Cách phân biệt sách giáo khoa thật và giả

Từ cuối tháng 5/2024 đến nay, Nhà Xuất bản (NXB) Giáo dục Việt Nam đã phối hợp cùng cơ quan Công an và ngành quản lí thị trường ở nhiều tỉnh, thành phố phía Nam phát hiện, thu giữ hơn 50.000 cuốn sách giáo khoa nghi ngờ là sách giả mạo nhãn hàng hóa từ NXB Giáo dục Việt Nam, với tổng thiệt hại lên đến bảy trăm triệu đồng.

Chẳng hạn, trong tháng 7 vừa qua, Phòng An ninh chính trị nội bộ, Công an tỉnh Bình Phước phối hợp với Thanh tra Sở Thông tin và Truyền thông, Cục Quản lý thị trưởng tỉnh và NXB Giáo dục tại TP Hồ Chí Minh kiểm tra các cơ sở phát hành xuất bản phẩm trên địa bàn tỉnh. Đoàn đã phát hiện và tạm giữ 18 đầu sách với tổng số 142 cuốn có dấu hiệu in lậu tại 1 cơ sở phát hành trên địa bàn huyện Lộc Ninh. Qua soi chiếu qua công cụ chuyên dụng là bút tia cực tím thì các tem không hiện logo “GD”.

Ngoài ra, chất lượng của các tem, nhãn không đạt sắc nét, không có độ nhám, nổi như tem thật; lớp nhũ trên tem không thể cạo ra bằng cách thông thường như tem thật; chất lượng giấy, mực in, hình ảnh không đồng nhất, xác định số sách trên không phải do NXB Giáo dục Việt Nam in ấn.

Lực lượng chức năng đã lập biên bản và xử phạt vi phạm hành chính chủ cơ sở là bà Đ.T.H số tiền 21 triệu đồng và tịch thu, tiêu hủy số xuất bản phẩm vi phạm không có hóa đơn, chứng từ thể hiện nguồn gốc hợp pháp quy định.

Cũng trong tháng 7/2024, Lực lượng chức năng tỉnh Hậu Giang phát hiện, thu giữ gần 80.000 cuốn sách giáo khoa từ lớp 1 đến lớp 12 có dấu hiệu giả mạo nhãn, bao bì hàng hóa của NXB Giáo dục Việt Nam. Qua 2 ngày kiểm đếm, phân loại số lượng, chủng loại, đoàn kiểm tra ghi nhận 79.103 quyển sách giáo khoa các loại từ lớp 1 đến lớp 12 có dấu hiệu giả mạo nhãn hàng hóa, bao bì hàng hóa của NXB Giáo dục Việt Nam. Tổng trị giá hàng hóa được tính theo giá ghi trên sách giáo khoa là 1,3 tỉ đồng.

Khi so sánh và đối chiếu với các mẫu sách giả đang bày bán trên thị trường hiện nay, đại diện phía NXB Giáo dục Việt Nam cho biết sách giả ngày một tinh vi bởi các đơn vị in ấn trái phép này còn sản xuất tem chống giả đi kèm, khiến khách hàng ngày một khó phát hiện các sản phẩm kém chất lượng.

Thoạt nhìn, sách giả có hình thức tương tự với sách thật, tuy nhiên giá thành lại rẻ hơn rất nhiều lần. Hãy cùng Giáo dục Phương Nam (đơn vị phát hành chính thức của NXB Giáo dục Việt Nam) phân tích để lý giải lý do vì sao sách giả, sách in lậu lại có giá thành rẻ hơn và hậu quả ở phía sau.

Sự khác nhau giữa sách thật và sách giả

Sách giả, sách in lậu thường cho ra các sản phẩm kém chất lượng như màu sắc không được tự nhiên, ám đen, khó xem vì sử dụng mực in kém chất lượng. Nội dung trên sách bị mờ, mực in không đều – chỗ đậm chỗ nhạt.

Đối với sách thật, hình ảnh trong sách đều sắc nét, phù hợp với thị lực người dùng. Nếu đặt cạnh sách thật, dễ dàng nhận thấy, các hình ảnh trong sách giả đều không đẹp, chất lượng kém và có phần tối hơn. Lí giải về vấn đề này, các đơn vị xuất bản cho biết vì sách giả, sách in lậu thường scan, photo lại từ sách thật nên đối chiếu màu sắc, tính sắc sảo của chữ in, hình ảnh trên trang giấy là cách đơn giản nhất để người tiêu dùng có thể phân biệt và nhận biết.

Ngoài ra, một điểm khác biệt của sách giả, sách in lậu là việc sử dụng loại giấy không phù hợp dùng trong in ấn, làm giảm giá trị của thành phẩm với mục đích tiết kiệm chi phí. Trong khi đó, sách thật sẽ có chất lượng tốt hơn và phù hợp với thị lực của học sinh.

Sách giả ảnh hưởng đến học sinh và giáo viên như thế nào?

Với việc mua phải các sản phẩm sách kém chất lượng, người tiêu dùng đã vô tình làm ảnh hưởng đến quyền lợi của bản thân.

Đầu tiên là nội dung trong sách giả, sách in lậu thường không được kiểm soát kĩ lưỡng như các sản phẩm được bảo hộ nguồn gốc. Với các bộ sách giáo khoa do các NXB in ấn và phát hành, các sản phẩm này thường phải trải qua các bước kiểm duyệt chặt chẽ về mặt nội dung, hình ảnh.

Thay vào đó, sách giả, sách in lậu chỉ sử dụng sách thật để sao chép hoặc scan lại, một số chỗ thường gõ lại văn bản khiến nội dung trong sách bị xô lệch và sai sót. Đặc biệt đối với các hình ảnh đặc thù như bản đồ,… sách giả thường lược bỏ nhiều thông tin hoặc tỉ lệ thể hiện không chính xác dẫn đến việc tiếp thu kiến thức trở nên bị sai lệch, ảnh hưởng đến quá trình học tập của các học sinh. Đây cũng là một trong những lí do quan trọng để người tiêu dùng nên nói không với sách giả, sách kém chất lượng.

Thứ hai, sách giả, sách in lậu còn sản xuất tem giả đi kèm – khiến khách hàng và người tiêu dùng tin tưởng và an tâm khi mua hàng. Mã thẻ cào của sách giả thường sao chép từ mã sách thật. Khi kích hoạt sẽ bị báo mã không đúng hoặc đã qua sử dụng.

Mỗi cuốn sách giáo khoa của NXB Giáo dục Việt Nam theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018 đều đi kèm với một mã thẻ cào riêng được dùng để kích hoạt kho học liệu điện tử. Với kho học liệu điện tử này, học sinh dễ dàng chủ động học tập và ôn luyện kiến thức tại nhà. Đặc biệt, với các bộ sách tiếng Anh, mỗi mã thẻ cào là một lần kích hoạt và sử dụng sách tiếng Anh phiên bản điện tử, đã được NXB số hóa và tích hợp công nghệ AI chấm điểm tự động.

Một mã tem chống giả được in hàng loạt, không truy cập được vào hệ thống học liệu số.

Các bài tập trong sách được số hóa để học sinh có thể sử dụng sách điện tử và làm bài trực tuyến trên máy tính, laptop, ipad,… và được chấm điểm đồng thời ngay khi bấm nộp bài. Hệ thống giúp các em chủ động ôn luyện kiến thức, thực hành nhiều lần mà không giới hạn như sách giấy. Ngoài ra, các kết quả làm bài đều được hệ thống ghi nhận, lưu trữ và báo cáo cá nhân, giúp phụ huynh/giáo viên theo sát kết quả học tập của học sinh, kết nối ba bên Giáo viên – Phụ huynh – Học sinh một cách đơn giản và hiệu quả.

Ông Nguyễn Phong Yên, Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Giáo dục Phương Nam (đơn vị phát hành SGK chính thức của NXB Giáo dục Việt Nam) cho biết, nếu mua nhầm sách giả, sách in lậu, học sinh sẽ không sử dụng được tiện ích này, từ đó không khai thác được đầy đủ giá trị của các bộ sách giáo khoa theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018.

Trên đây là một số lưu ý để tránh trường hợp mua phải sách giả kém chất lượng. Ngoài ra, quý phụ huynh và các em học sinh khi tìm mua sách giáo khoa hãy lựa chọn những nhà sách uy tín tại địa phương để mua đúng sản phẩm được bảo hộ nguồn gốc.

Hãy lựa chọn những cuốn sách chất lượng nhất từ NXB Giáo dục Việt Nam cho các em học sinh thân yêu.

Để kịp thời hỗ trợ khách hàng tìm mua sách giáo khoa thuận lợi, tránh mua sách tại các nguồn trôi nổi trên thị trường, sách không rõ nguồn gốc, quý phụ huynh có thể mua sách tại các nhà sách lớn, uy tín tại địa phương hoặc hệ thống các cửa hàng của NXB Giáo dục Việt Nam trong danh sách đính kèm: Danh sách xem tại đây (https://www.nxbgd.vn/Attachments/files/excel/Danh%20sach%20cua%20hang%202024%20chuan%20toan%20quoc.xlsx)

Ngoài ra, phụ huynh và các em học sinh có thể đặt mua sách giáo khoa trên các kênh trực tuyến như phuongnamretail.vn, Shopee giaoduc.phuongnam… để được bảo hộ nguồn gốc từ đơn vị NXB Giáo dục Việt Nam.

Đường dây nóng của NXB Giáo dục Việt Nam (0344181018) hoạt động từ 8h đến 22h hàng ngày, kể cả thứ Bảy, Chủ nhật và ngày lễ. Phụ huynh và các em học sinh cần thông tin về địa chỉ mua sách giáo khoa có thể gọi đến đường dây nóng để được hỗ trợ.

Nguyễn Cảnh