Cận cảnh hơn 2.100 ôtô VEAM trị giá nghìn tỷ phơi nắng, dầm mưa

Sau 4 lần đấu giá trong 3 năm bất thành, hàng nghìn ôtô của Nhà máy VEAM tại Thị xã Bỉm Sơn, tỉnh Thanh Hóa trị giá gần 1.000 đã bị bốc hơi lên tới hàng trăm tỷ đồng. Nếu không có giải pháp khắc phục, lo ngại khối tài sản hàng trăm tỷ này thành đống sắt vụn đang hiện hữu.

Có thể thấy, trong hiều năm nay khuôn viên của Nhà máy ôtô VEAM tại Thanh Hóa (thuộc Tổng công ty Máy động lực và Máy nông nghiệp Việt Nam) dành một khoảng đất rộng mênh mông để chứa hàng nghìn xe tải tồn kho từ lâu dù đã được đấu giá nhiều lần (Ảnh: THDV).

Bên trong khu đất rộng hơn 28 ha của nhà máy ôtô VEAM Thanh Hóa, hàng ngàn chiếc xe tải VEAM được xếp hàng ngay ngắn với nhiều chủng loại, đa dạng mẫu mã, từ xe tải nhỏ dưới 1 tấn đến các mẫu xe tải dưới 10 tấn, đều đang trong tình trạng xuống cấp nặng nề (Ảnh: THDV).

Được biết, vào ngày ngày 13/5/2024, Công ty Đấu giá hợp danh Đấu giá Việt Nam lại thông báo đấu giá tài sản 2.177 xe do Nhà máy ôtô VEAM - Tổng công ty Máy động lực và Máy nông nghiệp Việt Nam - CTCP ủy quyền. Giá khởi điểm là hơn 503 tỷ đồng, giảm đáng kể so với những lần đấu giá là 972 tỷ trước đây (Ảnh: THDV).

Năm 2000, Tổng công ty Máy động lực và Máy nông nghiệp Việt Nam (VEAM) dự định đầu tư một nhà máy sản xuất, lắp ráp ôtô tại Thanh Hóa, số vốn khoảng 350 tỷ đồng. Tuy nhiên, dự án này sau đó điều chỉnh lại bằng việc mua nguyên một nhà máy cũ của Tập đoàn Samsung (Hàn Quốc) (Ảnh: THDV).

Tập đoàn Samsung có 2 nhà máy sản xuất ôtô con và xe tải, đặt tại Hàn Quốc, hoạt động từ năm 1996 và ngừng vào tháng 10/2000 vì khủng hoảng tài chính. Samsung quyết định bán cả 2 nhà máy để trả nợ. Toàn bộ nhà máy sản xuất ôtô con được bán cho cho hãng Reunault (Pháp), còn nhà máy sản xuất ôtô tải bán cho VEAM vào đầu năm 2004 (Ảnh: THDV).

Theo báo cáo của VEAM ngày 7/5/2019 gửi Hội đồng quản trị và Ban kiểm soát, tính đến ngày 31/12/2018, tổng vốn đầu tư VEAM chuyển cho dự án nhà máy ôtô này lên đến gần 2.000 tỷ đồng và lỗ lũy kế 343 tỷ đồng. Hàng tồn kho vào thời điểm 31/12/2018 là 2.950 xe, trong đó xe sản xuất từ 2017 trở về trước là 2.355 (tiêu chuẩn khí thải Euro2) và xe sản xuất từ 2015 về trước là 219 xe (Ảnh: THDV).

Cũng theo báo cáo ngày 7/5/2019, dự án này có vốn đầu tư 599,59 tỷ đồng. Sau đó, dự án được nâng lên gần 700 tỷ đồng trong khi công suất thiết kế nhà máy không thay đổi. Dự án được quyết toán với số vốn đầu tư 662 tỷ đồng (Ảnh: THDV).

Đầu tư sản xuất xe ôtô nhưng báo cáo của VEAM cho thấy số xe sản xuất ra từ nhiều năm trước vẫn nằm trong kho, không bán được. Tổng số có tới 2.622 xe thương hiệu VEAM tồn, giá vốn lên tới hơn 966 tỷ đồng. Trong đó, có tới 2.221 xe tồn từ 2017 trở về trước với giá vốn là 878 tỷ đồng. Nguy cơ mất vốn lớn đối với xe tồn không thể tiêu thụ hoặc phải giảm giá bán để tiêu thụ (Ảnh: THDV).

Báo cáo này cũng chỉ ra một trong những lý do là Nhà máy ôtô VEAM chủ trương đưa ra thị trường xe thương hiệu VEAM. Thực chất, số xe đó được tổ hợp từ các cụm linh kiện khác nhau từ nhiều nhà cung cấp chứ không sử dụng bộ linh kiện đồng bộ. Phương thức này đã dẫn đến VEAM không có đối tác hợp tác về sản xuất sản phẩm (Ảnh: THDV).

Trong thông báo đấu giá tài sản lần đầu tiên vào tháng 11/2021, số xe được đưa ra đấu là 2.290 xe, giá khởi điểm là hơn 971 tỷ đồng. Tháng 2/2022, tại thông báo đấu giá tài sản lần hai, công ty này rao bán đấu giá 2.257 xe với giá khởi điểm hơn 931 tỷ đồng (Ảnh: THDV).

Trong lần đấu giá hồi tháng 8/2023 cho 2.122 xe này, công ty đấu giá thông báo giá khởi điểm là hơn 626 tỷ đồng. Lần thông báo đấu giá gần nhất ngày 13/5/2024, giá khởi điểm cho lô xe chỉ còn 503 tỷ đồng (Ảnh: THDV).

Video: Hơn 2.100 ôtô VEAM trị giá nghìn tỷ "xếp xó" tại Thanh Hóa.

Thanh Nguyễn