Cách nào giảm tai nạn do đạp nhầm chân ga?

Hậu quả thương tâm

Ngày 16/3, tại ngã tư Thủ Đức (TP Thủ Đức, TP.HCM), ô tô do bà N.T.T.N (41 tuổi) điều khiển đâm liên hoàn vào 10 xe máy đang dừng chờ đèn đỏ. Hậu quả khiến 1 người tử vong, 8 người khác bị thương.

Tại cơ quan công an, bà N khai do mất kiểm soát, đạp nhầm chân ga gây ra tai nạn. Thời điểm này, bà N có nồng độ cồn trong hơi thở.

Hiện trường vụ tai nạn giao thông do nữ tài xế đạp nhầm chân ga xảy ra ở Thủ Đức, TP.HCM.

Trước đó, sáng 9/3, bà H.T.T.L (68 tuổi, trú Lâm Đồng) lái ô tô vào tiệm rửa xe trên đường Phạm Ngũ Lão (huyện Đức Trọng, tỉnh Lâm Đồng). Trong lúc hướng dẫn bà L đưa xe lên bệ rửa, bà T.L.C (47 tuổi, chủ tiệm) bất ngờ bị ô tô lao đến đâm trúng dẫn đến tử vong. Nguyên nhân do bà L đạp nhầm chân ga.

Đạp nhầm chân ga là một trong những nguyên nhân dẫn đến nhiều vụ tai nạn nghiêm trọng khi điều khiển ô tô thời gian qua. Theo các chuyên gia, tình trạng này chủ yếu do mất tập trung, căng thẳng hoặc thiếu kinh nghiệm của tài xế.

TS Khương Kim Tạo, nguyên Phó chánh Văn phòng Ủy ban ATGT Quốc gia cho biết, về kỹ thuật ô tô, các nhà sản xuất xe hơi đều đã tính toán kỹ khi thiết kế vị trí chân ga ở sát ngoài cùng bên phải; chân phanh định vị phía bên trái với khoảng cách để người lái chỉ cần nhấc chân sang là có thể đạp phanh dễ dàng, không cần phải nhìn.

Tài xế thiếu kỹ năng, mất tập trung

Theo ông Tạo, tai nạn do đạp nhầm chân ga xảy ra chủ yếu do người lái thiếu kỹ năng lái xe, hoặc do tài xế đang ở trong trạng thái mất tập trung, thần kinh căng thẳng.

"Có thể do họ sử dụng rượu bia, chất kích thích hoặc có việc phải suy nghĩ, tâm trí rối bời dẫn đến lơ đễnh khi lái xe. Lúc này chỉ cần một tình huống phát sinh bất ngờ cũng có thể khiến họ hoảng hốt dẫn đến đạp nhầm chân ga", ông Tạo nói.

PGS.TS Đàm Hoàng Phúc, Giám đốc Chương trình đào tạo kỹ thuật ô tô, Đại học Bách khoa Hà Nội cho biết thêm, không chỉ ở Việt Nam mà trên thế giới tình trạng đạp nhầm chân ga cũng xảy ra khá phổ biến.

Nhiều nghiên cứu chỉ ra, nguyên nhân chủ yếu do tâm lý hoảng loạn khi gặp tình huống bất ngờ, thường xảy ra ở những tài xế mới do kỹ năng lái xe chưa thuần thục, chưa có kinh nghiệm xử lý các tình huống bất ngờ.

Tình trạng này cũng thường xảy ra với người lớn tuổi. Thống kê tại Nhật Bản có đến 70% các vụ tai nạn do đạp nhầm chân ga xảy ra ở tài xế trên 65 tuổi.

Một chuyên gia giao thông cho rằng, thói quen dừng xe chờ đèn đỏ nhưng không về số "mo" (N) hoặc số đỗ (P) của tài xế khiến xe có thể trôi về phía trước hoặc phía sau, dẫn đến tài xế bị hoảng loạn cũng có thể dẫn đến đạp nhầm chân ga, gây hậu quả đáng tiếc.

Cách nào ngăn chặn?

Để hạn chế nguy cơ này, bên cạnh việc đào tạo nâng cao kỹ năng, các chuyên gia khuyến cáo người lái xe ô tô cần duy trì sự tập trung cao độ, tránh bị phân tâm bởi điện thoại, hệ thống giải trí hay các yếu tố khác trong xe.

Theo ông Khương Kim Tạo, cần chú trọng công tác đào tạo, sát hạch lái xe, đảm bảo học viên được luyện tập thao tác chuyển đổi chân phanh, chân ga thuần thục.

Tài xế cũng cần chú ý đến tình trạng sức khỏe, tinh thần trước khi cầm lái, tránh điều khiển phương tiện trong trạng thái căng thẳng, buồn ngủ hoặc sau khi sử dụng rượu bia, các chất kích thích.

Lực lượng chức năng cần tiếp tục tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi làm giảm sự tập trung của người lái như: Sử dụng rượu bia, chất kích thích, sử dụng điện thoại… để phòng ngừa rủi ro.

Với nữ tài xế, ông Tạo khuyến cáo không nên mang giày cao gót, áo váy dài khi lái ô tô. Giày cao gót có đế nhọn, trơn, khi đạp chân phanh có thể bị trượt dẫn đến phanh không hiệu quả khi gặp tình huống bất ngờ hoặc bị trượt sang bên phải dẫn đến đạp nhầm chân ga.

Khuyến khích ứng dụng công nghệ

Theo các chuyên gia, tại một số quốc gia như Nhật Bản đã có quy định yêu cầu tất cả xe ô tô mới phải trang bị công nghệ ngăn ngừa người lái đạp nhầm chân phanh thành chân ga.

Ông Phúc cho biết, hiện nhiều hãng xe đã phát triển công nghệ trên và trang bị trên các dòng xe, trong đó có hãng phát triển công nghệ riêng với tên gọi chống đạp nhầm chân ga ở một số tình huống. Có hãng xe tích hợp với công nghệ hỗ trợ lái xe nâng cao (ADAS), hỗ trợ phanh khẩn cấp với tính năng phát hiện đạp nhầm chân ga ở tốc độ thấp.

Đơn cử, Toyota có hệ thống Pedal Misapplication Acceleration, Honda có hệ thống Honda Sensing và hệ thống phanh khẩn cấp; Subaru có hệ thống Eyesight và hệ thống tự động phanh khi lùi; các hãng Hyundai và Kia có hệ thống phòng chống đâm va phía trước và hệ thống cảnh báo mất tập trung của người lái.

Theo ông Phúc, dù các hãng xe đều sẵn công nghệ trên nhưng trang bị cho mẫu xe nào, ở thị trường nào còn phụ thuộc vào chiến lược từng hãng cũng như quy định của mỗi quốc gia.

Một chuyên gia giao thông cho rằng, cần có quy định để khuyến khích các hãng ô tô trang bị tính năng trên cho các mẫu xe tại thị trường Việt Nam, để vừa tăng an toàn nhưng vẫn đảm bảo giá thành phải chăng, người dân dễ dàng tiếp cận.

Yến Chi