Cơ sở 2 Bệnh viện Bạch Mai, Việt Đức: Có kịp khánh thành ngày 19-12?

Sau hơn một thập kỷ từ ngày khởi công, hai dự án cơ sở 2 Bệnh viện Bạch Mai và Bệnh viện Việt Đức, từng được coi là ví dụ điển hình của lãng phí, đang bước vào giai đoạn nước rút để hoàn thành công tác xây dựng cơ bản trước ngày 30-11, dự kiến khánh thành ngày 19-12 tới đây.

Tình hình xây dựng tại cơ sở 2 Bệnh viện Việt Đức đến thời điểm này.

Từ kỳ vọng giảm tải cho các bệnh viện tuyến cuối ở nội thành...

Năm 2013-2014, tình trạng quá tải tại các bệnh viện tuyến trung ương, đặc biệt là Bạch Mai và Việt Đức ở Hà Nội, trở thành vấn đề nhận được nhiều sự quan tâm, gây áp lực lớn lên hệ thống y tế.

Ngày 16-1-2014, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 125 phê duyệt đề án “Đầu tư xây dựng mới 5 bệnh viện, viện tuyến trung ương và tuyến cuối”, trong đó có cơ sở 2 của Bệnh viện Bạch Mai và Việt Đức, đặt tại TP Phủ Lý, tỉnh Hà Nam cũ (nay là Ninh Bình).

Mục tiêu là xây dựng các bệnh viện hiện đại, kỹ thuật cao, ngang tầm khu vực, góp phần giảm tải cho tuyến trung ương, giúp người dân các tỉnh lân cận không phải dồn về Hà Nội để khám chữa bệnh.

Quyết định nêu rõ thời gian thực hiện là từ 2013-2016, quy mô 1.000 giường mỗi bệnh viện.

Hai dự án được xây dựng nằm ngay cạnh các trục giao thông Bắc - Nam, thuận lợi để tiếp nhận bệnh nhân từ Hà Nội và toàn vùng đồng bằng sông Hồng.

Hai dự án có tổng mức đầu tư 9.958 tỉ đồng, trong đó vốn ngân sách nhà nước là 9.000 tỉ đồng, phần còn lại là các nguồn khác.

Cụ thể, dự án Bệnh viện Bạch Mai 2 có tổng mức đầu tư khoảng 4.990 tỉ đồng (4.500 tỉ từ ngân sách, 490 tỉ từ nguồn khác). Diện tích đất khoảng 20,07 ha, diện tích sàn xây dựng gần 119.000 m².

Cơ sở 2 Bệnh viện Bạch Mai có quy mô 1.000 giường bệnh nội trú, có khả năng đáp ứng khoảng 5.000 lượt khám mỗi ngày, với các chuyên khoa sâu như tim mạch, ung bướu, nội khoa, thận tiết niệu, hô hấp…

Dự án Bệnh viện Việt Đức 2 có tổng mức đầu tư khoảng 4.968 tỉ đồng (4.500 tỉ từ ngân sách, 468 tỉ từ nguồn khác). Diện tích đất khoảng 21,44 ha, diện tích sàn hơn 117.000 m².

Cơ sở 2 Bệnh viện Việt Đức được thiết kế với 1.000 giường, khoảng 40 phòng mổ, định hướng là trung tâm phẫu thuật ngoại khoa lớn, giảm tải cho cơ sở 1 trên phố Tràng Thi.

Hai dự án được khởi công từ đầu năm 2015. Đến cuối năm 2018, phần lớn khối nhà chính và hạ tầng cơ bản đã hình thành, tạo nên hai quần thể bệnh viện hiện đại, quy mô lớn ở cửa ngõ phía Nam Thủ đô.

Ngày 21-10-2018, Bộ Y tế tổ chức lễ khánh thành khu khám bệnh (giai đoạn 1) của cả hai bệnh viện, với sự tham dự của lãnh đạo Chính phủ và Bộ Y tế.

Từ tháng 3-2019, Bệnh viện Bạch Mai 2 bắt đầu vận hành một phần khu khám bệnh, tiếp nhận bệnh nhân ngoại trú trong khoảng một năm. Tuy nhiên, đến tháng 3-2020, khu khám bệnh này phải tạm dừng hoạt động.

Trong khi đó, Bệnh viện Việt Đức 2 chưa từng tiếp nhận bệnh nhân nào.

Toàn cảnh cơ sở 2 Bệnh viện Việt Đức, những ngày cuối tháng 11-2025.

... đến hai bệnh viện nghìn tỉ bỏ hoang

Cuối năm 2020, phần xây lắp chính của hai dự án cơ bản hoàn thành. Tuy nhiên, do vướng mắc về thủ tục, điều chỉnh dự án, hợp đồng, vốn, thiết kế cơ điện - phòng cháy chữa cháy, đấu thầu thiết bị… các nhà thầu đã dừng thi công từ tháng 1-2021.

Cơ sở 2 Bệnh viện Bạch Mai, tháng 11-2024 và tháng 11-2025.

Từ những công trình được kỳ vọng, hai bệnh viện này trở thành hình ảnh “bệnh viện nghìn tỉ bỏ hoang”: Cỏ mọc, một số hạng mục xuống cấp, hệ thống hạ tầng chưa hoàn thiện, trang thiết bị y tế hầu như chưa được lắp đặt.

Tình trạng này kéo dài, khiến dư luận bức xúc.

Cơ sở 2 Bệnh viện Việt Đức, tháng 11-2024 và tháng 11-2025.

Cuối tháng 10-2024, tại cuộc họp Thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ đạo rà soát, xử lý nghiêm các vụ việc lãng phí lớn, theo đúng tinh thần “xử lý một vụ cảnh tỉnh cả vùng, cả lĩnh vực”.

Tổng Bí thư yêu cầu dứt khoát phải có địa chỉ chịu trách nhiệm, vì đây là tài sản của Nhà nước, là tiền của Nhân dân. Trước mắt cần rà soát, xử lý dứt điểm tồn tại kéo dài đối với các dự án quan trọng quốc gia, dự án trọng điểm, dự án hiệu quả thấp, gây thất thoát, lãng phí lớn, trong đó có dự án Bệnh viện Bạch Mai 2 và Bệnh viện Việt Đức 2.

Cơ sở 2 Bệnh viện Bạch Mai và Việt Đức nhìn từ trên cao.

Ngày 28-3-2025, Thanh tra Chính phủ ban hành Kết luận thanh tra 528 về hai dự án cơ sở 2 Bệnh viện Bạch Mai và Việt Đức. Theo Thanh tra Chính phủ, số tiền thiệt hại và lãng phí tại hai dự án này lên đến hơn 1.200 tỉ đồng.

Trước khi có kết luận thanh tra, từ năm 2023, Thủ tướng Chính phủ đã thành lập tổ công tác rà soát khó khăn, vướng mắc tại hai dự án, giao Bộ Y tế làm đầu mối phối hợp các bộ, ngành liên quan, chuẩn bị phương án báo cáo Thủ tướng.

Tình hình xây dựng cơ sở 2 Bệnh viện Bạch Mai đến thời điểm này.

Ngày 13-2-2025, Chính phủ ban hành Nghị quyết 34 về cơ chế, giải pháp xử lý khó khăn, vướng mắc tại dự án Bệnh viện Bạch Mai 2 và Bệnh viện Việt Đức 2.

Nghị quyết này được xem là “nút tháo” lớn, cho phép: điều chỉnh cơ cấu tổng mức đầu tư, thời gian thực hiện, cơ chế vốn, kéo dài thời gian bố trí vốn sang 2025-2026; cho phép điều chỉnh hợp đồng với các nhà thầu xây lắp, tư vấn, thiết bị (điều chỉnh tiến độ, giá hợp đồng, phương thức thanh toán, xử lý phần tiết kiệm khi đấu thầu…); giao Bộ Y tế chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan tháo gỡ các vướng mắc kỹ thuật (đặc biệt là phần cơ điện, phòng cháy chữa cháy) và pháp lý.

Cơ sở 2 Bệnh viện Việt Đức, tháng 11-2024 và tháng 11-2025.

Cùng với Nghị quyết này, Chính phủ cũng chủ trương bổ sung khoảng 2.000 tỉ đồng từ ngân sách để đầu tư trang thiết bị y tế cho hai bệnh viện, trong đó riêng Bạch Mai cơ sở 2 được dự kiến đầu tư hơn 1.100 tỉ đồng thiết bị.

Tấm bảng được dựng trước cổng Bệnh viện Bạch Mai 2.

Công trường sáng đèn trở lại

Sau khi Nghị quyết 34 được ban hành, Bộ Y tế thành lập tổ công tác chuyên trách, yêu cầu Ban Quản lý dự án và các nhà thầu tập trung nhân lực, thiết bị, thi công đồng loạt tại hiện trường.

Nhiều đoàn công tác cấp cao liên tục xuống công trường. Trong đó, Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình đã đi kiểm tra tiến độ ngày 23-5, yêu cầu hoàn thành dự án trong năm 2025.

Theo Bộ Y tế, một số hạng mục được nhận định có thể khó hoàn thành trước ngày 30-11, gồm: hệ thống phòng cháy chữa cháy, cửa và bảng điều khiển phòng mổ tại Bệnh viện Bạch Mai 2.

Phó Thủ tướng Lê Thành Long cũng có nhiều chuyến kiểm tra, đôn đốc dự án. Mới đây nhất, tại buổi làm việc ngày 18-11, Phó Thủ tướng yêu cầu các đơn vị hoàn thành việc xây dựng trước ngày 30-11 và tổ chức nghiệm thu, bàn giao, hướng dẫn vận hành theo quy định.

"Hòa chung với kế hoạch khánh thành, khởi công các công trình lớn, ý nghĩa nhân kỷ niệm 79 năm ngày toàn quốc kháng chiến và chào mừng Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng nhiệm kỳ 2025-2030, thì sẽ cắt băng khánh thành phần xây dựng của hai dự án vào ngày 19-12 và đưa vào vận hành một phần của dự án", Phó Thủ tướng nói.

Các đơn vị đang gấp rút hoàn thành phần xây dựng tại cơ sở 2 Bệnh viện Việt Đức. Theo Bộ Y tế, hệ thống UPS (bộ lưu điện) và một số tuyến đường giao thông ngoài nhà vẫn chưa được hoàn thành.

Công nhân đang tiến hành xây bồn hoa trong khuôn viên sân của Bệnh viện Việt Đức 2.

Cùng lúc, các gói thầu thiết bị y tế cũng được đẩy nhanh. Ban Quản lý dự án đã ký hợp đồng mua sắm 82 thiết bị y tế cho Bệnh viện Bạch Mai 2 và 83 thiết bị cho Bệnh viện Việt Đức 2.

Bộ Y tế, cùng lãnh đạo hai bệnh viện, đang hoàn thiện phương án tổ chức bộ máy, điều động nhân lực cho hai cơ sở 2. Trong đó, Bệnh viện Bạch Mai xây dựng kế hoạch điều động một lực lượng đáng kể bác sĩ, điều dưỡng, kỹ thuật viên, đồng thời tuyển mới, để bảo đảm vừa duy trì chất lượng chuyên môn ở cơ sở chính, vừa vận hành tốt cơ sở 2 với quy mô 1.000 giường.

Đến thời điểm hiện tại, Bệnh viện Bạch Mai đã tuyển dụng và đào tạo nâng cao cho hơn 600 bác sĩ, điều dưỡng, kỹ thuật y, hộ sinh. Hiện có 620 viên chức, người lao động đăng ký đến làm việc tại cơ sở 2 trong giai đoạn 1, đạt trên 50% nhân lực cần thiết.

Bệnh viện Bạch Mai cho biết sẽ cử luân phiên tối thiểu 1/3 nhân lực có trình độ chuyên môn cao từ cơ sở chính ở Hà Nội đến làm nòng cốt tại cơ sở 2, tỉ lệ này có thể tăng lên tùy thuộc vào tình hình thực tế.

Còn Bệnh viện Việt Đức tập trung chuẩn bị nhân lực cho hệ thống phẫu thuật với khoảng 40 phòng mổ, cùng các khoa ngoại, hồi sức, chẩn đoán hình ảnh… để có thể nhận bệnh nhân phẫu thuật phức tạp ngay sau khi đủ điều kiện.

Bệnh viện Việt Đức cho biết đã chủ động tuyển dụng, điều chuyển nhân lực chất lượng cao từ cơ sở 1, bảo đảm đủ điều kiện sẵn sàng tiếp nhận và đưa bệnh viện cơ sở 2 vào hoạt động.

Chính phủ cũng yêu cầu xây dựng các cơ chế ưu đãi, thu hút nhân lực chất lượng cao về làm việc tại hai cơ sở này, đồng thời nghiên cứu chính sách đặc thù về tự chủ tài chính, giá dịch vụ, để bệnh viện có nguồn lực tái đầu tư, nâng cấp liên tục.

TRỌNG PHÚ - THANH TÚ