Cán bộ đại sứ quán ăn chia khi bay giải cứu người mãn hạn tù từ Malaysia

Trong kết luận điều tra ban hành ngày 3/4 về vụ chuyến bay giải cứu, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đề nghị truy tố ông Trần Việt Thái (nguyên Đại sứ Việt Nam tại Malaysia), Nguyễn Lê Ngọc Anh, Nguyễn Hoàng Linh, Đặng Minh Phương (cùng là nguyên cán bộ Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia) về tội Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ.

Theo cơ quan điều tra, các bị can thu tiền trái quy định của gần 1.900 công dân Việt Nam đã chấp hành xong án phạt tù ở các “trại chờ” của Malaysia khi tổ chức các chuyến bay đưa họ về nước trong đại dịch Covid-19.

Thu 44,6 tỷ đồng khi đưa người mãn hạn tù về nước

Kết quả điều tra xác định tháng 5/2020, bị can Trần Việt Thái được bổ nhiệm làm Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Việt Nam tại Malaysia, có nhiệm vụ chỉ đạo, tổ chức thực hiện và chịu trách nhiệm về việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ của Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia, là người chỉ đạo và chịu trách nhiệm chính trong việc tổ chức các chuyến bay giải cứu đưa công dân Việt Nam ở Malaysia về nước trong đại dịch Covid-19.

Tháng 5/2020 đến tháng 1/2022, Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia đã tổ chức 21 chuyến bay giải cứu đưa công dân Việt Nam từ Malaysia về nước. Trong đó, có 8 chuyến bay đưa gần 1.900 người đã chấp hành xong án phạt tù ở 19 trại chờ tại Malaysia về nước, cách ly tại các cơ sở tập trung của quân đội.

Ông Trần Việt Thái, nguyên Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Việt Nam tại Malaysia.

Để tổ chức 8 chuyến bay giải cứu trên, bị can Trần Việt Thái đã phân công, chỉ đạo bị can Nguyễn Hoàng Linh (Bí thư phụ trách văn hóa, báo chí, cộng đồng) và bị can Nguyễn Lê Ngọc Anh (Bí thư phụ trách công tác bảo hộ công dân) chịu trách nhiệm chính tổ chức chuyến bay, đi khảo sát tại các trại chờ, xây dựng kế hoạch, phương án, đề xuất kinh phí, mức thu, chi.

Nguyễn Lê Ngọc Anh chịu trách nhiệm kết nối chủ ghe, chủ tàu, chủ sử dụng lao động, người nhà của người mãn hạn tù để yêu cầu nộp chi phí đưa người mãn hạn tù về nước Nguyễn Hoàng Linh phụ trách liên hệ, tổ chức đi thăm các trại, phối hợp với cục nhập cư, các trại chờ của Malaysia trong quá trình tổ chức chuyến bay.

Bị can Đặng Minh Phương (cán bộ kế toán) cùng Nguyễn Lê Ngọc Anh và Nguyễn Hoàng Linh thực hiện giám sát, quản lý thu, chi kinh phí tổ chức chuyến bay. Các cán bộ còn lại của Đại sứ quán phối hợp hỗ trợ một số công việc cụ thể khi có yêu cầu.

Sau khi khảo sát tại các trại chờ, Nguyễn Lê Ngọc Anh, Nguyễn Hoàng Linh và Đặng Minh Phương thảo luận, thống nhất mức thu tiền, báo cáo, đề xuất Trần Việt Thái quyết định thu của mỗi người mãn hạn tù hơn 20 triệu đồng; thu 25 triệu đồng đối với những người không có hộ chiếu; thu 30 hoặc 35 triệu đồng đối với những người ở đảo xa cần mua vé máy bay về thủ đô.

Sau khi thống nhất mức thu, ông Trần Việt Thái ký công hàm để Nguyễn Lê Ngọc Anh và Nguyễn Hoàng Linh cùng cán bộ Đại sứ quán Việt Nam trực tiếp đến các trại chờ lập danh sách công dân Việt Nam, phỏng vấn, xác minh nhân thân để làm thủ tục cấp hộ chiếu rút gọn cho họ về nước, đồng thời cho họ liên lạc điện thoại để người thân hoặc chủ lao động nộp tiền vào tài khoản được chỉ định.

Đến tháng 11/2021, sau khi tổ chức được 4 chuyến bay, do kết thúc nhiệm kỳ, ông Đặng Minh Phương về nước. Lúc này, ông Trần Việt Thái phân công, chỉ đạo Nguyễn Lê Ngọc Anh tiếp tục phụ trách quản lý việc thu, chi của 4 chuyến bay còn lại. Theo nhà chức trách, tổng số tiền các bị can đã thu của người thân hoặc chủ lao động của những người mãn hạn tù là 44,6 tỷ đồng.

Thu tiền trái quy định để chia nhau

Các bị can khai sử dụng khoảng 33 tỷ đồng làm chi phí cho việc tổ chức 8 chuyến bay gồm thanh toán vé máy bay (16,5 tỷ đồng); nộp ngân sách lệ phí cấp hộ chiếu (1,9 tỷ đồng); phát tiền tại sân bay (5,4 tỷ đồng); bồi dưỡng cho cán bộ các trại chờ của Malaysia và xét nghiệm Covid-19 cho người mãn hạn tù (7,9 tỷ đồng); chi phí mua đồ ăn, gọi điện thoại, chi phí mua vé máy bay cho người mãn hạn tù ở đảo về đất liền và một số chi phí khác (1,2 tỷ đồng).

Với 11,6 tỷ đồng còn lại, Trần Việt Thái chỉ đạo sử dụng 1,15 tỷ đồng làm chi phí hỏa táng cho những người mãn hạn tù bị chết vì Covid 19 (diễn ra trước khi thực hiện các chuyến bay giải cứu nên không được chấp nhận); sử dụng 5,4 tỷ đồng chi cho các bị can và các cán bộ, nhân viên Đại sứ quán Việt Nam. Trong đó, ông Trần Việt Thái hưởng 580 triệu đồng; bị can Nguyễn Lê Ngọc Anh và Nguyễn Hoàng Linh được hưởng 480 triệu đồng, bị can Đặng Minh Phương hưởng 220 triệu đồng.

Ngoài ra, ông Thái giao 5 tỷ đồng tiền đã thu của người mãn hạn tù cho thủ quỹ Dương Hương Ly quản lý. Ngày 28/3, Dương Hương Ly đã giao nộp lại toàn bộ số tiền trên cho cơ quan điều tra để khắc phục hậu quả.

Như vậy, quá trình tổ chức 8 chuyến bay đưa người mãn hạn tù về nước, bị can Trần Việt Thái đã chỉ đạo bị can Nguyễn Lê Ngọc Anh, Nguyễn Hoàng Linh, Đặng Minh Phương thu tiền của công dân qua tài khoản của cá nhân, không thông qua tài khoản của Đại sứ quán và tài khoản quỹ bảo hộ công dân theo quy định. Họ không công khai các khoản thu chi với người đã nộp tiền; thu lệ phí cấp hộ chiếu trái quy định của pháp luật; thu tiền cao hơn chi phí thực tế, sau đó sử dụng một phần để chia nhau, gây thiệt hại về tài sản 11,6 tỷ đồng.

Lời khai các bị can cho thấy những cán bộ còn lại của Đại sứ quán Việt Nam ở Malaysia đều được nhận tiền bồi dưỡng. Cơ quan công an sẽ tiếp tục điều tra làm rõ trong giai đoạn sau.

Lê Trai