Cảm thức sâu sắc về quá khứ, hiện tại và tương lai của dân tộc dưới sự lãnh đạo của Đảng quang vinh

Cuốn sách đầy ý nghĩa này gồm 80 bài viết được tuyển chọn từ hơn 500 bài viết, phát biểu, trả lời phỏng vấn của Đại tướng, GS. TS Tô Lâm – Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam trong thời gian đồng chí đảm nhiệm cương vị Bí thư Đảng ủy Công an Trung ương, Bộ trưởng Bộ Công an. Đúng vào ngày 3/2/2025, Bộ Công an đã long trọng tổ chức buổi lễ ra mắt cuốn sách. Tại đó, nhiều nhà khoa học, các chuyên gia cũng đã chia sẻ rất sâu sắc.

Bìa sách “Tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng, Nhà nước và Nhân dân – Sáng ngời tư cách người Công an cách mạng” của Tổng Bí thư Tô Lâm.

Thế giới bước vào năm 2025 với nhiều xáo động kéo dài từ nhiều năm trước. Nhân loại đón năm mới với hy vọng nhưng cũng không quá lạc quan. Đất nước ta đón xuân Ất Tỵ với niềm phấn khởi về một năm đầy thách thức nhưng cũng giàu kết quả đáng khích lệ, với niềm hân hoan về một xuân mới báo hiệu những bước đà cho kỷ nguyên vươn mình của dân tộc và cả với nhận thức sâu sắc về thách thức, khó khăn phía trước. Với những phức cảm đó, hơn lúc nào hết, chúng ta cần những chiêm nghiệm để soi tỏ mọi vấn đề và để củng cố niềm tin vào tương lai. Đọc và ngẫm dòng tư duy lý luận, những trải nghiệm thực tiễn được đúc kết và cả những tình cảm sâu sắc dành cho Đảng, cho đất nước, cho nhân dân và đồng chí, đồng nghiệp của tác giả qua gần 800 trang sách, tôi cho rằng mỗi người sẽ có được sự thấu hiểu về quá khứ, sáng tỏ về hiện tại và niềm tin chắc chắn vào tương lai. Cụ thể hơn, đó là sự thấu hiểu về chặng đường quang vinh và vẻ vang của lực lượng CAND, về những nhọc nhằn, thách thức mà lực lượng anh hùng này phải đối mặt và về những nền tảng lý luận, thực tiễn làm nên những thành tựu vẻ vang ấy; sự sáng tỏ về những chuyển biến mang tính cách mạng hiện nay trong mỗi chủ trương, đường lối của Đảng, mà trực tiếp là Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, dưới sự lãnh đạo của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm; niềm tin chắc chắn vào con đường, phương cách mà đất nước ta, dân tộc ta bước vào kỷ nguyên mới dưới sự lãnh đạo của Đảng.

Thứ nhất, về chặng đường đã qua của lực lượng CAND.

Trong gần một thập kỷ qua, tình hình thế giới, khu vực diễn biến hết sức phức tạp. Trong nước, bên cạnh nhiều thành tựu to lớn, khó khăn thách thức mà chúng ta phải đối mặt cũng không nhỏ, đặc biệt là những tác động nhiều chiều đến an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội. Trong bối cảnh đó, dưới sự lãnh đạo toàn diện của Đảng, mà trực tiếp và thường xuyên là Đảng ủy Công an Trung ương, lực lượng CAND đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được Đảng, Nhà nước giao phó, góp phần xứng đáng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN. Khái quát ngắn gọn, đó là:

Đối với Đảng, với Tổ quốc, bảo vệ vững chắc nền an ninh quốc gia, góp phần củng cố môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước.

Đối với nhân dân, nỗ lực không ngừng nghỉ mang lại cuộc sống bình yên cho nhân dân.

Đối với bản thân lực lượng, thực hiện hiệu quả tinh – gọn – mạnh, tiến lên chính quy – tinh nhuệ - hiện đại.

Do vậy, thời gian qua, lực lượng CAND đã góp phần quan trọng bảo vệ Đảng, giữ vững sự lãnh đạo của Đảng, với tinh thần “luôn tiên phong, gương mẫu đi đầu trước những thử thách, gian nguy, sẵn sàng cống hiến, hy sinh”, “dù trong bất cứ hoàn cảnh nào cũng sẵn sàng chiến đấu, hy sinh để bảo vệ Đảng, bảo vệ chính quyền cách mạng, bảo vệ nhân dân, bảo vệ an ninh Tổ quốc và bình yên cuộc sống của nhân dân; ngoài mục tiêu đó ra, CAND không có mục tiêu nào khác”(1). Đáng chú ý là, không chỉ bảo vệ Đảng theo nghĩa trực tiếp của việc thực hiện nhiệm vụ chính trị, mà còn là làm cho nhân dân thêm tin yêu Đảng, góp phần vào công cuộc xây dựng, chỉnh đốn Đảng, làm cho Đảng trong sạch, vững mạnh.

Để có được những thành tích như vậy trong bối cảnh muôn vàn khó khăn, cuốn sách đã luận chứng đầy thuyết phục bằng các nguyên nhân sau:

Một là, bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện, trực tiếp của Đảng. Bảo đảm tính Đảng trong mọi hoạt động của CAND. “Bất luận trong hoàn cảnh nào, điều kiện nào cũng phải tuân thủ, thực hiện đầy đủ nguyên tắc Đảng lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt đối với CAND”; “giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối và trực tiếp của Đảng đối với CAND là nguyên tắc cơ bản, nhân tố quyết định sự trưởng thành và thắng lợi trong thực hiện nhiệm vụ chính trị của lực lượng CAND”.

Hai là, bảo đảm tính nhân dân, lấy nhân dân là mục tiêu phục vụ, đồng thời dựa chắc vào sức mạnh vô địch của nhân dân. Đồng chí Tô Lâm nhấn mạnh nhiều lần lời dạy của Bác Hồ: “Nhân dân giúp đỡ ta nhiều thì thành công nhiều, giúp đỡ ta ít thì thành công ít, giúp đỡ ta hoàn toàn thì thắng lợi hoàn toàn”. Đồng chí đúc rút: “Trong suốt chiều dài lịch sử xây dựng, phát triển và trưởng thành, tính nhân dân luôn được thể hiện xuyên suốt mục tiêu, lý tưởng và mọi hoạt động cụ thể của CAND, trở thành nét đặc trưng nổi bật trong bản chất, truyền thống vẻ vang của toàn lực lượng”.

Ba là, không ngừng đổi mới và nâng cao hiệu quả công tác chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ trong lực lượng CAND. Trong đó, với tư duy sắc sảo của một nhà lý luận, đồng chí Tô Lâm quán triệt sâu sắc tính chính trị, tư tưởng của công tác CAND, thấm nhuần lời dặn của Bác Hồ “Công an cách mạng là một vũ khí sắc bén của chuyên chính vô sản”, “làm một bộ phận của cả bộ máy Nhà nước nhân dân dân chủ, chuyên chính tiến lên CNXH, Công an phải bảo vệ dân chủ của nhân dân và thực hiện chuyên chính với những kẻ chống lại dân chủ của nhân dân”. Đồng thời, đẩy mạnh việc học tập Sáu điều Bác Hồ dạy, việc nêu gương trong toàn lực lượng; từ đó khắc họa sâu đậm hình ảnh đẹp của người Công an trong lòng nhân dân; góp phần củng cố và tăng cường mối quan hệ máu thịt giữa lực lượng Công an với nhân dân. Qua đó, đồng chí đúc kết “Thực tiễn đã khẳng định, đây không chỉ là lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với lực lượng CAND, mà còn là tư cách đạo đức chung của những người cộng sản, là phương châm xử thế, hành động của cán bộ, đảng viên trong hệ thống chính trị nói chung”. Trên nền tảng đó, đồng chí chỉ rõ “mỗi cán bộ, chiến sĩ Công an phải thực sự là một chiến sĩ tiên phong trên mặt trận dân vận của Đảng, của lực lượng. Bằng chính đạo đức cách mạng trong sáng, lối sống giản dị, gần gũi, chân thành, sự cống hiến, sẵn sàng hy sinh trong công tác, chiến đấu của mình để thuyết phục, vận động quần chúng. Phương châm, biện pháp dân vận tốt nhất là phải trọng dân, gần dân, vì nhân dân phục vụ hơn nữa”. Từ đó, đồng chí phát triển thành lý luận về hệ giá trị văn hóa CAND với các yêu cầu “trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại”.

Có được như vậy là nhờ Đảng ủy Công an Trung ương, đứng đầu là đồng chí Đại tướng, GS. TS. Tô Lâm đã luôn kiên định chủ nghĩa Mác Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh. Đồng chí khẳng định “thế giới đang biến động rất nhanh chóng, phức tạp, nhưng chủ nghĩa Mác Lênin sẽ tiếp tục đóng vai trò soi rọi những vấn đề cơ bản của thời đại và sự nghiệp đổi mới ở nước ta, là nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động của Đảng, của cách mạng Việt Nam và của nhân dân ta”. Trên nền tảng sự kiên định đó, vận dụng sáng tạo, bám sát thực tiễn đất nước và tác động của thế giới đương đại. Đặc biệt, trong lãnh đạo, chỉ đạo, đồng chí luôn nhấn mạnh và nhắc nhở các cấp “phải hướng đến mục tiêu cuối cùng và quan trọng nhất, đó là con người”.

Qua những phân tích mang tầm cao lý luận, những nhiệm vụ giải pháp cụ thể gắn chặt với hơi thở cuộc sống, cả những trăn trở, suy tư, chúng ta thấy rõ tầm nhìn chiến lược, trí tuệ sắc bén, phương pháp luận cách mạng khoa học và cả một tấm lòng nhân văn sâu sắc của một vị Đại tướng, người đứng đầu lực lượng CAND.

Thứ hai, chính vì lẽ đó, cuốn sách giúp chúng ta sáng tỏ thêm về những chuyển biến, đột phá hiện tại trong Đảng và trên đất nước Việt Nam ta.

Trên cơ sở nắm vững những quy luật căn bản của chủ nghĩa Mác Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đúc rút những bài học quý của cách mạng Việt Nam và với tầm nhìn về tình hình thế giới, đồng chí đã nhận định sâu sắc về thời cơ chiến lược, điểm hội tụ lịch sử của những yếu tố thuận lợi cho đất nước bước vào kỷ nguyên mới. Đồng thời, cũng chỉ ra những hệ quả khôn lường nếu không quyết tâm, nếu bỏ lỡ thời cơ. Quán triệt sâu sắc tư tưởng Hồ Chí Minh về tự lực, tự cường và khát vọng phát triển đất nước, đồng chí chỉ rõ “Tự lực, tự cường, khát vọng cống hiến vì một đất nước giàu mạnh, nhân dân ấm no, hạnh phúc là những phẩm chất đáng quý, là tư tưởng lớn của Chủ tịch Hồ Chí Minh được hun đúc từ hàng ngàn năm lịch sử dựng nước và giữ nước của nhân dân ta”, “ý chí tự lực, tự cường của từng cá nhân là điều kiện để hình thành ý chí tự lực, tự cường của tập thể, đơn vị, từ đó góp phần vào sự hùng cường của quốc gia dân tộc”.

Với những kinh nghiệm thực tiễn quý báu, đồng chí Tô Lâm cũng chỉ ra những việc cần làm ngay, không được chậm trễ, bao gồm nâng cao tính Đảng trong Nhà nước pháp quyền XHCN, về cuộc cách mạng tinh – gọn – mạnh – hiệu năng – hiệu lực – hiệu quả, về khoa học công nghệ, chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo… Đồng thời, nêu cao dân chủ trong Đảng, tạo sự thống nhất, đồng thuận cao để triển khai đường lối, chủ trương mới một cách quyết đoán, hiệu quả. Qua đó, thể hiện sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa lý luận và thực tiễn, đúng như đồng chí đã khẳng định “Mọi hoạt động thực tiễn, chiến đấu phải có cơ sở lý luận, được sự định hướng, dẫn dắt của lý luận; đồng thời, thông qua thực tiễn công tác, chiến đấu để kiểm nghiệm tính đúng đắn và tiếp tục bổ sung, hoàn thiện lý luận”. Một ví dụ tiêu biểu là, trong bài viết đăng trên Tạp chí Cộng sản số ra tháng 4/2024 và được chọn đăng lại trong cuốn sách, đồng chí viết “Thực hành dân chủ và tăng cường pháp chế là hai mặt của một thể thống nhất, có mối quan hệ biện chứng, không đối lập với nhau, là vấn đề có tính quy luật trong quản lý xã hội. Mối quan hệ biện chứng thể hiện ở chỗ, khi pháp chế được tăng cường thì các quyền dân chủ của nhân dân sẽ được bảo đảm và được bảo vệ bằng pháp luật. Khi pháp luật được mọi người cùng tuân thủ một cách thượng tôn thì khi ấy dân chủ được thực hành một cách tự nhiên và thực chất”. Trong kỷ nguyên vươn mình, quán triệt và triển khai nhuần nhuyễn mối quan hệ biện chứng này sẽ là một trong những yếu tố rất then chốt. Kinh nghiệm của những “con rồng, con hổ” trong những thập kỷ bứt phá của họ cũng cho thấy rõ điều đó.

Trong quá trình đột phá, cách mạng, đồng chí Tô Lâm cũng chỉ rõ cần hết sức cầu thị, khoa học, quan sát và lắng nghe thực tiễn, không chủ quan duy ý chí, lấy thực tiễn làm thước đo hiệu quả. Trên hết, lấy việc phục vụ nhân dân làm mục tiêu tối cao, lấy việc phục vụ nhân dân là thước đo hết sức quan trọng về phẩm chất, đạo đức cách mạng, bản lĩnh, tác phong, hiệu quả công tác.

Thứ ba, thấu tỏ những nội dung trên, chúng ta càng thêm niềm tin chắc chắn vào con đường, phương cách mà đất nước ta, dân tộc ta đang tiến bước vào kỷ nguyên mới.

Một là, con đường này, phương cách này phù hợp quy luật khách quan của chủ nghĩa Mác Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh.

Hai là, dựa trên tầm nhìn chiến lược và sự đánh giá, dự báo khoa học về tình hình và xu thế của thế giới đương đại.

Ba là, có bước đi, lộ trình, cách làm cụ thể phù hợp với tình hình, hoàn cảnh hiện tại của đất nước.

Bốn là, có sự lãnh đạo của một Đảng tròn 95 năm tuổi đầy bản lĩnh, trí tuệ và sức chiến đấu vô song, với sự đoàn kết, tập trung, thống nhất của Ban Chấp hành Trung ương, mà trước hết là Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đứng đầu là đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm.

Bên cạnh một cảm thức sâu sắc về quá khứ, hiện tại và tương lai, qua gần 800 trang sách, chúng ta cũng thêm thấu hiểu, tin yêu người lãnh đạo, vị Tướng mang đầy đủ phẩm chất “Trí, Dũng, Nhân, Tín, Liêm, Trung” như Bác Hồ đã chỉ rõ.

Trí là sự nắm chắc, dựa chắc trên nền tảng lý luận của chủ nghĩa Mác - Lenin và tư tưởng Hồ Chí Minh, đồng thời nhận định sắc bén các diễn biến của thời đại.

Dũng là dám nghĩ, dám làm, dám dấn thân, dám cách mạng, vượt lên những gì cũ kỹ đang níu chân đất nước và dân tộc.

Nhân là một tấm lòng nhân văn sâu sắc, vì nước, vì dân, vì con người. Trong cuốn sách, bên cạnh những dòng tư duy lý luận sắc bén, những kinh nghiệm sống động, phong phú, cũng có những trải lòng đầy cảm xúc, nhất là khi nói về Bác Hồ kính yêu, về sự đùm bọc, chở che, thương yêu của nhân dân, và về những hy sinh đến thắt lòng của đồng chí, đồng nghiệp.

Tín là có trước có sau, có tín có nghĩa, thủy chung sau trước, với nhân dân, với đồng chí, đồng bào, với bạn bè quốc tế.

Liêm là giữ vững phẩm chất trong sáng, luôn vì cái chung.

Trung là tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc, nhân dân.

Trong không khí kỷ niệm 95 năm ngày thành lập Đảng, trong khí thế toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta đang sôi nổi thi đua, phấn đấu thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XIII, chuẩn bị bước vào kỷ nguyên mới, gấp lại cuốn sách, tôi cứ nhớ mãi một đoạn mà theo tôi, hết sức lay động và gợi lên bao suy nghĩ.

Trong bài “Đạo làm tướng theo tư tưởng Hồ Chí Minh” (đăng trên báo Nhân dân số ra ngày 30/1/2019), đồng chí Tô Lâm nhắc lại một câu đầy xúc động của Bác Hồ “Các cụ ta qua bao thế hệ chiến đấu cho độc lập mà không thành, nhắm mắt mà chưa thấy được dân tộc tự do. Chúng ta may mắn hơn. Nhưng còn phải bao nhiêu hy sinh, cố gắng…”. Suy rộng ra, có thể cảm nhận sâu sắc sự trăn trở của đồng chí về việc bao thế hệ đã hy sinh, phấn đấu mà đến khi nhắm mắt vẫn chưa thấy đất nước thành cường quốc như khát vọng dân tộc, như tâm nguyện của Bác Hồ kính yêu. Do đó, tất thảy chúng ta cần phải hy sinh, nỗ lực hơn nữa, vì máu xương bao cán bộ, đảng viên, chiến sĩ và nhân dân đã đổ xuống, vì bao gian lao nhọc nhằn dựng xây đất nước có được cơ đồ như hôm nay, và vì cả những thế hệ tương lai của chúng ta, vì thế đứng của Việt Nam trong một thế giới đầy biến động.

Đọc cuốn sách trong mùa Xuân mới của Đảng, của dân tộc chắc chắn sẽ cho chúng ta tràn đầy niềm tin và cảm hứng phấn đấu, như trong bài viết mới nhất của đồng chí Tổng Bí thư đã kêu gọi “đồng lòng vượt qua mọi khó khăn, thách thức, đưa đất nước phát triển nhanh, bền vững trong kỷ nguyên mới, xây dựng một tương lai huy hoàng, rạng rỡ cho dân tộc Việt Nam”.

Hà Nội, Xuân Ất Tỵ, tháng 2/2025.

(1) Trong bài viết này, tất cả các dòng in nghiêng được trích từ cuốn sách “Tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng, Nhà nước và Nhân dân – Sáng ngời tư cách người Công an cách mạng” của đồng chí GS. TS. Đại tướng Tô Lâm.

PGS.TS Lê Hải Bình, Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản