Cái giá quá đắt vì lòng tham 4,2 triệu đồng mà đánh đổi danh dự
Giàu có không làm nên phẩm hạnh, chỉ có đạo đức mới làm nên con người. Một người chỉ có kinh tế mà thiếu đi đạo đức thì không thể nào làm con người hoàn chỉnh.
Tác giả: Vũ Nguyễn Khôi
Ngày 14/06/2025, hai người dân tộc thiểu số sau khi lên Hà Nội thăm người thân đã bị một nhóm tài xế taxi và xe ôm “chặt chém” với giá 4,2 triệu đồng cho một cuốc xe từ Bệnh viện Nhi Trung ương về bến xe Mỹ Đình để trở về Mường Khương (Lào Cai).
Họ bị điều hướng và ép giá thông qua sự móc nối giữa xe ôm và taxi. Công an phường Mỹ Đình 2 (quận Nam Từ Liêm, Hà Nội) đã tạm giữ 3 đối tượng liên quan để điều tra hành vi cưỡng đoạt tài sản. Vụ việc gây bức xúc dư luận và được người dân lên tiếng tố giác. Theo phản ánh trên báo chí, vụ việc không phải là hi hữu. Những “cuốc xe cắt cổ”, “giá trên trời” cho những người yếu thế không phải lần đầu xuất hiện ở các thành phố lớn. Nhưng điều khiến dư luận phẫn nộ hơn cả là việc lợi dụng sự thiếu hiểu biết và hoàn cảnh khó khăn của người khác để trục lợi, bất chấp lương tâm.
Hành vi chặt chém không chỉ là vi phạm pháp luật, mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến đạo đức xã hội.
Câu hỏi đặt ra: Điều gì đang dẫn dắt con người, phải chăng là đồng tiền? Là sự lạnh lùng vô cảm? Hay sâu hơn là vô minh che lấp đạo lý sống thiện lành?
Ảnh minh họa (sưu tầm).
Đạo Phật nhìn sự việc này như thế nào?
Trong ánh sáng của phật pháp, mỗi hành động của con người đều là một nhân gieo vào dòng nghiệp lực. Không có gì gọi là “vô tình” – tất cả đều tạo thành quả báo mà người gây ra sẽ phải gánh chịu, nếu không trong hiện tại thì là trong thời gian tới đây.
“Không ai trốn được nghiệp, dù có bay lên trời, lặn xuống biển, hay trốn vào hang sâu.” (Kinh Pháp Cú, câu 127)
Người tài xế, người “cò mồi” xe ôm trong câu chuyện tưởng đang “thắng lợi” với vài triệu đồng bất chính, thực ra đang thất bại trước chính đạo đức và tương lai của họ. Bởi những gì họ lấy từ người khác bằng lừa gạt cũng chính là họ đang mất đi: mất nhân phẩm, mất niềm tin, và mất đi phần người trong chính mình.
Giữa vụ việc buồn ấy có một điểm sáng: một người dân chứng kiến đã đứng ra hỗ trợ, dẫn hai nạn nhân đi trình báo, lên tiếng trên mạng xã hội để bảo vệ họ. Đó chính là biểu hiện sống động của tâm từ bi và vô úy trong Phật giáo – thấy điều sai trái không im lặng, thấy người bị hại không quay mặt.
Phật giáo dạy: “Ai đem ánh sáng đến cho người khác, thì chính mình cũng rời xa được bóng tối.”
Nam thanh niên ấy dù không phải người tu hành nhưng đã thể hiện chính niệm trong hành động, và gieo xuống hạt giống thiện lành không chỉ cho bản thân, mà còn cho cả cộng đồng.
Thức tỉnh từ một vụ việc
Chúng ta đang sống trong một thời đại mà lòng tin giữa người với người trở nên mong manh, đặc biệt khi vật chất, lợi nhuận và thành công được tôn vinh một cách tuyệt đối. Nhưng chính vì vậy, những vụ việc như “cuốc xe 4,2 triệu đồng” cần được nhìn nhận không chỉ bằng sự lên án, mà còn bằng ánh sáng của Phật pháp để hiểu gốc rễ, để chuyển hóa, và để cảnh tỉnh lòng người.
Giàu có không làm nên phẩm hạnh, chỉ có đạo đức mới làm nên con người. Một người chỉ có kinh tế mà thiếu đi đạo đức thì không thể nào làm con người hoàn chỉnh.
Hãy nhớ: Sự tử tế chưa bao giờ lỗi thời, lòng từ bi – trí tuệ chưa bao giờ là điều xa xỉ. Bởi khi loài người đánh mất nhân tính, chỉ có Pháp mới giúp soi đường. Pháp ở đây không chỉ là pháp luật, mà còn là Chính pháp – con đường của tỉnh thức, thương yêu và hành động đúng đắn.
Hãy sống như một người gieo hạt giống tốt
Mỗi chúng ta là một người gieo hạt. Trong từng hành vi – lời nói – suy nghĩ, ta đang gieo những nhân cho tương lai của chính mình và xã hội. Hãy chọn gieo hạt giống của chân thật – tử tế – chính niệm, thay vì tham lam – lừa lọc – vô cảm.
Phật giáo không tách rời khỏi đời sống. Ngược lại, chính từng sự việc xã hội, từng bất công, từng tiếng kêu cứu nơi chợ đời… là nơi ta thử thách đạo đức, rèn luyện từ bi, và lan tỏa ánh sáng tỉnh thức.
Vì thế, khi thấy một cuốc xe bất lương, hãy để lòng mình lên tiếng. Khi thấy người bị hại, hãy để tâm từ bi dẫn đường. Và khi chính ta đứng trước chọn lựa giữa cái đúng và cái lợi – hãy chọn đúng, bởi đó là chọn đạo – chọn Phật trong chính mình.
Nguyện cho tất cả đều được sống trong sự công bằng, tử tế và ánh sáng của Chính pháp.
