Cái chết của phòng khách

Nhu cầu tối đa hóa diện tích cho thuê khiến phòng khách trở thành “tài sản” bị thu hẹp dần.

Trong căn nhà thuê cùng 4 người lạ ở Leeds (Anh), huấn luyện viên leo núi Georgie (27 tuổi) nghĩ rằng việc không có phòng khách “cũng ổn” vì giá thuê rẻ và ít lựa chọn. Nhưng thực tế lại khác xa kỳ vọng. Không gian này bị biến thành kho chứa, còn bếp nhỏ đến mức đặt bàn cũng vướng lối, khiến mọi người hầu như ăn riêng và rút vào phòng ngủ.

“Bạn mất đi những khoảnh khắc sinh hoạt chung. Không ai muốn ngồi trò chuyện trong phòng ngủ chật hẹp, và không gian nghỉ ngơi cũng trở nên ngột ngạt”, Georgie chia sẻ.

Chỉ đến khi mua được căn nhà riêng có phòng khách vào tháng 2, cô mới cảm nhận rõ cảm giác thoải mái và tinh thần dễ chịu mà một không gian chung mang lại, theo The Guardian.

Nhà thuê không còn phòng khách

Theo số liệu của nền tảng tìm nhà thuê SpareRoom, tình trạng Georgie gặp phải không còn là cá biệt. Từ tháng 1 đến tháng 6, 29,8% phòng trọ cho thuê tại Anh không có không gian chung, tại London (Anh), tỷ lệ này lên tới 41,2%. Gần một nửa số người thuê cho biết phòng tiếp khách trong nhà họ đã bị “thay đổi công năng”, thường là biến thành phòng ngủ để tối đa hóa tiền thuê.

Khái niệm “phòng khách” phổ biến vào cuối thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20 nhờ Edward Bok, cựu tổng biên tập Ladies’ Home Journal, vốn được tạo ra để khuyến khích các gia đình sử dụng không gian chung hàng ngày thay vì giữ chúng cho các dịp đặc biệt. Trong nhiều thập kỷ, không gian này trở thành trung tâm sinh hoạt để xem TV, ăn tối, trò chuyện hoặc đơn giản là nằm dài trên sofa.

Giữa mức thuê tăng cao, nhiều người chấp nhận đánh đổi không gian chung để tiết kiệm chi phí.

SpareRoom ghi nhận 44% người thuê tin rằng việc không có phòng khách ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tinh thần. Nhưng rong bối cảnh giá thuê tăng mạnh, 36% sẵn sàng đánh đổi khu vực tụ họp để giảm chi phí.

Louis Platman, chuyên gia tại Museum of the Home (London), nhận định việc bỏ không gian chung “dễ dẫn đến chia cắt”. Khi không có không gian tụ họp, sự gắn kết giữa những người sống chung gần như biến mất. Giá nhà tăng khiến chủ nhà tận dụng mọi phòng có thể để cho thuê, thậm chí thu vài nghìn bảng mỗi tháng.

Ông cho rằng rất khó giữ lại phòng khách nếu xã hội không nhìn nhận rõ tầm quan trọng của không gian sinh hoạt chung đối với sức khỏe tinh thần.

Thực tế, không gian này từng nhiều lần đứng trước nguy cơ biến mất. Trước thế kỷ 20, gia đình quây quần bên bếp lửa. Đến khi hệ thống sưởi xuất hiện vào thập niên 1930–40, ai cũng có thể ở trong phòng riêng, thói quen tụ họp dần mai một. Sự xuất hiện của TV giúp phòng khách sống lại, vì cả nhà chỉ có một màn hình để xem chung.

Nhưng thời đại streaming đã thay đổi điều đó. Năm 2024, chưa đến 50% người Anh 16–24 tuổi còn xem TV truyền thống mỗi tuần; họ chuyển sang xem trên laptop, điện thoại – thường là một mình trong phòng ngủ. Màn hình cá nhân khiến nhu cầu về không gian chung ngày càng giảm

Không phải ai cũng tiếc nuối

Imogen (34 tuổi) từng sống trong căn hộ hai phòng ngủ ở London và phải biến phòng khách thành phòng ngủ thứ ba để tiết kiệm chi phí. Không gian sinh hoạt duy nhất còn lại là bếp, nơi cả nhóm nấu nướng, trò chuyện và làm đồ thủ công.

“5 năm đó không thoải mái, nhưng lại gắn kết nhất”, cô nói. Đến khi có nhà riêng, cô vẫn quen ngồi ở bếp vì “đó mới là nơi cuộc sống diễn ra”.

Salli (25 tuổi, Essex, Anh) cũng tin rằng nhà 6 người với bếp lớn và khu conservatory là đủ để sinh hoạt chung. Nhưng mùa đông lạnh, côn trùng và thiếu ổ cắm khiến nơi này không thể thay thế phòng tiếp khách.

“Có lúc chúng tôi phải ngồi ở hành lang để uống bia hay tổ chức sinh nhật”, cô nhớ lại.

Theo các chuyên gia, sự biến mất của không gian chung có thể ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe tinh thần và chất lượng sống của người thuê.

Kiến trúc sư Peter Markos từng đồng ý biến khu vực tụ họp thành phòng ngủ để giảm tiền thuê ở London. Khi nhà tăng lên 6 người mà không còn phòng sinh hoạt chung, mọi hoạt động dồn vào bếp khiến anh cảm thấy ngột ngạt. Cuối cùng, Markos chuyển về Birmingham (Anh) để có không gian rộng và tinh thần thoải mái hơn.

Một số nhà thiết kế như Regan Billingsley cho rằng phòng khách không biến mất mà chỉ thay đổi. Với những căn hộ hạn chế diện tích, bếp mở, hành lang rộng hay góc ăn uống vẫn có thể được bố trí thành nơi tụ họp bằng ánh sáng và nội thất phù hợp.

Dù vậy, nhiều chuyên gia như Platman vẫn tin rằng phòng khách là phần quan trọng của một ngôi nhà.

“Mỗi người đều cần một không gian chung để trò chuyện, thư giãn và cảm thấy mình thực sự sống cùng nhau”, ông nói.

Như Phương

Ảnh minh họa: Pexels