Cải cách giáo dục toàn cầu: Ưu tiên giáo dục đạo đức
Cải cách giáo dục cho trẻ em cá biệt, trẻ hư hoặc phạm pháp là ưu tiên toàn cầu trong các chính sách giáo dục chung. Các khu vực châu Á, châu Âu và Mỹ áp dụng các chiến lược khác nhau, nhưng đều nhấn mạnh vai trò của gia đình và cộng đồng trong hỗ trợ giáo dục
Hỗ trợ từ 2 phía
Ở châu Á, Trung Quốc có Luật Phòng ngừa tội phạm vị thành niên (2020) tích hợp giáo dục chuyên biệt với tư vấn gia đình bắt buộc, bao gồm hội thảo kỹ năng làm cha mẹ để cải thiện môi trường gia đình, giúp trẻ xây dựng kỹ năng sống và đạo đức. Cộng đồng địa phương hợp tác qua các chương trình tình nguyện và lao động nhẹ, hỗ trợ tái hòa nhập, tuy nhiên thách thức ở đây là khoảng cách địa lý và nhận thức phụ huynh hạn chế.
Philippines áp dụng Đạo luật Tư pháp và Phúc lợi thiếu niên (2006), lấy trẻ làm trung tâm với chương trình Barangay yêu cầu gia đình tham gia tư vấn sớm và giáo dục pháp lý chung, giúp phụ huynh hiểu hành vi trẻ và xây dựng mối quan hệ tích cực. Cộng đồng hỗ trợ qua hoạt động thể thao, nghệ thuật, giảm tái phạm bằng cách tạo môi trường tích cực.

Học sinh Nhật Bản - quốc gia sở hữu một trong những hệ thống giáo dục được đánh giá tốt nhất thế giới. Ảnh: borgenproject.org
Nhật Bản sử dụng trường cải tạo như Musashino dành cho nhóm gia đình nhỏ, nơi phụ huynh tham gia họp định kỳ để theo dõi tiến trình, kết hợp hoạt động trách nhiệm như nuôi động vật để xây dựng kỹ năng giao tiếp. Nhật Bản được xếp hạng cao về việc cung cấp cơ hội giáo dục bình đẳng cho học sinh, bất kể địa vị kinh tế xã hội.
Theo Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD), Nhật Bản là một trong những quốc gia có mức độ bình đẳng giáo dục cao nhất. Tại Nhật Bản, chỉ 9% sự khác biệt về kết quả học tập của học sinh là do hoàn cảnh kinh tế - xã hội của học sinh. Trong khi đó, mức chênh lệch trung bình ở OECD là 14%, ở Mỹ là 17%.
Tại Trung Á, Tajikistan và Kyrgyzstan có Luật Bảo vệ trẻ em (2015, 2012), giảm giam giữ nhờ chương trình tái kết nối trường học và hội thảo gia đình, nhấn mạnh ngăn ngừa qua hỗ trợ cộng đồng địa phương.
Tập trung giáo dục kép
Ở châu Âu và Mỹ, cải cách giáo dục cho trẻ cá biệt ưu tiên hỗ trợ cá nhân hóa từ gia đình và xã hội, tập trung hòa nhập nghề nghiệp và tâm lý. Châu Âu, theo khung EurofamNet, xây dựng hệ thống hỗ trợ trẻ và gia đình với dịch vụ phúc lợi, bao gồm tư vấn cha mẹ và trợ cấp để giảm xung đột gia đình. Ở châu Âu còn có chính sách hỗ trợ phụ huynh đơn thân, bao gồm chăm sóc trẻ và trợ cấp để cải thiện kinh tế, giảm bất bình đẳng người bản xứ và nhập cư…
Đức áp dụng giáo dục kép, kết nối gia đình với nhân viên xã hội sớm để thảo luận cách nuôi dạy trẻ, giảm bỏ học. Cộng đồng doanh nghiệp cung cấp thực tập, lương và bảo hiểm.
Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) ở châu Âu thúc đẩy giữ trẻ trong gia đình qua cải cách chăm sóc, đầu tư dịch vụ hỗ trợ gia đình để tránh xa cách, với chính sách thân thiện trẻ em. Hà Lan tích hợp giáo dục toàn diện - gia đình tham gia tư vấn định kỳ và cộng đồng hỗ trợ việc làm bán thời gian.
Phần Lan kết hợp chăm sóc tâm lý với chương trình hướng dẫn cha mẹ từ trung tâm phúc lợi. Cộng đồng tổ chức ngoại khóa thể thao để tái hòa nhập, giảm tái phạm.
Tại Mỹ, Quỹ Cải thiện trường học (SIG, 2009) nhắm tới các trường có tỷ lệ tốt nghiệp thấp, thúc đẩy gia đình tham gia hội thảo nuôi dạy và tư vấn tâm lý từ trung tâm cộng đồng. Cộng đồng hỗ trợ qua tổ chức phi lợi nhuận với chương trình sau giờ học như: âm nhạc, giữ trẻ tránh xa môi trường tiêu cực và doanh nghiệp cung cấp việc làm bán thời gian.
Như vậy, cải cách giáo dục cho trẻ cá biệt ở châu Á, châu Âu và Mỹ đều nhấn mạnh vai trò của gia đình và cộng đồng. Châu Á tập trung vào kỷ luật và giáo dục pháp lý, với gia đình và cộng đồng hỗ trợ tái hòa nhập. Châu Âu ưu tiên giáo dục nghề và cá nhân hóa, trong đó doanh nghiệp và tổ chức xã hội đóng vai trò lớn...
Để tối ưu hóa, các chuyên gia giáo dục cho rằng, cần tăng cường phối hợp liên ngành, đầu tư vào gia đình khó khăn và đánh giá hiệu quả lâu dài.
Nguồn SGGP: https://sggp.org.vn/cai-cach-giao-duc-toan-cau-uu-tien-giao-duc-dao-duc-post814253.html