãi bốn ngàn năm sừng sững/Lưng đeo gươm, tay mềm mại bút hoa/Trong và thật sáng hai bờ suy tưởng/Sống hiên ngang mà nhân ái, chan hòa”.

Một đất nước mà các vĩ nhân, các vị anh hùng dân tộc là những người mang tâm hồn thơ, là những nhà thơ. Đó là Lý Thường Kiệt với bài thơ Thần bất hủ, là Trần Hưng Đạo với “Hịch tướng sĩ”, là Nguyễn Trãi với “Bình Ngô đại cáo”.

Và đặc biệt Bác Hồ kính yêu chúc Tết bằng thơ, đã biến những dự cảm, những quyết tâm chiến lược thành những câu thơ dễ nhớ, dễ thuộc. Khi đang bàn việc cách mạng trọng đại ngày nguyên tiêu rằm xuân trên sông, Bác vẫn cảm nhận: “Khuya về bát ngát trăng ngân đầy thuyền”, hay lúc lắng sâu những suy nghĩ về vận mệnh đất nước trong lòng Bác vẫn lạc quan: “Bỗng nghe vần "Thắng" vút lên cao!”. Vần “Thắng” của cuộc Cách mạng tháng Tám đó chính là sự khơi dậy và phát huy chủ nghĩa yêu nước trên cơ sở đó xây dựng một mặt trận dân tộc thống nhất đoàn kết rộng rãi mọi tầng lớp nhân dân để thực hiện yêu cầu cấp bách cuộc cách mạng là giải phóng dân tộc giành độc lập, tự do cho Tổ quốc.

Đó là tầm nhìn chiến lược lâu dài của Bác Hồ và Đảng ta, củng cố căn cứ địa xây dựng lực lượng cách mạng (bao gồm cả chính trị và vũ trang) chuẩn bị cho Tổng khởi nghĩa. Đó là nắm chắc thời thế, thời cơ, thời điểm khi ra chỉ thị: “Nhật-Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta”.

Và nhớ sao Quốc dân đại hội Tân Trào vào sáng ngày 16/8/1945 thông qua “10 chính sách lớn của Việt Minh” và “Lệnh Tổng khởi nghĩa”, thành lập Ủy ban Dân tộc giải phóng Việt Nam do Bác Hồ làm Chủ tịch. Ngay từ trong bài ca Bác viết để tuyên truyền cách mạng trước đó mấy năm Người đã tiên tri dự báo: “45, sự nghiệp hoàn thành”. Năm 1945 ngày ấy đã làm 2 triệu đồng bào ta bị nạn đói cướp đi. “Tức nước vỡ bờ” chỉ chờ thời cơ cách mạng, vì thế Bác đã chỉ rõ: “Giờ quyết định vận mệnh của dân tộc ta đã đến, toàn quốc đồng bào hãy đứng dậy đem sức ta mà tự giải phóng cho ta”.

Có thể nói cuộc Cách mạng tháng Tám như vũ bão đã thể hiện sức mạnh đoàn kết của dân tộc Việt Nam có từ nghìn đời, là sự phát huy cao độ nghệ thuật cách mạng đã được tích lũy qua bao cuộc chiến chống xâm lăng, là “cẩm nang” báu vật tinh thần thành nguồn năng lượng lớn-năng lượng của cả trầm tích văn hóa nước Việt.

Cách mạng tháng Tám không chỉ dừng ở việc giành chính quyền mà còn thay đổi sâu sắc cả cơ tầng xã hội, khi sinh ra những con người mới, xã hội mới. Âm vang dòng người cuộn chảy vùng lên giành chính quyền cũng chính là âm hưởng của bài hát “Mười chín tháng Tám” của nhạc sĩ Xuân Oanh đã viết ngay trong ngày sôi nổi giành chính quyền với bao đắm say tự hào phấn chấn: “Mười chín tháng Tám, ánh sáng tự do đưa tới/Cờ bay nơi nơi, muôn ánh sao vàng/Máu pha tươi đều trên lá cờ bay khắp chốn giang sơn./Người Việt Nam ta giữ vững trong tim lời thề”.

Có thể nói tinh thần của Cách mạng tháng Tám vẫn chiếu sáng đến hôm nay, là nguồn cảm hứng cộng hưởng trong các phong trào thi đua yêu nước trong mỗi con người Việt Nam với lòng tự hào dân tộc. Một dân tộc đã vươn vai đứng dậy như Phù Đổng lập nên bao kỳ tích thời đại Hồ Chí Minh rực rỡ xây dựng “Đất nước ta đàng hoàng hơn, to đẹp hơn” như di nguyện mong muốn của Bác Hồ.