Cách thức kinh doanh toàn cầu đã thay đổi

Thiết lập "điều bình thường mới"

Trung Quốc - nền kinh tế lớn thứ hai thế giới - là nơi đầu tiên bệnh COVID-19 bùng phát. Đại dịch đã buộc đất nước này phải thực hiện hạn chế đi lại, đóng cửa các cửa hàng, ngừng các hoạt động vui chơi giải trí, người dân ra đường phải đeo khẩu trang và khuyến khích công chúng thực hiện giãn cách xã hội.

Giờ đây, đất nước này đang dần mở cửa trở lại. Và khi phần còn lại trên thế giới đang chuẩn bị thực hiện những biện pháp phòng chống dịch tương tự thì các công ty đã buộc phải có những động thái ứng phó đầu tiên với đại dịch tại Trung Quốc để vạch ra chiến lược hoạt động cho các khu vực khác của họ trên thế giới.

Mô hình "Six Feet Office" của Cushman & Wakefield khuyến khích người lao động tiếp tục thực hiện giãn cách xã hội ngay tại văn phòng. Ảnh: CNN.

Cách thức ứng phó của các công ty tại Trung Quốc đã trở thành tâm điểm bàn luận của các nhà phân tích Phố Wall trong những tháng gần đây khi các thương hiệu toàn cầu như Nike (mã: NKE), Starbucks (SBUX) và Disney (DIS) chia sẻ kinh nghiệm của họ ở nước này để cùng vượt qua khủng hoảng.

Ví dụ: Nike cho biết, họ đã "nhìn thấy khía cạnh khác của cuộc khủng hoảng ở Trung Quốc" và nhận được những bài học thực tiễn tốt nhất có thể áp dụng cho những nơi khác. Và khi Volkswagen (VLKAF) mở lại nhà máy khổng lồ của mình tại Wolfsburg (Đức) hồi tuần qua, hãng đã vận dụng kinh nghiệm khi phục hồi hoạt động của 32/33 nhà máy tại Trung Quốc.

Những chiến lược mới mà các công ty đang giới thiệu sẽ không đưa cuộc sống trở lại bình thường như trước khi xảy ra COVID-19, theo các nhà lãnh đạo và chuyên gia kinh doanh. Thay vào đó, họ cho rằng, cuộc khủng hoảng có thể thay đổi vĩnh viễn cách thức chúng ta làm việc, mua sắm và quản lý doanh nghiệp.

"Đây là điều bình thường mới. Có nhiều điều mà chúng ta cần thức tỉnh ngay lúc này" - Alain Benichou, CEO của IBM tại Trung Quốc, nói.

Theo chuyên gia này, những gì đang diễn ra tại Trung Quốc chính là cách thức hoạt động kinh doanh sẽ thay đổi trong tương lai sau đại dịch.

Cách chúng ta làm việc

Đối với Despina Katsikakis, nơi làm việc nhìn chung đã rất khác biệt. Bà là trưởng bộ phận Hiệu suất kinh doanh của Cushman & Wakefield, đang tư vấn cho các công ty trên toàn thế giới cách quay trở lại làm việc sau dịch. Tại Trung Quốc, công ty này đã tư vấn cho hơn 1 triệu lao động quay lại văn phòng. Bà Katsikakis cho rằng, cuộc khủng hoảng đã đẩy tương lai của môi trường làm việc tiến nhanh đến một thập kỷ.

Công ty đang hy vọng tận dụng được sự thay đổi đó, bắt đầu với một hướng dẫn trực quan cho các khách hàng của mình về khái niệm "Six Feet Office". Mô hình thử nghiệm đang được tổ chức trong văn phòng của Cushman & Wakefield tại Amsterdam (Hà Lan), sau khi đúc kết kinh nghiệm từ Trung Quốc và phản hồi của người lao động cùng khách hàng trên toàn cầu.

"Đây là một nguyên mẫu cơ bản nhằm truyền cảm hứng để mọi người suy nghĩ về các giải pháp, cách phát huy sự giãn cách xã hội, cách bố trí lại tòa nhà làm việc thích hợp và khuyến khích thay đổi hành vi" - bà Despina Katsikakis nói. Trong mô hình gọi là một sự "bình thường mới" này, bàn làm việc cách nhau 6 feet (1,8m) - khoảng cách tiếp xúc cần duy trì được khuyến cáo để ngăn chặn sự lây lan của SARS-CoV-2.

Mô hình "Six Feet Office" của Cushman & Wakefield. Ảnh: CNN.

Với mô hình này, nhân viên được hướng dẫn chỉ đi theo một chiều kim đồng hồ trong toàn văn phòng, tránh di chuyển đối diện qua nhau để hạn chế khả năng lây lan virus. Vị chuyên gia cho hay, hướng dẫn này dựa trên tham vấn với các chuyên gia chăm sóc sức khỏe.

Theo bà Katsikakis, một trong những lợi ích lớn nhất mà công ty gặt hái được từ Trung Quốc là "cần đảm bảo niềm tin rằng chúng ta sẽ trở lại được một môi trường làm việc lành mạnh".

Trong vài năm tới, bà hình dung các cảm biến sẽ thay thế hầu hết bề mặt dùng chung mà chúng ta chạm vào. Ví dụ, thay vì quẹt thẻ để vào trong nhà, bạn có thể nhìn vào camera để nhận dạng khuôn mặt hoặc quét QR bằng điện thoại.

Các công ty cũng dự kiến đầu tư nhiều hơn vào các hệ thống lọc không khí trong văn phòng để giảm các chất gây ô nhiễm. Một số thậm chí có thể gắn các tấm mica bảo vệ để chống giọt bắn khi ai đó hắt hơi tại bàn làm việc, bà Katsikakis cho hay. Để tránh làm nhiễm bẩn các bề mặt, công ty của bà còn đề nghị thay giấy lót trên bề mặt bàn làm việc mỗi ngày.

Kể từ khi công bố nguyên mẫu "Six Feet Office", công ty đã ngập trong các câu hỏi mỗi ngày, nếu không nói là mỗi giờ. "Chúng tôi họp hằng ngày với các khách hàng lớn nhất để giúp xem xét triển khai những ý tưởng này cũng như cách để cùng sáng tạo thêm với họ" - bà nói.

Mặc dù khái niệm này đòi hỏi nhiều không gian hơn nhưng điều đó không nhất thiết phải tốn thêm tiền thuê văn phòng. Với xu hướng làm việc từ xa đang được kiểm chứng, bà Katsikakis cho rằng, điều đó có nghĩa là sẽ có ít người sử dụng cùng một không gian hơn trước đại dịch.

Cách chúng ta giao tiếp trong công việc cũng đã thay đổi. Sự bùng nổ về nhu cầu đối với phần mềm doanh nghiệp như Microsoft Teams là "chưa từng có", theo Jared Spataro - Phó Chủ tịch phụ trách Microsoft 365 cho hay. Ngày 30-4, Jared Spataro cho biết, dịch vụ nhắn tin và hội nghị video của hãng có 75 triệu người dùng hằng ngày, tăng 70% so với tháng trước.

"Chúng ta có một cỗ máy thời gian khi các quốc gia như Trung Quốc và Hàn Quốc đã trở lại làm việc cũng như đi học và việc sử dụng Microsoft Teams tiếp tục phát triển" - ông Spataro nói với CNN Business.

Một cửa hàng Nike ở Thượng Hải, Trung Quốc. Ảnh: CNN.

Cách chúng ta mua sắm

Theo một cách nào đó, giờ là thời điểm hoàn hảo để các thương hiệu đón khách hàng mới và tạo gắn kết lâu dài, Deborah Weinswig - CEO của Coresight Research (một công ty tư vấn và nghiên cứu về bán lẻ và công nghệ) - cho biết. Theo bà, khi hàng triệu người phải ở trong nhà, họ đã hình thành thói quen và lối sống mới.

"Thường phải mất 21 ngày để thay đổi một thói quen. Chúng ta đang thay đổi thói quen mua sắm của mình và một số sẽ duy trì lâu dài. Nike là một ví dụ về thích ứng trong thay đổi thói quen của khách hàng. Công ty đã cố thúc đẩy mua sắm trực tuyến trước khi có dịch nhưng hoạt động kinh doanh "thực sự tăng tốc" trong những tháng gần đây" - Weinswig nói.

Hãng khổng lồ chuyên sản xuất đồ thể thao này vừa báo cáo doanh thu tăng mạnh trong tháng 3, một phần nhờ đẩy nhanh việc kinh doanh trực tuyến tại Trung Quốc. CEO John Donahoe nói với các nhà đầu tư rằng, doanh số trực tuyến tại đại lục tăng hơn 30% so với quý trước. Lượng người dùng thường xuyên hằng tuần trên các ứng dụng của Nike tăng 80%.

Ứng dụng "đinh" đóng vai trò then chốt của thành công. Trong mùa dịch, Nike giới thiệu tại Trung Quốc một nền tảng trực tuyến về câu lạc bộ luyện tập ảo trong lúc khuyến khích mọi người làm việc tại nhà. Bà Weinswig lưu ý rằng, ứng dụng này miễn phí nên thu hút được người dùng.

Nike cũng tung ra nhiều sản phẩm trực tuyến hơn, bao gồm cả giày thể thao phiên bản giới hạn như Air Jordans. Tốc độ cũng rất quan trọng. Trong một thị trường cạnh tranh gay gắt nhưng Nike là thương hiệu đầu tiên bám sát xu hướng phải ở nhà của khách hàng. "Họ thích ứng từ rất sớm" - Weinswig nhận xét.

Cách quản trị chuỗi cung ứng

Đại dịch cũng có thể buộc chúng ta phải tái cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu. Nhìn chung, chuỗi cung ứng hàng tiêu dùng được "thiết kế để ưu tiên hiệu quả hơn tính linh hoạt và khả năng phục hồi" - John Knapp, Giám đốc Boston Consulting Group, nhận định.

Nhưng, trong vài tháng qua, "sự thiếu hụt nguyên liệu thô và nguồn cung ứng quan trọng, cùng với sự vắng mặt của nhân công, đã đặt ra những rủi ro tiềm ẩn". Điều đó buộc các doanh nghiệp phải suy nghĩ lại về cách vận hành logistics, John Knapp lưu ý.

"Ngay bây giờ, chúng ta có thể thấy tất cả sự gián đoạn này dọc theo hầu hết phân khúc vận chuyển hàng hóa trong và ngoài đại lục, hay đến châu Âu bởi xe tải không thể đi qua biên giới" - William Ma, Giám đốc Kerry Logistics có trụ sở tại Hong Kong (Trung Quốc) chuyên giúp các công ty trên khắp thế giới quản lý chuỗi cung ứng của họ, nói.

Một công nhân kiểm tra hàng hóa tại kho hàng của một công ty nước ngoài tại tỉnh Giang Tô, Trung Quốc. Ảnh: CNN.

Trước khi dịch bệnh bùng phát, các doanh nghiệp đã lên kế hoạch dừng hoạt động "nhiều ngày". Song bây giờ, họ đang xem xét khoảng thời gian là "nhiều tuần", ông Ma cho biết thêm.

Một công ty hy vọng sẽ cứu được thời hạn này - đó là IBM. Gã khổng lồ về công nghệ cung cấp chương trình quản lý chuỗi cung ứng dựa trên AI (trí tuệ nhân tạo). IBM cho hay, họ đã nhìn thấy bước nhảy vọt "đáng kể" khi nhiều khách hàng tìm kiếm mô hình dự đoán trước để đối phó với cuộc khủng hoảng tiếp theo. Tuy nhiên, công ty này từ chối cho biết con số cụ thể. "Đại dịch là một hồi chuông cảnh tỉnh đối với nhiều công ty" - Benichou, Giám đốc điều hành của IBM tại Trung Quốc, cho hay.

Thậm chí, các chính phủ cũng đang chung tay hành động. Tháng trước, Nhật Bản công bố kế hoạch giúp các công ty chuyển sản xuất về nước, Andrew Staples - Giám đốc biên tập toàn cầu của Economist Corporate Network, thuộc Báo The Economist - cho biết. "Tôi nghĩ rằng điều đó sẽ tiếp tục" - Andrew Staples nói.

Các nhà nghiên cứu của IBM cho hay, dịch bệnh bùng phát cũng làm lộ ra các vết nứt trong chuỗi cung ứng mà hầu hết công ty thậm chí không biết đến. Đó là 90% công ty thuộc danh sách Fortune 1000 (bảng xếp hạng danh sách 1.000 công ty lớn nhất Hoa Kỳ) có nhà cung cấp thứ cấp ở Vũ Hán - tâm dịch ở Trung Quốc nhưng "nhiều công ty có ít hoặc không có tương tác với họ", Jonathan Wright - một giám đốc của IBM - cho biết.

"Những thứ mà chúng ta từng coi là hiển nhiên nay không còn tồn tại nữa" - William Ma bình luận. Chứng kiến sự gián đoạn chuỗi cung ứng ở mọi phân khúc hàng hóa, song có thể còn quá sớm để các công ty đối mặt với vấn đề này.

Ông William Ma lưu ý rằng, việc xây dựng lại chuỗi cung ứng cần có vốn và thời gian đáng kể - hai thứ mà hầu hết doanh nghiệp đều thiếu lúc này. "Quan trọng hơn với họ là tăng trưởng tiền mặt. Nếu không bán được hàng, bạn không thể trả tiền cho nhà cung cấp của mình và nhà cung cấp không thể trả tiền cho nhà cung cấp của họ. Chúng ta chỉ muốn vượt qua điều này càng sớm càng tốt" - ông Ma nói.

Gia Minh