Cận cảnh dự án được Quốc hội xác định dùng vốn không hiệu quả, lãng phí

Mới đây, tại Kỳ họp chuyên đề lần thứ 12, HĐND tỉnh Đắk Lắk thống nhất điều chỉnh chủ trương đầu tư một số dự án, trong đó có dự án hồ chứa nước Yên Ngựa. Dự án gồm hồ Yên Ngựa (huyện Cư Kuin) và hồ Buôn Biếp (huyện Lắk).

Theo báo cáo Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Đắk Lắk, tổng dung tích 2 hồ chứa được điều chỉnh thành 2,9 triệu m3, trong khi quy mô ban đầu 3,1 triệu m3. Tổng mức đầu tư dự án cũng được điều chỉnh lên 432 tỷ đồng, trong khi trước đó hơn 305 tỷ đồng.

Dù tổng mức đầu tư tăng nhưng nguồn vốn từ ngân sách Trung ương vẫn giữ nguyên (hơn 104 tỷ đồng), còn lại hơn 327 tỷ đồng vốn của địa phương (tăng hơn 100 tỷ đồng). Thời gian thực hiện dự án cũng được điều chỉnh thành giai đoạn 2018 – 2025, trong khi trước đó từ 2018-2022.

Dự án hồ chứa nước Yên Ngựa.

Liên quan đến dự án này, báo Tiền Phong nhiều lần phản ánh bất cập, lãng phí trong đầu tư. Cụ thể, hồ chứa nước Yên Ngựa được HĐND tỉnh Đắk Lắk chấp thuận chủ trương đầu tư vào năm 2018. Dự án thuộc nhóm B, tổng mức đầu tư hơn 305 tỷ đồng, do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình giao thông và nông nghiệp phát triển nông thôn tỉnh Đắk Lắk làm chủ đầu tư. Mục tiêu dự án nhằm cấp nước tưới 350ha lúa của huyện Lắk và 400ha cây trồng của huyện Cư Kuin.

Tổng diện tích thu hồi phục vụ dự án hơn 115ha. Dự án được chia làm hai giai đoạn. Thế nhưng khi chưa hoàn thành giai đoạn 1, dự án đã tạm dừng thi công do tổng mức đầu tư theo đề xuất mới nhất của chủ đầu tư tăng từ hơn 305 tỷ đồng lên 480 tỷ đồng (tăng 174,5 tỷ đồng so với tổng mức phê duyệt ban đầu).

Dự án có tổng vốn đầu tư hơn trăm tỷ nhưng "án binh bất động" nhiều năm liền.

Trước thực trạng trên, năm 2022, Đảng đoàn HĐND tỉnh Đắk Lắk đã có báo cáo gửi Ban Thường vụ Tỉnh ủy về kết quả khảo sát, đánh giá hiệu quả tính khả thi của dự án hồ chứa nước Yên Ngựa.

Theo đó, Đảng đoàn HĐND tỉnh đề nghị cân nhắc cho tiếp tục triển khai dự án. Bởi nếu dừng dự án, Trung ương sẽ rút vốn, trong khi đó, nguồn vốn Trung ương phân bổ đã được tạm ứng trên 88%, khối lượng đang xây lắp dang dở sẽ gây lãng phí và dư luận không tốt, người dân chưa được bồi thường tiếp tục khiếu kiện, mục tiêu của dự án không đạt được và tỉnh phải giải quyết các hậu quả phát sinh từ việc dừng dự án.

Tuy nhiên, để dự án theo đúng mục tiêu, hiệu quả thực tiễn, Đảng đoàn HĐND tỉnh Đắk Lắk nhận định, cần rà soát tổng thể, đánh giá khả năng sinh thủy của hạng mục hồ chứa nước Yên Ngựa, cân nhắc giảm diện tích đền bù, giải phóng mặt bằng, điều chỉnh quy mô dự án. Xác định chính xác diện tích đất cần thu hồi và kinh phí bồi thường, chi phí xây dựng, tránh tiếp tục phát sinh vốn khi dự án được triển khai tiếp.

Vị trí xây hồ Buôn Biếp (thuộc dự án hồ chứa nước Yên Ngựa), vẫn là bãi đất trống.

Sau đó, UBND tỉnh Đắk Lắk đã quyết định triển khai tiếp dự án. Để có vốn, năm 2023, tỉnh này đã đề nghị Trung ương cho điều chuyển 96 tỷ đồng từ dự án hồ chứa nước Ea Khít sang đầu tư dự án xây dựng hồ chứa nước Yên Ngựa, song đến nay chưa được Trung ương đồng ý.

Tại Nghị quyết số 74/2022 của Quốc hội xác định, dự án hồ chứa nước Yên Ngựa nằm trong danh mục 51 dự án, cụm dự án sử dụng vốn đầu tư công và vốn Nhà nước khác không hiệu quả hoặc lãng phí giai đoạn 2016-2021.

Huỳnh Thủy