Cần biện pháp hiệu quả để hạn chế đầu cơ và lành mạnh thị trường vàng

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành phiên họp. Ảnh: Quang Khánh

Cân nhắc sức chịu đựng thực tế của người dân

Đa số ĐBQH tán thành việc ban hành dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) nhằm thực hiện mở rộng cơ sở thuế; rà soát sửa đổi, bổ sung các quy định về người nộp thuế, thu nhập chịu thuế. Nghiên cứu điều chỉnh ngưỡng cũng như mức thuế suất thuế thu nhập cá nhân đối với một số loại thu nhập để đảm bảo phù hợp với bản chất của từng loại thu nhập và mục tiêu điều tiết của thuế thu nhập cá nhân.

Đồng thời, nghiên cứu điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh đối với người nộp thuế và người phụ thuộc, sửa đổi, bổ sung các quy định liên quan đến một số khoản giảm trừ đặc thù cho phù hợp với bối cảnh mới; giảm số bậc thuế của Biểu thuế suất lũy tiến từng phần áp dụng đối với thu nhập từ tiền lương, tiền công để đơn giản hóa biểu thuế….

Quang cảnh phiên họp. Ảnh: Quang Khánh

Tuy nhiên, ĐBQH Nguyễn Hoàng Bảo Trân (TP. Hồ Chí Minh) lưu ý, phải cân nhắc sức chịu đựng thực tế của người dân. Đặc biệt trong bối cảnh hiện nay nhiều hộ tiểu thương, người kinh doanh nhỏ lẻ đang phải đối diện với rất nhiều khó khăn do thiên tai, dịch bệnh, giá cả sinh hoạt liên tục leo thang. Tình huống càng trở nên nghiêm trọng khi xem xét đến thực tế thiên tai và dịch bệnh tại nước ta liên tục phải đối mặt với bão, mưa, lũ, lụt lội gần đây.

Đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân đề nghị, khi cá nhân kinh doanh bị ảnh hưởng bởi thiên tai hoặc dịch bệnh - điều thực tế xảy ra rất thường xuyên ở Việt Nam thì cần có cơ chế miễn hoặc giảm thuế thu nhập cá nhân. Ví dụ, nếu tổng thu nhập chịu thuế sau trừ chi phí trong năm thiệt hại thấp hơn một ngưỡng nhất định mà Quốc hội hay Chính phủ đặt ra có thể miễn thuế, nếu được thì chỉ đánh thuế phần vượt với thuế suất thấp hơn để giảm áp lực phục hồi.

Về thu nhập chịu thuế (Điều 3), một số ý kiến cho rằng, đây là nội dung quan trọng, liên quan trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp của người nộp thuế. Do đó, cần được quy định cụ thể trong Luật để bảo đảm tính rõ ràng, minh bạch, ổn định của chính sách, tạo sự đồng thuận trong xã hội.

ĐBQH Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) phát biểu. Ảnh: Phạm Thắng

Từ thực tiễn, ĐBQH Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) đề nghị, nên quy định thẳng vào Luật chứ không giao Chính phủ quy định chi tiết, bởi đây là nội dung liên quan đến trực tiếp tới đời sống nhân dân.

Thuế suất 0,1 % không đủ sức hạn chế đầu cơ gây bất ổn thị trường

Đối với các giao dịch vàng miếng, theo quy định của pháp luật về kinh doanh vàng và pháp luật về đầu tư thì hoạt động kinh doanh vàng miếng là hoạt động kinh doanh có điều kiện, chỉ có doanh nghiệp, tổ chức tín dụng được Ngân hàng Nhà nước cấp giấy phép kinh doanh mua bán vàng miếng mới được phép kinh doanh vàng miếng.

Hoạt động kinh doanh mua, bán vàng miếng không có giấy phép là hành vi vi phạm pháp luật trong hoạt động kinh doanh vàng.

Các đại biểu dự phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng

Vì vậy, cá nhân không được phép kinh doanh vàng miếng, việc mua bán vàng miếng của cá nhân mà có thu nhập được xác định là thu nhập khác (không phải thu nhập từ kinh doanh).

Trên cơ sở nghiên cứu, tham khảo và tiếp thu ý kiến của các cơ quan liên quan, dự thảo Luật đã đề xuất thu thuế 0,1% đối với hoạt động chuyển nhượng vàng miếng để nâng cao tính minh bạch của thị trường, hạn chế đầu cơ và giao Chính phủ quy định cụ thể ngưỡng giá trị vàng miếng chịu thuế, thời điểm áp dụng và điều chỉnh thuế suất cho phù hợp với lộ trình quản lý thị trường vàng.

Đại biểu Phạm Văn Hòa cho rằng, các trường hợp mua bán vàng miếng nhằm đầu cơ, kiếm lợi thì phải chịu thuế. Tuy nhiên, mức thuế suất 0,1 % là quá thấp, không có ý nghĩa điều tiết và không đủ sức hạn chế đầu cơ gây bất ổn thị trường.

ĐBQH Trần Kim Yến (TP. Hồ Chí Minh) phát biểu. Ảnh: Hồ Long

Cùng quan điểm này, ĐBQH Trần Kim Yến (TP. Hồ Chí Minh) cho rằng, điều quan trọng là phải có biện pháp hiệu quả để hạn chế đầu cơ, cũng như cơ chế quản lý phù hợp để lành mạnh hóa thị trường vàng.

Tuy nhiên, với những người dân, những gia đình mua vàng để dự trữ, tích lũy cho tương lai, cho con cháu, hoặc để phòng khi ốm đau, bệnh tật rồi sau đó mang vàng miếng đi bán, đại biểu Phạm Văn Hòa đề nghị miễn thuế, bởi lẽ mục đích không phải kinh doanh mua bán.

Cùng quan điểm này, đại biểu Trần Kim Yến nêu rõ, phần lớn người dân coi vàng như một tài sản tích lũy, là khoản tiết kiệm chắt chiu từ thu nhập hằng ngày. Người dân thường mua vàng từ những phần tiền nhỏ để dành cho tương lai và dự phòng các tình huống đột xuất trong cuộc sống, như ma chay, cưới hỏi, ốm đau... Khi cần thì bán vàng để trang trải chi phí.

Các đại biểu dự phiên họp. Ảnh: Quang Khánh

“Điều đáng nói là số tiền dùng để mua vàng đã là khoản thu nhập sau thuế, nhưng khi bán vàng lại tiếp tục phải chịu thuế. Đây có phải là thuế chồng thuế hay không? Việc đánh thuế lên khoản tiết kiệm bằng vàng của người dân là chưa mang nhiều ý nghĩa nhân văn, chưa phù hợp về mặt xã hội. Trong khi đó, về mặt quản lý kinh tế, mục tiêu của chúng ta là đánh thuế vào các đối tượng đầu cơ, gây lũng đoạn thị trường vàng”.

Nhấn mạnh như vậy, đại biểu Trần Kim Yến cũng đồng tình việc dự thảo Luật giao cho Chính phủ quy định ngưỡng giá trị vàng miếng chịu thuế, thời điểm thu, cơ chế điều chỉnh thuế suất đối với chuyển nhượng vàng miếng; đề nghị Chính phủ sớm ban hành nghị định hướng dẫn để có thể áp dụng ngay khi luật có hiệu lực.

T. Trung