Cân bằng giữa lợi ích kinh tế và bảo vệ cộng đồng bản địa

Xứ sở bò tót đã đón hơn 85 triệu du khách chỉ riêng trong năm 2023. Mặc dù lượng khách du lịch khổng lồ mang lại nhiều lợi ích kinh tế đáng kể, nhưng cũng mang đến tác động tiêu cực đối với cộng đồng địa phương và sinh thái do quá tải ở nhiều điểm du lịch nổi tiếng như quần đảo Canary, quần đảo Balearic và các thành phố lớn như Barcelona…

Thách thức ở quần đảo Canary

Quần đảo Canary, với dân số 2,2 triệu người, đón 13,9 triệu du khách năm ngoái. Thực tế nơi đây, đặc biệt là ở đảo Lanzarote và Tenerife, chứng kiến sự gia tăng đáng kể về lượng đặt phòng nghỉ dưỡng, với mức tăng 55,4% trong lượng đặt phòng thông qua các nền tảng như Booking.com và Airbnb kể từ năm 2018.

Cảnh đông đúc tại thành phố du lịch Barcelona của Tây Ban Nha. Nguồn: Telegraph

Tăng trưởng vượt bậc này dẫn đến nhiều lo ngại về “quá tải du lịch”, khi lượng du khách đổ về gây áp lực đối với cơ sở hạ tầng địa phương, ảnh hưởng đến thị trường nhà ở, làm gián đoạn cuộc sống hàng ngày, đồng thời đe dọa đến tính toàn vẹn về văn hóa và môi trường của những hòn đảo này. Đó là chưa kể đến doanh thu từ du lịch chưa được phân phối đồng đều cho dân địa phương. Mức lương trung bình ở quần đảo này vẫn đặc biệt thấp.

Để đối phó với thách thức đó, chính quyền quần đảo Canary phải soạn thảo các quy định mới để quản lý việc cho thuê nhà nghỉ ngắn hạn. Dự luật được đưa ra vào tháng 4.2024, nhằm hạn chế sự gia tăng nhanh chóng số lượng nhà cho thuê nghỉ dưỡng. Hiện tại, nhà cho thuê ngắn hạn chiếm 36% tổng số chỗ ở trên đảo, với 54.282 bất động sản được sử dụng cho mục đích này. Các quy định mới yêu cầu phải có sự chấp thuận rõ ràng từ cộng đồng dân cư lân cận trước khi có thể xây dựng các chỗ ở du lịch mới, bảo đảm rằng lợi ích của cư dân địa phương được ưu tiên.

Bên cạnh đó, một loại “thuế sinh thái” mới dành cho du khách cũng sẽ được áp dụng trên đảo bắt đầu từ tháng 1.2025, phản ánh nỗ lực của khu vực nhằm bảo đảm lợi ích du lịch được phân bổ công bằng hơn.

Quần đảo Balearic siết chặt “du lịch rượu, bia”

Quần đảo Balearic, một điểm nóng du lịch khác của xứ sở bò tót đã đưa ra các biện pháp nghiêm ngặt để hạn chế tác động tiêu cực của “du lịch rượu, bia”. Sắc lệnh về du lịch có trách nhiệm và cải thiện các khu du lịch, được phê duyệt vào tháng 5.2024, áp dụng mức phạt từ 500 - 1.500 euro đối với hành vi uống rượu ở một số khu vực gồm: Palma de Mallorca, Calvia, Llucmajor và Sant Antoni de Ibiza. Việc tổ chức và quảng cáo các tour du lịch rượu ethylic phổ biến, được gọi là pub crawling, cũng đã bị cấm cùng với các thuyền tổ chức tiệc tùng. Các giấy phép mới dành cho loại thuyền này đã bị đình chỉ, chỉ cho phép những thuyền nào có thể tiếp tục hoạt động trong các khu vực hạn chế. Các biện pháp trên nhằm hạn chế hành vi gây rối liên quan đến việc uống quá nhiều rượu, vốn đã gây ảnh hưởng đến các điểm đến du lịch phổ biến.

Ngoài những hạn chế này, sắc lệnh còn cấm các hoạt động quảng cáo như quán bar miễn phí, giờ khuyến mại và máy bán rượu tự động tại các điểm nóng du lịch. Đồng thời, các cơ sở bán rượu phải đóng cửa từ 9 giờ 30 phút tối đến 8 giờ sáng. Chính quyền địa phương cũng áp dụng hình phạt nghiêm khắc đối với hành vi “balconing”, vốn là hành động nguy hiểm khi khách du lịch nhảy từ ban công khách sạn xuống hồ bơi. Chính quyền hy vọng những biện pháp mới sẽ giúp thiết lập mô hình du lịch bền vững hơn, mang lại lợi ích cho cả du khách lẫn người dân địa phương.

Những vi phạm nghiêm trọng sẽ bị phạt tiền từ 6.000 - 60.000 euro, trong khi hành vi vi phạm rất nghiêm trọng phải đối mặt với hình phạt lên tới 600.000 euro và đình chỉ hoạt động trong tối đa 3 năm.

Barcelona tăng thuế du lịch từ tháng 10.2024

Trong những năm gần đây, các thành phố như Barcelona đã đưa ra các biện pháp để quản lý tác động của du lịch đại chúng. Hội đồng thành phố Barcelona quyết định tăng thuế du lịch bắt đầu từ tháng 10. 2024, với mục đích giảm số lượng khách du lịch và thúc đẩy du lịch “chất lượng” mang lại giá trị gia tăng cho thành phố, nơi đón khoảng 32 triệu du khách mỗi năm.

Hiện tại, du khách đến Barcelona phải trả hai loại thuế du lịch: một cho khu vực và một cho thành phố. Thuế khu vực phụ thuộc vào loại chỗ ở. Mức thuế dao động từ 1,70 euro cho khách sạn 4 sao đến 3,50 euro cho khách sạn 5 sao sang trọng. Các chỗ ở cho thuê ngắn hạn như Airbnb được tính 2,25 euro một đêm.

Trong khi đó, thuế thành phố, được tính cho tối đa 7 đêm, hiện là 3,25 euro một đêm. Đến tháng 10.2024, mức thuế này sẽ tăng lên 4 euro/đêm, tăng 0,75 euro. Đối với những người lưu trú tại các chỗ ở cao cấp, tổng mức thuế sẽ rất đáng kể. Khách lưu trú tại các khách sạn 5 sao sẽ phải trả 7,50 euro/đêm, tương đương 52,50 euro cho một tuần lưu trú, so với mức giá hiện tại là 47,25 euro.

Chính quyền Barcelona tin rằng, mức thuế cao hơn sẽ nâng thu nhập liên quan đến du lịch từ 95 triệu euro lên 115 triệu euro vào năm 2024. Thành phố có kế hoạch sử dụng khoản doanh thu tăng thêm để cải thiện cơ sở hạ tầng như đường sá, dịch vụ xe buýt…

Cải cách Luật Nhà chung cư để quản lý căn hộ du lịch

Để ứng phó với những lo ngại ngày càng tăng về tác động của du lịch đối với thị trường nhà ở địa phương, Chính phủ Tây Ban Nha cũng đang cải cách Luật Nhà chung cư. Luật này sẽ được sửa đổi để trao cho các cộng đồng cư dân quyền phủ quyết đối với các căn hộ cho khách du lịch thuê và ngăn chặn sự mở rộng của loại hình căn hộ này trên toàn quốc. Theo các quy định mới, các căn hộ mới được sử dụng cho mục đích trên phải nhận được sự chấp thuận của 3/5 số chủ hộ trong cộng đồng cư dân. Thay đổi được thiết kế để ngăn chặn tình trạng mở rộng không kiểm soát của các dịch vụ cho thuê căn hộ du lịch, vốn bị đổ lỗi là nguyên nhân làm tăng chi phí nhà ở và làm giảm khả năng cung cấp dịch vụ cho thuê truyền thống cho cư dân địa phương.

Cải cách Luật Nhà chung cư cũng nhằm mục đích công nhận các căn hộ du lịch là hoạt động kinh tế hợp pháp, tuân theo các quy định tài chính giống như các doanh nghiệp khác. Điều này bao gồm việc áp dụng thuế VAT, nhằm bảo đảm rằng các bất động sản đó đóng góp công bằng cho nền kinh tế địa phương...

Ngọc Minh (Tổng hợp)