Cái giá khi uy tín đã mất

Trong văn bản, Hội Điều Bình Phước cho biết thời gian qua, trên một số website và mạng xã hội có nhiều tên miền, tài khoản, cơ sở nhỏ lẻ đăng thông tin lợi dụng thương hiệu đặc sản Bình Phước để bán hạt điều. Các thương hiệu này chưa đăng ký, chưa được chứng nhận an toàn thực phẩm, chưa được cấp nhãn mác, nhưng bán tràn lan trên thị trường với giá rất rẻ, chưa bằng ½ so với sản phẩm có nhãn mác chính thức.

Hạt điều bán tràn lan này còn được giả mạo là hạt điều có nguồn gốc từ Bình Phước, xâm phạm và ảnh hưởng đến chỉ dẫn địa lý “Hạt điều Bình Phước” đã được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) bảo hộ. Hội Điều Bình Phước cho biết, đó là hạt điều không có nguồn gốc Bình Phước, mà là hạt điều nhập khẩu từ vụ cũ, chất lượng kém, đồng thời đề nghị các cơ quan chức năng của tỉnh chấn chỉnh tình trạng này.

Số liệu thống kê từ Tổng cục Hải quan cho thấy, xuất khẩu hạt điều nhân 5 tháng đầu năm của cả nước là 285.102 tấn, đạt kim ngạch 1,54 tỷ USD, dự kiến 6 tháng đầu năm 2024 đạt 351.000 tấn, kim ngạch 1,9 tỷ USD.

Khoảng 10 năm qua, ngành điều Bình Phước chiếm khoảng 1/3 kim ngạch và sản lượng xuất khẩu điều cả nước. Trong 5 năm qua, đạt từ 1-1,2 tỷ USD/năm, đóng góp khoảng 30% tổng kim ngạch xuất khẩu toàn tỉnh.

Qua đó cho thấy sản xuất và chế biến, xuất khẩu điều có vai trò quan trọng như thế nào với Bình Phước và ngành điều cả nước. “Hạt điều Bình Phước” trở thành thương hiệu có tiếng không chỉ trên địa bàn tỉnh mà đã lan tỏa trong cả nước và trên phạm vi toàn cầu.

Cũng vì thế, việc ảnh hưởng đến thương hiệu “Hạt điều Bình Phước” không còn là câu chuyện đối với những cơ sở nhỏ lẻ làm ăn chụp giật, hay một vài cá nhân “buôn gánh bán bưng” trên mạng xã hội. Vấn đề này nếu không được giải quyết dứt điểm, có thể sẽ ảnh hưởng đến một ngành sản xuất của cả nước hay kinh tế của một tỉnh.

Hạt điều Bình Phước nổi tiếng thơm ngon số 1 thế giới. Với Bình Phước, ngành điều Bình Phước, những gì ảnh hưởng đến thương hiệu “Hạt điều Bình Phước” đều phải giải quyết, xử lý nghiêm. Và bảo vệ thương hiệu “Hạt điều Bình Phước”, chắc hẳn không chỉ là xử lý, giải quyết vấn đề với những trường hợp “buôn gánh bán bưng” trên mạng xã hội. Đó còn là vấn đề lớn hơn gấp nhiều lần như thế.

Bình Phước có khoảng 150.000 ha điều, sản lượng điều thô khoảng 170.000 tấn/năm. Trung bình 1 tấn hạt điều thô chế biến được 250-300kg nhân. Nếu tất cả 170.000 tấn điều thô trồng tại Bình Phước để lại địa phương, tối đa cũng chỉ chế biến ra khoảng 50.000 tấn điều nhân, bằng khoảng 25% sản lượng điều Bình Phước xuất khẩu hằng năm. Vì thế, đang có ¾ sản lượng, tương đương khoảng 150.000 tấn hạt điều nhân xuất khẩu từ Bình Phước, chắc chắn không phải là hạt của cây điều trồng ở Bình Phước mà được nhập từ nơi khác về. Vàng - thau lẫn lộn, rất cần sự minh bạch của thị trường để bảo vệ thương hiệu điều Bình Phước.

Từ vụ việc cho thấy, nhiều đối tượng đã tranh thủ lúc người tiêu dùng còn mập mờ về hạt điều “chế biến từ Bình Phước” với hạt điều “trồng, chế biến tại Bình Phước” để kinh doanh trục lợi. Lúc này, không đơn thuần là xử lý đối tượng vi phạm, vấn đề đặt ra là mai kia, các thế hệ sau, với cả người nông dân và doanh nghiệp, phải nhận lại cái giá đắt hơn thế, khi uy tín đã mất.

Trần Phương