Cafe Auto: Giải đáp những băn khoăn về xe máy điện
Xe máy điện có nhiều ưu điểm nhưng với không ít người quen dùng xe xăng, đây vẫn là một loại xe mới mẻ dẫn đến còn những băn khoăn khi có ý định chuyển đổi.
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu đang diễn ra mạnh mẽ và các thành phố lớn trên thế giới đang hướng tới xây dựng các khu phát thải thấp thì xe máy điện đang nổi lên như một giải pháp di chuyển xanh tiềm năng.
Nhưng liệu xe máy điện có thực sự là tương lai? Đâu là băn khoăn của người dân vẫn còn thắc mắc. Ngày hôm nay, chúng ta sẽ cùng các chuyên gia thảo luận sâu hơn về vấn đề này. Chúng tôi mời tới trường quay hai vị khách mời:
- PGS.TS Đàm Hoàng Phúc, Đại học Bách khoa Hà Nội
- Anh Nguyễn Mạnh Thắng, Quản trị viên Diễn đàn OTO+

Từ "nghiện xăng" đến "mê điện"
MC Phương Linh: Thưa hai vị khách mời, thời gian qua, lộ trình cấm xe máy xăng, xây dựng vùng phát thải thấp trong khu vực Vành đai 1 của Hà Nội thì đã khiến rất nhiều người dân quan tâm đến thị trường xe máy điện. Dù đã được nhiều người sử dụng, nhưng đối với không ít người đang sử dụng xe máy xăng thì đây vẫn là một loại phương tiện mới mẻ. Vậy thì xin hỏi hai vị khách mời, với tư cách là chuyên gia thì những yếu tố nào khiến cho một số người tiêu dùng còn thận trọng dù đã có ý định chuyển đổi sang xe điện?
PGS.TS Đàm Hoàng Phúc: Vấn đề thứ nhất là về chi phí. Khi chúng ta bị chuyển đổi một cách ép buộc, chúng ta phải thêm một khoản chi phí nữa để mua cái xe thì nó cũng là một gánh nặng. Mặc dù hiện nay thì xe máy điện cũng rất nhiều dải giá, từ 12 - 60 triệu, thậm chí còn hơn nữa.
Cái thứ hai nữa là người ta sẽ lo lắng về cơ sở hạ tầng. Cơ sở hạ tầng thì hiện nay xe máy điện phần lớn phụ thuộc vào tự sạc ở nhà ,vì không phải ai cũng có điều kiện để tự sạc nhà. Việc chúng ta sống ở chung cư rất là nhiều thì xe máy điện không thể mang lên nhà để sạc, còn ở hầm chung cư thì cái điều kiện sạc cũng chưa được rõ ràng. Đi đến những chỗ khác, sạc ở phía ngoài thì có sạc được không khiến cho người tiêu dùng phải cân nhắc.
Và cái thứ ba nữa là việc chuyển đổi thói quen, chuyển đổi hành vi tiêu dùng. Đối với cái mới thì bao giờ người ta cũng có sự e ngại, đặc biệt là xe máy điện. Và bây giờ thì những thông tin tiêu cực về xe máy nữa nó cũng tràn lan cho nên rất thiếu thông tin đầy đủ để cho người tiêu dùng quyết định một cách thông minh và chính xác.
Anh Nguyễn Mạnh Thắng: Thực ra thì xe máy điện phải có cách đây cũng khoảng mười mấy, gần hai mươi năm nay chứ không phải ít. Mình hay nói rằng học sinh hoặc bà bán cá ở chợ, cũng đi bao nhiêu năm nó cũng có hỏng đâu.
Quan trọng nhất hiện nay đó chính là tâm lý. Khi người ta đã có một thói quen rồi, người ta không muốn đổi. Trừ khi là phải có một cái quyết định gì đó, hoặc là có một chính sách gì đó.
Tôi lấy một ví dụ như là ở châu Âu chẳng hạn, họ đưa ra những rào cản để cho những cái xe sử dụng động cơ đốt trong khó sử dụng hơn. Còn xe điện thì họ lại có những chính sách cởi mở hơn, đăng ký dễ hơn, đi vào những vùng không cấm, thậm chí là đỗ xe miễn phí thì khiến cho chuyển đổi nhanh hơn.
Người Việt Nam mình ngại!

PGS.TS Đàm Hoàng Phúc chia sẻ tại chương trình.
MC Phương Linh: Theo PGS.TS Phúc thì những lưu ý quan trọng nào khi sạc xe điện để đảm bảo an toàn?
PGS.TS Đàm Hoàng Phúc: Đầu tiên chúng ta phải đọc kỹ quyển hướng dẫn sử dụng để chúng ta cảm thấy an toàn. Và cái thứ hai nữa là đối với xe máy điện thì thường là cái địa hình nó rất là khó thì chúng ta lại nối các ổ cắm vào với nhau để ra được tận đến chỗ xe máy điện của chúng ta, thì điều đấy nó cũng tiềm ẩn những nguy cơ mất an toàn về điện.
Khoảng 2015 là chúng ta đã có một cái QCVN về các tiêu chuẩn đối với cả pin trên xe máy và xe đạp điện. 2019 chúng ta thay đổi thêm nữa. Tức là những cái thiết bị được lắp trên đấy đã đạt tiêu chuẩn, quy chuẩn rồi thì nó sẽ đảm bảo an toàn.
MC Phương Linh: Về chi phí vận hành thì liệu xe máy điện có thực sự là giúp người tiêu dùng tiết kiệm hơn trong dài hạn so với xe máy xăng hay không? Và những cái khoản tiết kiệm đó thì đến từ đâu?
Anh Nguyễn Mạnh Thắng: Thực ra thì xe máy điện với cả xe máy xăng thì rõ ràng xe máy điện nó tiết kiệm hơn rất rất là nhiều. Mỗi một tháng nó chỉ có vài chục ngàn tiền điện, không đáng kể.
Tuy nhiên, xe máy điện nó có một cái vấn đề, đó là nếu chúng ta không biết cách để bảo quản cái thiết bị lưu trữ điện, đó là pin hoặc ắc-quy thì cái đó nó sẽ nhanh có thể bị hỏng và phải thay thế. Thay thế cái đấy thì thường là đắt.
MC Phương Linh: Là một người được trải nghiệm rất nhiều mẫu xe thì anh có thể cho biết là xe máy điện thì có gì khác biệt và có lợi thế như thế nào so với xe xăng?
Anh Nguyễn Mạnh Thắng: Xe máy điện thì nó chỉ có một động cơ và một bộ điều tốc cũng như một cái pin, cực kỳ đơn giản. Chính vì đơn giản như thế thì cái độ tin cậy của nó rất là cao
PGS.TS Đàm Hoàng Phúc: Những cái hư hỏng pin thì tôi cũng đánh giá xác suất hư hỏng so với xe động cơ đốt trong thì nó cũng giống như chúng ta hỏng, bổ máy các thứ thôi. Thế những cái việc đấy nếu chúng ta không chăm sóc tốt thì nó cũng giống nhau.
Tôi nghĩ rằng là về mặt tổng chi phí để chăm sóc cái xe điện thì hiện nay kể cả ô tô lẫn xe máy điện thì đều là rẻ hơn so với xe động cơ đốt trong.
Và một đặc biệt nữa là tiền điện chúng ta đang được trợ giá khá là nhiều nên tiền điện còn rẻ hơn tiền tiền xăng nữa thì chúng ta sẽ được cái lợi thế như vậy.
Xe máy điện và xe điện nó có đặc tính chung cái động cơ điện mô-men rất khỏe cho nên cái việc tăng tốc, việc chờ tải này nó tốt hơn rất nhiều so với xe máy xăng.
Nếu mà so sánh các mẫu xe thì xe máy điện bây giờ về chủng loại vẫn ít hơn so với xe máy xăng. Cho nên là chúng ta cảm giác là chúng ta có ít lựa chọn hơn thôi, nhưng mà tính năng của xe máy điện thì nếu cứ cùng phân khúc, cùng chủng loại thì tôi tin chắc là toàn bộ là xe máy điện sẽ sẽ vượt trội hơn.
MC Phương Linh: Xét về khía cạnh công nghệ và tính năng thông minh thì xe máy điện hiện nay mang lại những tiện ích nào mà xe xăng truyền thống chưa có hoặc khó có được?
PGS.TS Đàm Hoàng Phúc: Bản thân cái giá thành sản xuất của xe điện, họ không phải sản xuất động cơ, không phải sản xuất hộp số thì chi phí đó họ sẽ đẩy sang làm công nghệ nhiều hơn. Có những cái xe máy điện giá vừa phải thôi nhưng đã có hệ thống phanh ABS.
Một điều nữa xe điện là sử dụng chính là nguồn điện rồi ,có nguồn điện và nguồn điện rất là lớn mà công nghệ thì cũng dùng điện điện cho nên là công nghệ tích hợp xe điện thì thuận tiện hơn là công nghệ tích hợp trên xe xăng.
Anh Nguyễn Mạnh Thắng: Cái thứ mà ngày trước là cái rào cản người ta ít chuyển sang xe máy điện chính là cái kiểu dáng. Nhưng đến bây giờ thì xe máy điện đa dạng hơn rất nhiều, thậm chí còn có cả mô tô điện cũng có rồi. Chẳng qua là vì nhu cầu ở một thị trường nào đó chưa có thì cái sản phẩm này nó vậy. Cho nên tôi nghĩ rằng, chúng ta cần phải thay đổi quan niệm.
Ngày xưa rất nhiều người nói rằng xe máy điện nó đi chậm, nó chỉ được khoảng độ 30 – 40km/h thôi, nhưng ví dụ như một con xe máy điện mà tôi đang chạy, nó chạy 80 – 90km/h, xanh sạch đẹp.

Anh Nguyễn Mạnh Thắng, Quản trị viên diễn đàn OTO+.
MC Phương Linh: Như vậy có thể thấy là xe máy điện có rất nhiều ưu điểm cũng như là tiện ích. Tuy nhiên theo các vị thì để chuyển đổi thói quen sử dụng và được người dân hoàn toàn ủng hộ chủ trương chuyển đổi xe máy xăng sang xe máy điện nhằm xây dựng vùng phát thải thấp thì Hà Nội, cũng có thể sắp tới là Thành phố Hồ Chí Minh cần có thêm những cái chính sách như thế nào?
Anh Nguyễn Mạnh Thắng: Tôi nghĩ là có, chắc chắn là phải có. Ở châu Âu, cụ thể là Đức, Na Uy, hiện nay, kể cả ô tô điện lẫn xe máy điện, nó chiếm đến gần 100%, có nghĩa là người dân người ta tự nguyện chuyển sang điện hóa. Vậy thì tại sao mặc dù ở đây không cấm xe xăng?
Chính phủ họ chỉ đưa ra những quyết sách tạo ra các rào cản vật lý khiến cho những người sử dụng xe xăng hoặc nhiên liệu hóa thạch phải cảm thấy nó phức tạp hơn, khó chịu hơn. Trong khi đó, khi chuyển sang điện hóa thì cái gì cũng được ưu tiên, cái gì cũng được ưu đãi, cái gì cũng thuận tiện. Và dần dần người ta tự dịch chuyển.
PGS.TS Đàm Hoàng Phúc: Có ba cái điểm nghẽn chính, điểm nghẽn thứ nhất là chi phí, điểm nghẽn thứ hai là cơ sở hạ tầng và điểm nghẽn thứ ba là chuyển đổi hành vi. Ba cái đều bắt đầu chữ C, thì cái hệ thống chính sách chúng ta phải lần lượt bóc tách từng cái điểm nghẽn ấy khi chúng ta giải.
Đầu tiên về chi phí. Khi chúng ta đã cân đối được cái nào lợi nhất thì chúng ta sẽ có chính sách chi phí để hỗ trợ cho đối tượng ấy, họ sẽ bị ít ảnh hưởng nhất. Chúng ta cấm dần từng bước, từng bước, cái này gọi là lộ trình. Chúng ta không có nhiều tiền thì chúng ta tài trợ hết tất cả cho mọi người. Chúng ta có ít tiền thì phải tài trợ, phải đầu tư vào đúng và trúng, để đúng và trúng chúng ta phải nghiên cứu.
Bài toán thứ hai về cơ sở hạ tầng. Khi chuyển đổi xe điện thì cái ngành sạc điện, bây giờ chúng ta nhìn thấy trên báo chí đưa ra, đặc biệt Thành phố Hồ Chí Minh, các quán cà phê cho sạc điện, xong vừa rồi lại có thông tin ông nào sạc không đúng tiêu chuẩn phạt 50 triệu. Tất cả mọi người ngơ ngác hết.
Tôi muốn sạc cho người ta, người ta đi thì phải sạc, đến bản thân tôi, tôi cũng không hiểu làm thế nào để không bị phạt 50 triệu.
Bài toán rất rõ ràng, tôi muốn đổi xe máy không được, xe máy điện không được bởi chung cư tôi bảo không sạc được.
Chúng ta phải ban hành một cái hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn trạm sạc, tất cả các trạm sạc muốn kinh doanh, muốn làm là phải như này. Và thực sự là các doanh nghiệp đầu tư trạm sạc đang mong đợi điều đấy. Chỉ cần nhà nước ban hành, họ sẳn sàng bỏ tiền đầu tư.
Hệ thống trạm sạc đấy nó có lợi gì nữa, là chúng ta quản lý được, chúng ta thống nhất được hệ thống trạm sạc. Ngoài việc an toàn, nó còn liên quan đến việc thanh toán phí sạc, điều phối công suất điện, tất cả kết nối thành một hệ thống mạng. Như vậy là người tiêu dùng có thể biết là ngồi đây tôi sẽ có bao nhiêu điểm sạc quanh tôi, nó thừa, nó thiếu như thế nào. Chúng ta số hóa hết và tất cả các hệ thống chúng ta có một sân chơi hoàn toàn công bằng. Các doanh nghiệp vào đây đầu tư thì như vậy nhà nước cũng không phải đầu tư nhiều tiền, doanh nghiệp họ sẽ thấy có lợi họ sẽ đầu tư.
Cái thứ ba nữa là chuyển đổi hành vi, thì khi nếu ta làm được cái trạm sạc và thậm chí là Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh xung phong làm một cái điểm thí điểm đi và cho người ta miễn phí 3 tháng, 6 tháng thì tự nhiên là cái hành vi người ta được trải nghiệm, người ta thấy tốt hơn, người ta sẽ chuyển đổi hành vi rất nhanh.

Điều gì khiến mọi người còn băn khoăn?
MC Phương Linh: Những ngày qua trên MXH đang xôn xao trước việc BQL dự án chung cư Tân Phước, TP Hồ Chí Minh bất ngờ ra thông báo là không nhận giữ xe điện trong tầng hầm chung cư với lý do là lo ngại về an toàn phòng cháy chữa cháy. Vậy theo các vị thì những lo ngại như vậy có chính xác hay không và các hãng xe thì đã có những giải pháp nào để đảm bảo an toàn cho người dùng?
PGS.TS Đàm Hoàng Phúc: Phải nói chắc đây không phải việc của hãng xe vì hãng xe họ làm theo đúng tiêu chuẩn là yên tâm, không có gì cả. Ở đây là cái việc của nhà quản lý, bởi vì trong chung cư thì lại có người đồng ý, có người không đồng ý.
Ví dụ ở đây họ "vote" bảo không là không, khu đấy của họ giống như đi vào một khu họ cấm đường, cấm ô tô, cấm đỗ, đấy là nội quy của họ đặt ra chúng ta không thể can thiệp được.
Bản chất vấn đề là gì, là chúng ta đều không biết làm thế nào cho nó an toàn. Chúng ta chỉ cần bố trí, ban hành như tôi vừa nói, tập hợp các tiêu chuẩn lại. Tôi chỉ cho người ta anh theo tiêu chuẩn này, phòng cháy chữa cháy phải theo điều này, nếu có sự cố xảy ra thì phải làm thế nào… Tất cả các hướng dẫn như vậy và làm đúng như vậy thì tự nhiên bà con thấy yên tâm. Vì hiện nay chúng ta đang bị lẫn lộn giữa thông tin về xe điện tốt với xe điện xấu, người dân rất hoang mang không biết thông tin nào là đúng, thông tin nào là thật.
Anh Nguyễn Mạnh Thắng: Cái dã man của mạng xã hội bây giờ đó chính là cái việc không xác minh được thông tin đấy là chính xác hay không chính xác, khiến cho chúng ta tiếp nhận được thông tin này là rất hoang mang. Và chính vì vậy mà thôi, tốt nhất tránh xa nó ra.
Tất cả bây giờ nó chỉ giống như thầy Phúc nói, chúng ta căn cứ vào những cái quy định và cái quy định đấy, chúng ta căn cứ vào đấy để chúng ta xác định xem cái đấy đã đủ tiêu chuẩn chưa, chuẩn mực chưa. Tất cả mọi người chúng ta hãy tự làm quen và tự trang bị cho mình một kiến thức.
MC Phương Linh: Vấn đề lớn nhất khiến cho người dân còn chần chừ khi mua xe điện là gì và có phải là do quãng đường di chuyển và thời gian sạc pin hay không và chúng ta có thể giải quyết cái nỗi lo này như thế nào?
Anh Nguyễn Mạnh Thắng: Cái phạm vi hoạt động của nó thì chúng ta lại bắt đầu chuyển sang nhu cầu. Nếu nhu cầu như một người như em chẳng hạn, đi làm một ngày em chỉ đi được 50km thôi chẳng hạn, thì một chiếc xe máy điện chạy khoảng 70km trong một lần sạc, buổi tối em về lại cắm sạc, ngày hôm sau lại đầy điện rồi thì thoải mái rồi.
Với một số đối tượng mà họ thường xuyên phải sử dụng một cái xe máy điện để chạy một quãng dài, thì các nhà sản xuất căn cứ vào nhu cầu đấy thì họ sẽ sản xuất ra những xe phù hợp với đối tượng đấy.
Ví dụ như VinFast, họ đưa ra một cái xe Evo Grand, cái xe đấy ngoài một cái cục pin cố định ở trên xe, họ gắn thêm một cục pin rời ngoài. Nếu mà không có nhu cầu đi xa thì họ không cần mua cục pin rời nữa, chạy đúng cái cục pin này khoảng 100km/ lần, sạc thì buổi tối cắm vào, buổi sáng lại rút ra thì lại đi bình thường.
Miễn là chúng ta có nhu cầu thì các nhà cung cấp họ sẽ làm được việc đấy.

MC Phương Linh trao đổi cùng hai chuyên gia.
MC Phương Linh: Vậy thì hạ tầng trạm sạc công cộng tại Việt Nam hiện nay thì đã đủ đáp ứng nhu cầu cho người dùng xe máy điện hay chưa và đâu là những thách thức trong việc mở rộng mạng lưới này?
PGS.TS Đàm Hoàng Phúc: Hạ tầng trạm sạc xe máy điện bây giờ gần như là zero, chỉ có mỗi của Xanh SM họ bố trí. Quay trở lại câu chuyện của bạn mà mọi người đang lo lắng về quãng đường, thời gian, tất cả các thứ. Ví dụ như chúng ta sẽ thấy ở đây Xanh SM, các bạn chạy công nghệ chạy nhiều, không thể chạy 30 – 40km, chúng ta đi xe, chúng ta sẽ trải nghiệm nó không khác gì xe máy chúng ta đang đi bình thường, không khác gì đi xe động cơ đốt trong bởi đi sẵn kèm với họ là VinFast đã tổ chức những cái trạm sạc ở những cái hầm chung cư.
Bạn nào mà chạy ít, thường thường mấy sinh viên của tôi mà nếu anh nào làm thêm thì tối về anh sạc. Còn tôi đi mà gặp phải những bạn chuyên nghiệp ấy, là em lại về trạm sạc để sạc, chạy cả ngày không bao giờ lo lắng gì về sạc cả.
MC Phương Linh: Nhưng vấn đề giá thành ban đầu của xe máy điện so với xe máy xăng thì có phải là cái rào cản lớn hay không và liệu có cần các chính sách hỗ trợ nào từ nhà nước hoặc là hãng sản xuất thì có giảm bớt những gánh nặng này cho người tiêu dùng hay không?
Anh Nguyễn Mạnh Thắng: Hiện nay nếu mà so về mặt bằng chung thì xe máy điện còn đang rẻ hơn xe máy xăng. Tôi chưa nhìn thấy cái xe máy điện nào có mức giá cả trăm triệu cả, nhưng xe máy xăng thì có. Tuy nhiên, xe máy điện thì có những chiếc xe nó chỉ tầm khoảng mươi mười hai triệu thôi.
Người ta sãn sàng đi mua một chiếc Honda Vision hiện nay khoảng độ 50 triệu chứ không phải ít. Trong khi đó, một chiếc xe máy điện hiện nay 50 triệu thì chỉ xin lắm cho nên câu chuyện này tôi nghĩ là giá cả của một chiếc xe máy điện chưa phải là cái rào cản để họ chuyển đổi đâu. Quan trọng nhất là thay đổi, thay đổi hành vi, thay đổi cái cái tâm lý của mình.
MC Phương Linh: Vâng, tuổi thọ pin và chi phí thay pin là một trong những vấn đề lo ngại phổ biến. Vậy thì liệu công nghệ pin hiện nay thì đã đủ bền vững và chi phí thay thế thì có hợp lý hay không để người tiêu dùng có thể sử dụng trong dài hạn?
PGS.TS Đàm Hoàng Phúc: Chúng ta dùng pin lithium, các loại pin lithium khác nhau. Từ 2015 chúng ta đã có các quy chuẩn về hệ thống pin lắp trên xe máy điện và xe đạp điện ở Việt Nam, thì những cái hãng hoặc những nhà sản xuất đạt được yêu cầu đấy thì tôi tin rằng là khả năng phòng chống cháy nổ an toàn là tốt, là chúng ta sẽ hạn chế tối đa các rủi ro, nó không thua kém gì những xe của nước ngoài.
Việc cháy pin trên mạng đưa, không ai biết đấy là có phải là pin do độ chế hay không, có phải theo tiêu chuẩn đâu. Không theo tiêu chuẩn thì nó cháy là chuyện bình thường.
Nếu mà chúng ta dùng đúng, dùng đủ thì tôi nghĩ là tiền tiết kiệm được trong quá trình sản xuất, đến lúc phải thay pin, pin chắc chắn là phải thay, tôi nói thật chứ nó không thể bền vô biên cương, thì tích góp lại nó sẽ đủ tiền mua 2 cục pin này.
Anh Nguyễn Mạnh Thắng: Như tôi nói là đã có công nghệ pin lithium, tôi chỉ nói đơn giản thôi, tôi người thực việc thực, 5 năm rồi, hiện nay cục pin của tôi sau khi được kiểm tra lại thì nó vẫn còn đạt được cái mức độ dung lượng đạt đến 99%. Có nghĩa là 5 năm mới có sụt có 1% pin, 10 năm thì không vấn đề. Mặc dù pin nó không phải là vĩnh cửu, tuy nhiên nó rất bền, chúng ta dùng đúng chuẩn mực.
Cái giá thành của pin ngày càng rẻ rồi, ngày xưa tôi mua cục pin của Vento S là 19 triệu, nhiều đấy, nhưng với một cục pin bây giờ mà ở chiếc Evo Grand cắm giắc ngoài nó có 5 triệu, trong đó có hơn 2kWh. Giá thành của pin nó đã giảm rất nhiều rồi.
MC Phương Linh: Vâng, vấn đề về khả năng vận hành và tốc độ tối đa của xe máy điện thì đôi khi cũng là một điểm mà một số người quen dùng xe xăng còn băn khoăn là liệu xe máy điện có thể đáp ứng đa dạng nhu cầu di chuyển của người dân hay không? Chẳng hạn như một số người lo ngại về xe máy thì sẽ khó vượt dốc tại hầm chung cư.
Anh Nguyễn Mạnh Thắng: Hoàn toàn không đúng, tôi đã tự thử. Tôi với cả hai cậu nhân viên, mỗi người khoảng hơn 70kg ngồi trên xe và vượt lên cái dốc hầm của tôi dài là 5 mét và độ dốc 50 độ, tôi kéo một phát lên ngay. Và cái công suất của động cơ điện đẩy nó lên tầm khoảng độ 5kW, cực khỏe.
Cái xe điện nó còn khỏe hơn cả cái xe máy xăng của các bạn ấy chứ không phải là nó yếu như các bạn nghĩ rằng là vừa đi vừa đẩy đâu. Quan trọng là xe nào, giá bao nhiêu thôi. Đương nhiên xe càng cao nó càng xịn, nó càng điều tốc càng tốt, đi càng thích.
Bây giờ công nghệ làm xe điện đã làm rất tốt, thậm chí là họ làm cho nó chạy được tương đối giống chiếc xe xăng.
MC Phương Linh: Có thể thấy thói quen sử dụng cũng đóng vai trò rất quan trọng. Vậy thì làm thế nào để có thể thay đổi được thói quen di chuyển hàng chục năm của người dân từ xe xăng sang xe điện một cách hiệu quả?
PGS.TS Đàm Hoàng Phúc: Đầu tiên là người ta phải đảm bảo vận hành liên tục được. Tức là hệ thống trạm sạc, hạ tầng của tôi phải tốt. Rồi khi tôi chuyển đổi thì nếu mà bình thường cứ để tự nhiên chuyển đổi thì khi nào tôi có tiền tôi mới chuyển đổi. Còn nếu bắt buộc thì cũng phải có hộ trợ.
Chúng ta phải chọn đúng cái đối tượng nào hỗ trợ để nó có sự ảnh hưởng lớn nhất, sau đó sẽ lan tỏa nhanh. Còn vấn đề nữa, vấn đề về truyền thông, vấn đề nhận thức, những việc bạn vừa nói là xe điện nó chậm hoặc xe điện nó cháy nổ trên mạng đưa rất nhiều thông tin như vậy dẫn đến là người ta sẽ có một cái nhìn khác đi.
Tôi nói thật, tôi viết một bài mà khen cái xe điện tốt thì chả ai like, chả ai comment gì đâu. Nhưng mà tôi đưa một cái ảnh là tôi nói về xe điện nó kém thì có khi lại có nhiều người thích vì xu thế của xã hội người ta cần như thế, người ta thích như vậy.
Có những thứ mà chúng ta phải thay đổi thói quen, phải thay đổi như thế nào, kể cả việc bạn đi lên dốc. Nếu mà xe điện mà lên dốc hầm nó bị tụt thì không khác gì ông đi ô tô, ông bò dốc đề pa lên số. Bởi vì sao, bởi vì chúng ta không biết cách đi, chúng ta đang đi nhầm cách.
Và ngoài ra là phải cho người dân nhận thức là những việc nó đang hủy hoại môi trường ra sao, thì người ta có thêm động lực, người ta chuyển đổi.
MC Phương Linh: Vậy thì anh Mạnh Thắng thì sao ạ, là một quản trị viên của diễn đàn thì chắc hẳn anh cũng đã xem được rất nhiều bình luận và ý kiến từ cộng đồng mạng. Vậy thì anh thấy là làm như thế nào để có thể thay đổi thói quen của một người đi xe xăng lâu như vậy để chuyển sang xe máy điện?
Anh Nguyễn Mạnh Thắng: Tôi phải nói tôi là người Việt Nam, nhưng rõ ràng người Việt Nam của mình tính tự giác cực kỳ thấp.
Rõ ràng, nếu chúng ta đưa ra những chính sách, những quyết định bằng một cách là mệnh lệnh cộng với chế tài thì tự nhiên vào khuôn. Ví dụ như vừa rồi tôi thấy Cục trưởng Cục C08 đưa ra một mệnh lệnh là tất cả những xe tải, xe khách mà chạy ở làn ngoài là phải bắt, phải phạt. Tự nhiên bây giờ tôi thấy đi trên đường sảng khoái lắm. Giống như ngày xưa mũ bảo hiểm thế.
Mục tiêu của chương trình Cafe Auto nhằm cung cấp những tri thức sâu về các loại ô tô, xe máy đang có mặt tại thị trường Việt Nam; Xây dựng thói quen và kỹ năng sử dụng xe an toàn, bền bỉ, tiết kiệm và hiệu quả nhất; Cung cấp sự hiểu biết giúp khách hàng lựa chọn được những mẫu xe phù hợp, đúng với nhu cầu sử dụng; Đặc biệt chương trình là kênh thông tin hữu ích giúp gia tăng sự hiểu biết về các loại xe mới như: Xe thuần điện (BEV), HEV, PHEV nhằm thúc đẩy chuyển đổi xanh…