Campuchia xây dựng gần quân cảng Ream, Mỹ nghi ngờ bóng dáng Trung Quốc

Campuchia tiếp tục công việc xây dựng gần quân cảng Ream vào tháng 8 và tháng 9, thúc đẩy các dự án mà Mỹ nghi ngờ có thể hỗ trợ sự hiện diện quân sự của Trung Quốc tại vị trí có giá trị chiến lược của Đông Nam Á.

Hai tòa nhà mới trên ảnh chụp vệ tinh hôm 3.10

Các bức ảnh vệ tinh do Maxar và Planet Labs chụp và được công bố bởi Sáng kiến Minh bạch Hàng hải Châu Á cho thấy hai tòa nhà mới được xây dựng ở đầu phía bắc của căn cứ trong khoảng thời gian từ ngày 9 đến ngày 22. 8. Bụi canh xung quanh các tòa nhà cũng đã được phát quang.

Vào cuối tháng 8, các công nhân đã bắt đầu xây dựng một con đường từ cổng phía đông nam của căn cứ đến khu vực trên bờ biển, nơi đặt các tòa nhà mới.

Con đường mới mở từ căn cứ hải quân trên ảnh chụp vệ tinh hôm 3.10

Tháng 8 cũng chứng kiến Campuchia bắt đầu dọn một con đường rẽ nhánh khỏi con đường mới, hướng tới khu vực đã được dọn sạch và có hàng rào bao quanh từ năm 2019. Không rõ khu vực có hàng rào đó sẽ được sử dụng để làm gì, theo AMTI, một phần của Trung tâm. cho Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế.

Công việc trên con đường mới đã được tiến hành vào đầu tháng 10 và dường như đang hướng tới một tòa nhà mới trên bờ biển. Các bụi cây đã được dọn sạch trước khi xây dựng tòa nhà đó, cao 40 feet x 26 feet (12m x 7m), nhỏ hơn các tòa nhà mới khác. Phía nam của tòa nhà mới đó, một bụi cây khác trên bờ biển đã được dọn sạch và một con kênh mới đã được đào.

Hai công trình mới trên ảnh chụp vệ tinh hôm 3.10

Công việc đó diễn ra gần địa điểm trước đây là Trụ sở Chiến thuật của Ủy ban An ninh Hàng hải Quốc gia, một tòa nhà do Mỹ tài trợ và đi vào hoạt động hồi năm 2012 nhưng bất ngờ bị tháo dỡ vào tháng 9.2020. Một tòa nhà khác do Mỹ tài trợ gần đó, cơ sở bảo dưỡng Thuyền bơm hơi, được hoàn thành vào năm 2017, đã bị phá bỏ vào tháng 10.2020.

Việc phá dỡ và xây dựng đã làm dấy lên lo ngại về một báo cáo năm 2019 về một thỏa thuận bí mật với Trung Quốc cho phép Bắc Kinh đóng quân, cất giữ vũ khí và cập cảng tàu chiến tại Ream.

Các quan chức Campuchia thừa nhận Trung Quốc đang hỗ trợ công việc tại căn cứ, bao gồm việc nạo vét để làm cho cảng sâu hơn, nhưng nói rằng không có thỏa thuận nào như vậy và Trung Quốc sẽ không hiện diện quân sự ở đó.

Hai tòa nhà được xây dựng vào tháng 8, bên cạnh hai tòa nhà được xây dựng từ tháng 4 và 5, được hoàn thành vài ngày trước khi Thứ trưởng Ngoại giao Wendy Sherman đến thăm chính thức. Khi ở đó, Sherman "bày tỏ quan ngại nghiêm trọng" về "sự hiện diện quân sự và xây dựng cơ sở" của Trung Quốc tại căn cứ.

Sau chuyến thăm, một người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Mỹ nói với Insider rằng có "bằng chứng nguồn mở đáng kể" cho thấy Trung Quốc đang thực hiện "một dự án cải tạo lớn" tại Ream, "mà các báo cáo đáng tin cậy cho rằng sẽ gồm cả một khu vực nằm dưới sự kiểm soát độc quyền" của quân đội Trung Quốc.

ATMI cho biết vào đầu năm nay, việc thiếu thông tin, những lời giải thích thay đổi và quá trình xây dựng nhanh chóng khiến "người ta nghi ngờ rằng những nâng cấp ở đó nhằm mang lại lợi ích cho Trung Quốc cũng như Campuchia", ATMI cho biết vào đầu năm nay.

Tình hình tại Ream phản ánh sự thất vọng của Campuchia đối với Mỹ.

Theo Charles Dunst, một cộng sự với Tập đoàn Eurasia, Washington đã nhấn mạnh đến các giá trị như nhân quyền trong các giao dịch với Phnom Penh, trái ngược với sự bao bọc với các nước láng giềng như Thái Lan, nơi các lợi ích chiến lược của Mỹ có vẻ vượt trội hơn các giá trị nhân quyền.

Điều này đã làm mếch lòng Thủ tướng Hun Sen, người từng hợp tác với Mỹ về chống khủng bố và các vấn đề khác vì bị đối xử khác với các nước láng giềng", Dunst nói với Insider.

Ngược lại, Trung Quốc đã rất hào phòng với Hun Sen với ủng hộ chính trị mạnh mẽ và viện trợ và đầu tư rộng rãi. Đổi lại, "Trung Quốc được tiếp cận kinh tế với Campuchia, được ủng hộ lại về chính trị (trên trường quốc tế)... và ngày càng có sự hợp tác quân sự, như được thể hiện qua việc Trung Quốc xây dựng và kiểm soát tiềm năng đối với Ream", Dunst nói.

Hôm 13.10, khi được hỏi về việc xây dựng mới nhất, Bộ Ngoại giao Mỹ đã không trả lời ngay lập tức. Thế nhưng một phát ngôn viên của Đại sứ quán Mỹ ở đó cho biết Campuchia "chưa hoàn toàn chia sẻ rõ về ý định, bản chất và phạm vi của dự án này" hoặc về sự tham gia của quân đội Trung Quốc.

Một căn cứ quân sự ở Campuchia sẽ không mang lại cho Bắc Kinh khả năng phát triển sức mạnh mới ở Biển Đông và vị trí địa lý xung quanh Ream cũng hạn chế khả năng hoạt động hải quân tại căn cứ.

Nhưng việc được phép ra vào cảng Ream hoặc các địa điểm lân cận có thể giúp Trung Quốc triển khai lực lượng quân sự, đặc biệt là không quân ỏ khu vực Vịnh Thái Lan và các tuyến đường thủy nối Biển Đông và Ấn Độ Dương theo những cách mà trước đây họ chưa thể làm được.

Dunst phân tích: “Việc tiếp cận như vậy cũng sẽ làm tăng thêm "sự hiện diện quân sự của Trung Quốc ở quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa (cùng thuộc chủ quyền Việt Nam nhưng bị Trung Quốc chiếm đóng phi pháp ở một số điểm) nhằm tạo ra một vành đai xung quanh lục địa Đông Nam Á", điều này có thể cho phép Bắc Kinh chống lại các nỗ lực của Mỹ nhằm tiếp cận hỗ trợ Đài Loan trong một cuộc khủng hoảng”.

"Campuchia, từng được coi là một quốc gia không quan trọng về mặt chiến lược mà Washington có thể nhắm tới với chính sách đối ngoại dựa trên các giá trị dân chủ, đã trở nên quan trọng về mặt chiến lược một lần nữa".

Hồi đầu tháng 6, Bộ trưởng Quốc phòng Campuchia Tea Banh xác nhận phía Trung Quốc đang giúp Campuchia hiện đại hóa, mở rộng căn cứ hải quân Ream, và "giúp Campuchia có một địa điểm thích hợp, một xưởng sửa chữa tàu bè và một bến cảng neo đậu".

Bộ trưởng Tea Banh bên cạnh đó nhấn mạnh Trung Quốc không phải quốc gia duy nhất được tiếp cận căn cứ này. Đồng thời, ông tri ân người Trung Quốc: "Họ tình nguyện giúp đỡ, và Campuchia rất biết ơn về điều này. Sự hỗ trợ này được thảo luận rõ ràng, không có điều kiện ràng buộc nào".

Anh Tú