Cần ban hành hướng dẫn thu hồi, tái chế và xử lý pin xe điện sau sử dụng

Xe buýt điện hiện chiếm gần 50% số phương tiện giao thông công cộng tại Thành phố Hồ Chí Minh. (Ảnh: VÕ LÊ)

Đây là một trong nhiều nội dung kiến nghị được Sở Xây dựng gửi Chính phủ và Bộ Xây dựng nhằm thực hiện và đánh giá kết quả triển khai Chỉ thị số 20/CT-TTg ngày 12/7/2025 của Thủ tướng Chính phủ về một số nhiệm vụ cấp bách, quyết liệt ngăn chặn, giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh.

Nhiều kiến nghị thúc đẩy chuyển đổi giao thông “xanh”

Cũng nhằm thúc đẩy quá trình chuyển đổi xanh trong hoạt động giao thông vận tải trên địa bàn thành phố, Sở Xây dựng kiến nghị Bộ Xây dựng nghiên cứu đề xuất sửa đổi, bổ sung Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ và các văn bản hướng dẫn thi hành, nhằm tạo cơ sở pháp lý cho việc thiết lập và quản lý Vùng phát thải thấp (LEZ), khuyến khích sử dụng phương tiện giao thông sử dụng năng lượng sạch, năng lượng xanh, thân thiện môi trường.

Nghiên cứu bổ sung quy định biển báo “Vùng phát thải thấp” trong Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 41:2019/BGTVT về báo hiệu đường bộ, để các địa phương có căn cứ triển khai đồng bộ.

Thành phố cũng kiến nghị Bộ Xây dựng phối hợp Bộ Nông nghiệp và Môi trường sớm ban hành lộ trình áp dụng Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải xe ô-tô, xe mô-tô, xe gắn máy lưu hành ở Việt Nam. Quy định về chứng nhận, dấu hiệu nhận biết xe cơ giới có mức phát thải cao, gây ô nhiễm môi trường, tạo thuận lợi để các địa phương xây dựng, triển khai quy định về phân vùng môi trường, hạn chế phương tiện có mức phát thải cao tại các vùng cần bảo vệ nghiêm ngặt, vùng hạn chế phát thải.

Sớm xây dựng ban hành quy định, tiêu chí cho cảng biển, cảng thủy nội địa, cảng hàng không, nhà ga, bến xe, trạm dừng nghỉ đạt tiêu chuẩn "xanh”.

Một điểm cung cấp dịch vụ sạc điện cho xe máy. (Ảnh: THẾ ANH)

Bộ Xây dựng phối hợp Bộ Nông nghiệp và Môi trường và Bộ Công thương, có hướng dẫn cụ thể đối với quy định quản lý vòng đời phương tiện xe sử dụng năng lượng hóa thạch (xe 2 bánh, xe ô-tô), đặc biệt là cơ chế thu hồi, tái chế và xử lý pin, ắc-quy xe điện sau sử dụng, theo hướng kinh tế tuần hoàn. Đồng thời hướng dẫn việc xử lý, khai thác xe sử dụng năng lượng hóa thạch không còn sử dụng.

Phối hợp Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Công thương và Bộ Công an ban hành QCVN về trạm sạc xe điện, đặc biệt quy định cụ thể các yêu cầu về an toàn điện, phòng cháy chữa cháy và bảo vệ môi trường. Sớm thay thế, điều chỉnh Quyết định số 13/2015/QĐ-TTg ngày 5/5/2015 của Thủ tướng Chính phủ về cơ chế, chính sách phát triển vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt cho phù hợp Luật đường bộ, trong đó đưa ra các chính sách đột phá để phát triển giao thông công cộng.

Chuyển đổi phương tiện xanh từng bước chuyển mình

Theo Sở Xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh, đối với chuyển đổi phương tiện xanh, hiện hệ thống xe buýt trên địa bàn thành phố có 176 tuyến với đoàn phương tiện xe buýt là 2.386 xe, trong đó có 627 xe buýt sử dụng điện (chiếm 26,3%), 451 xe sử dụng khí CNG (chiếm 17,9%).

Hiện nay, đang có 5 trạm để sạc điện xe buýt điện với số lượng 56 trụ sạc siêu nhanh.

Thành phố có 18.613 xe taxi, trong đó taxi điện là 13.124 xe (chiếm 71%); số lượng xe máy vận chuyển hành khách sử dụng phần mềm kết nối điện tử là 88.742 xe (trong đó có khoảng 25.000 xe máy điện, chiếm 28,1%).

Các kết quả trên cho thấy việc chuyển đổi phương tiện xanh đang từng bước chuyển mình, mang lại hiệu quả rõ rệt về giảm phát thải và tiếng ồn. Nhiều doanh nghiệp vận tải đã chủ động hưởng ứng đầu tư, thay thế mới đưa vào khai thác xe taxi điện, xe máy điện công nghệ.

Số lượng trạm sạc trên địa bàn thành phố đến nay có khoảng 1.000 trạm sạc, trong đó của V-Green là 900 trạm, với 9.432 trụ sạc, 14.743 cổng sạc và 300 trạm sạc nhanh xe máy điện với 9.000 cổng sạc; Số điểm đổi pin xe máy của Selex motors khoảng 50 điểm (900 pin) dùng chung và chia sẻ với nhiều hãng xe.

Thành phố hiện đang có 39.566 xe ô-tô điện (trong đó có khoảng 25.000 xe ô-tô điện kinh doanh vận tải) và 86.978 xe máy điện.

Với khuyến cáo chung của thế giới, khoảng 10 xe ô-tô/trụ sạc, 50 xe máy/trụ sạc. Số lượng trụ sạc ô-tô điện hiện nay cơ bản đáp ứng yêu cầu. Tuy nhiên, với số lượng xe điện kinh doanh vận tải chiếm 63,1% phương tiện xe ô-tô điện, các trụ sạc chủ yếu là sạc chậm.

Trong giai đoạn tới, thành phố tiếp tục triển khai mạnh mẽ hệ thống tủ hoán đổi pin cho xe máy điện và phát triển bổ sung tối thiểu 1.500 trụ sạc nhanh cho ô-tô điện tại các khu vực trọng điểm, nhằm rút ngắn thời gian sạc cho người dùng và góp phần thúc đẩy quá trình chuyển đổi sang giao thông xanh của thành phố.

Thành phố cũng triển khai thí điểm phân vùng phát thải thấp (LEZ) tại khu vực trung tâm thành phố, khu vực Cần Giờ, đặc khu Côn Đảo; bắt buộc kiểm định khí thải cho 100% xe mô-tô, xe gắn máy đang lưu hành và triển khai lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải phương tiện giao thông cơ giới đường bộ trên toàn địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh...

Thời gian tới, Thành phố Hồ Chí Minh sẽ phát triển, mở rộng các tuyến buýt sử dụng điện, năng lượng xanh, dịch vụ vận tải thân thiện với môi trường kết nối tới các nhà ga đường sắt đô thị, nâng tỷ lệ đảm nhận của vận tải hành khách công cộng đạt 15-20% nhu cầu đi lại...

QUÝ HIỀN