'Cảm ơn mẹ Việt Nam!'

Ông Jean Marie Pognon (người ngồi giữa) dẫn các bạn Pháp thăm Lăng Bác.

Ở đâu cũng nhớ nơi chôn rau cắt rốn

Chúng tôi gặp ông Jean Marie Pognon vào một buổi chiều cuối năm tại thành phố nhỏ xinh đẹp Carrìeres-sous-Poissy, nằm bên bờ hữu sông Seine, cách Paris khoảng 40km. Dù đã ngoài 60 tuổi, nhưng nhiều người chỉ đoán ông ngoài 50, với vóc dáng cao gầy, nhanh nhẹn, da đen, nụ cười đôn hậu, nói tiếng Việt lưu loát.

Ngồi bên tách trà nóng, Jean Marie Pognon hồi tưởng: “Sau khi miền nam được giải phóng, đất nước thống nhất, vào giữa tháng 11-1975, gia đình tôi rời Việt Nam về Pháp theo diện đoàn tụ. Khi đó tôi mới tròn 17 tuổi và luôn nhớ về quê hương”.

Jean Marie Pognon trầm ngâm: "Làm sao mà không nhớ được chứ, tôi sinh ra ở Việt Nam, lớn lên cùng lũ trẻ nghèo hàng xóm. Nhà tôi cũng chẳng khấm khá gì, những bữa ăn đạm bạc chỉ có rau muống và ít nước mắm. Bữa nào sang có thêm mắm ruốc là mừng lắm, nhưng chúng tôi rất vui và gắn bó. Khi nghe tin phải về Pháp tôi rất buồn và xin ba ở lại nhưng không được. Khi đó tôi đâu biết gì về nước Pháp xa lạ, nơi mà chúng tôi sẽ phải đến".

"Sang Pháp rồi, Ba tôi -Pascal Marie Pognon- thường căn dặn chúng tôi rằng, dù các con sống ở đâu cũng phải nhớ nơi chôn rau cắt rốn. Tuy các con không mang họ tên Việt, khác màu da, nhưng nói tiếng Việt, ăn cơm Việt, Nha Trang chính là quê của chúng ta. Ở đó còn có mộ ông bà nội các con nên có điều kiện các con nhớ về thăm, thắp cho ông bà nén nhang. Nếu làm được việc gì giúp đỡ cho quê hương Việt Nam, các con hãy cố gắng làm”, ông Jean Marie Pognon thuật lại.

Sau khi sang Pháp, gia đình Jean Marie Pognon vẫn giữ nền nếp sinh hoạt giống như ở Việt Nam. Trong nhà mọi người vẫn trò chuyện với nhau bằng tiếng Việt, ăn cơm bằng những món ăn Việt.

Hiện nay, vợ chồng ông Jean Marie Pognon đã có năm người con và sáu người cháu, nhưng tất cả đều có thể nói và hiểu tiếng Việt. Theo ông, các con cháu biết được tiếng Việt sẽ hiểu được văn hóa, đất nước Việt Nam. Khi có dịp trở về cội nguồn càng thêm yêu quê hương.

Ông Jean Marie Pognon sinh ra tại huyện Long Điền (tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu), lớn lên tại TP Nha Trang trong một gia đình có năm anh chị em, bố là người Ấn Độ có quốc tịch Pháp, mẹ mang hai dòng máu Ấn-Việt.

“Rau muống” giúp đỡ người nghèo

Jean Marie Pognon kể rằng, năm 1999, sau khi cả gia đình về thăm Việt Nam, trở lại Pháp ông đã cùng người bạn thân thiết Bernard Biron, rất yêu quý đất nước Việt Nam, đồng sáng lập ra Hội Rau muống "Le Liseron", một cái tên "rất Việt Nam", để quyên góp giúp đỡ những người có hoàn cảnh khó khăn ở Nha Trang và các tỉnh khác.

Jean Marie Pognon cười: "Sở dĩ tôi đặt tên là "Rau muống" một phần gắn với tuổi thơ "bữa cơm rau muống chấm nước mắm" của tôi. Rau muống không chỉ gần gũi với người nghèo, rau muống rất phổ biến trong bữa ăn của các gia đình ở Việt Nam".

Sau khi Hội Rau muống được thành lập, các bạn Pháp tham gia và trở thành hội viên ngày một đông, chiếm tới 90%. Số tiền Hội vận động quyên góp được dành để giúp đỡ cho những người nghèo tại nhiều vùng miền ở Việt Nam như: mổ đục thủy tinh thể, đào giếng, tặng xe đạp, học bổng, trang thiết bị y tế… mỗi năm được từ 10 đến 15 nghìn EUR (tương đương 260 đến 400 triệu đồng).

Năm nào cũng vậy, mỗi dịp Tết đến Xuân về, Hội Rau muống lại tổ chức Tết theo đúng phong tục tập quán Việt Nam, để giới thiệu hình ảnh đất nước, con người, truyền thống văn hóa của Việt Nam với các bạn Pháp.

Điều thú vị là buổi lễ cũng có bàn thờ, mâm ngũ quả, tế, lễ, mừng tuổi, những "ông tây, bà đầm" trong trang phục áo dài, khăn xếp, chắp tay trước ban thờ khấn vái, cầu một năm mới sức khỏe, hạnh phúc.

Người vợ luôn đồng hành cùng Jean Marie Pognon.

“Liên Việt” giới thiệu quê hương

Sau 10 năm Hội Rau muống hoạt động hiệu quả, Jean Marie Pognon nghĩ mình cần phải làm việc gì đó để đưa những người bạn Pháp đến du lịch Việt Nam. Nghĩ là làm, Jean Marie Pognon bàn giao chức Chủ tịch Hội Rau muống cho anh bạn Bernard Biron đảm trách để thành lập Hội Liên Việt nhằm quảng bá hình ảnh đất nước, con người Việt Nam tươi đẹp, yêu hòa bình, thân thiện, mến khách đến với các bạn Pháp.

Jean Marie Pognon nói: "Tôi được sự động viên, ủng hộ nhiệt tình của gia đình, anh em, bạn bè, nhất là vợ tôi Liên Trang, cùng các con. Bên cạnh đó, Đại sứ quán Việt Nam tại Pháp đã giúp đỡ tôi rất nhiều, các đại sứ trước đây như: Nguyễn Mạnh Dũng, Lê Kinh Tài, Dương Chí Dũng, Nguyễn Ngọc Sơn và giờ là anh Nguyễn Thiệp luôn động viên, nhiệt tình giúp đỡ chúng tôi về mọi mặt".

Jean Marie Pognon cười vui kể: "Tôi đưa các đoàn Pháp về thăm quê hương ai cũng 'chết mê' với phong cảnh thiên nhiên được trời ban cho Việt Nam như: Hạ Long, Nha Trang, Hà Nội, Sa Pa, Phú Quốc, Hội An, Huế... Họ đều nói rằng nhất định sẽ quay trở lại thăm Việt Nam.

Sau 10 năm hoạt động, Liên Việt đã đưa đưa gần 1.500 bạn Pháp đến du lịch Việt Nam, riêng Jean Marie Pognon đã đi Việt Nam 27 lần. Ông nói: "Tháng ba tới, tôi sẽ dẫn một đoàn 24 bạn và tháng 5 sẽ dẫn 34 bạn Pháp đến Việt Nam du lịch".

Khách của Hội Liên Việt tham quan Vịnh Hạ Long.

Ông Calixte Authier, bạn Jean Marie Pognon, kể: "Tôi biết Jean Marie Pognon trong buổi lễ kỷ niệm 10 năm Hội Rau muống. Kể từ đó, tình bạn của chúng tôi ngày càng thân thiết theo thời gian. Tôi biết Jean Marie Pognon thường xuyên tổ chức các đoàn bạn bè Pháp đi du lịch đến Việt Nam.

“Năm 2017, khi tôi đang làm Chủ tịch Hội cựu chiến binh Quốc gia thành phố Carrieres-sous-Poissy, tôi đề nghị anh ấy tổ chức cho Hội chúng tôi đến Việt Nam, trong đó có một yêu cầu cụ thể là được đến thăm Điện Biên Phủ. Chuyến đi thật tuyệt vời, chúng tôi đi từ nam ra bắc, đến thăm trại trẻ mồ côi, bệnh viện... Sau đó, chúng tôi lên Điện Biên Phủ thăm chiến trường xưa, thăm bảo tàng, đài tưởng niệm chiến tranh...", ông Calixte Authier nhớ lại.

Ông Calixte Authier hào hứng, tiếp: "Sau khi trở thành Chủ tịch Hội Cựu chiến binh Tỉnh Yvelines, tháng 11-2019, tôi lại đề nghị Jean Marie Pognon cùng tôi dẫn đoàn cựu chiến binh của tỉnh đến thăm Việt Nam và trở lại Điện Biên. Đoàn chúng tôi đã đến đặt hoa tưởng niệm những người lính Việt Minh và Pháp đã ngã xuống. Cuộc chiến giờ thành quá khứ, hai nước Việt Nam và Pháp giờ là đối tác chiến lược, hợp tác trên mọi lĩnh vực".

"Đoàn chúng tôi rất vui với chuyến đi này, mọi người đều nhận xét đất nước Việt Nam thật đẹp, người dân nhiệt tình hiếu khách. Đây là một kỷ niệm tuyệt vời đối với mọi người trong đoàn. Tôi sẽ giới thiệu và khuyên bạn bè tôi hãy đi du lịch Việt Nam", ông Calixte Authier cho biết thêm.

Năm 2004, Jean Marie Pognon đã thành lập thêm "Câu lạc bộ Việt Võ Đạo" để truyền bá võ thuật Việt Nam đến với bạn bè Pháp. Hiện Việt Võ Đạo phát triển mạnh mẽ, thường xuyên biểu diễn tại các sự kiện về Việt Nam, trong đó có Tết của Hội Rau muống.

Trước khi chia tay, Jean Marie Pognon xúc động: "Tôi thực sự không biết nói hay diễn tả thế nào cho hết tấm lòng của tôi đối với quê hương Việt Nam, nhờ đất mẹ Việt Nam đã nuôi nấng tôi và đào tạo tôi trở thành người như ngày nay. Sắp đến Tết Nguyên Đán, tôi xin gửi lời chúc tốt đẹp nhất nhân dịp năm mới đến bà con tại quê hương và bà con người Việt ở nước ngoài. Cảm ơn mẹ Việt Nam!".

ĐÌNH TUẤN