Cần cơ chế bảo vệ người cung cấp thông tin, đấu tranh chống lãng phí

Nhận diện các loại lãng phí để xử lý vi phạm

Theo đại biểu Nguyễn Minh Hoàng, trong thực tế vẫn còn tồn tại nhiều biểu hiện lãng phí từ đầu tư xây dựng cơ bản, kết cấu hạ tầng chưa đồng bộ đến việc sử dụng nguồn nhân lực chưa hiệu quả. Nhiều cử nhân, kỹ sư được đào tạo chính quy nhưng không được bố trí đúng ngành nghề, dẫn đến tình trạng thất nghiệp hoặc làm trái ngành, gây lãng phí lớn cho xã hội.

Nêu ý kiến thảo luận, đại biểu Nguyễn Minh Đức cũng cho rằng có nhiều loại lãng phí cần được rà soát toàn diện và quy định rõ trong luật. Có thể kể đến những loại lãng phí sau: Lãng phí trong sử dụng ngân sách và đầu tư công: gồm các công trình dở dang, chậm tiến độ, đội vốn, sử dụng vốn không hiệu quả; Lãng phí trong chi hành chính, hội nghị, lễ hội: Việc tổ chức phô trương, vượt định mức, mua sắm xe công không cần thiết, chi dàn trải.

Lãng phí trong đời sống cá nhân và xã hội: Tiêu dùng xa hoa, sử dụng năng lượng, tài nguyên không hợp lý; Lãng phí trong giáo dục và lao động: đào tạo không gắn với nhu cầu thực tế, dẫn đến tình trạng sinh viên ra trường không có việc làm, gây lãng phí nguồn nhân lực và chất xám.

Đại biểu Nguyễn Minh Đức cho rằng, cần quan tâm đến lãng phí về thời gian từ việc chậm tiến độ dự án, trì trệ trong xử lý công việc, đến việc chờ đợi, thủ tục rườm rà. Đây là dạng lãng phí khó đo lường nhưng ảnh hưởng rất lớn đến phát triển kinh tế - xã hội.

Do đó, đại biểu Nguyễn Minh Đức đề nghị Ban soạn thảo rà soát kỹ hơn về các quy định bảo đảm việc nhận diện, đo lường và xử lý hành vi lãng phí được rõ ràng, minh bạch và khả thi trong thực tế.

Đại biểu Nguyễn Minh Đức (Ảnh: Quốc hội)

Còn đại biểu Tô Thị Bích Châu nhấn mạnh đến lãng phí về thời gian. Theo đại biểu, có nhiều dự án “trơ gan cùng tuế nguyệt”, chậm triển khai trong thời gian dài đã gây lãng phí lớn về tiền bạc, đất đai của nhân dân và Nhà nước. Đặc biệt, tại các đô thị, quỹ đất rất hạn hẹp, trong khi người lao động, công nhân vẫn thiếu nơi ở ổn định, thì có không ít công trình nhà ở cao tầng lại bỏ hoang, xuống cấp, phủ rêu phong qua năm tháng. Đây là sự lãng phí rất lớn cần phải được định lượng và có quy định cụ thể để xác định trách nhiệm và chế tài xử lý.

Bên cạnh đó là lãng phí thời gian của người dân. Nữ đại biểu cho rằng, có những người dân phải đi đi lại lại nhiều lần khiếu nại, phản ánh về các dự án “treo” nhưng không nhận được câu trả lời. Vì vậy, đại biểu đề nghị thêm một khoản hoặc thêm một điều trong dự thảo quy định rõ tiết kiệm về thời gian, phải định lượng được để có cơ sở xử phạt, kiểm tra, giám sát công khai.

Đưa nội dung về tiết kiệm, chống lãng phí vào hương ước, quy ước ở khu dân cư

Đại biểu Tô Thị Bích Châu cho rằng, cần xây dựng văn hóa tiết kiệm trong toàn xã hội. Luật Tiết kiệm, chống lãng phí được ban hành từ năm 2013 nhưng hiệu quả còn hạn chế nên cần sửa đổi, bổ sung cho phù hợp thực tiễn. Có thể đưa nội dung về tiết kiệm, chống lãng phí vào hương ước, quy ước ở khu dân cư để lan tỏa tinh thần tiết kiệm, xây dựng gia đình văn hóa, nếp sống mới trong cộng đồng.

Tuy nhiên, đại biểu lưu ý khi phát động phong trào thi đua yêu nước nhằm hình thành văn hóa tiết kiệm bền vững cần chú ý đến đặc điểm văn hóa vùng miền. Mỗi địa phương có cách ứng xử, tập quán khác nhau nên cần linh hoạt trong việc tuyên truyền, giáo dục. Đặc biệt, đảng viên phải đi đầu, làm gương trong thực hành tiết kiệm.

Đại biểu Tô Thị Bích Châu cho rằng, cần xây dựng văn hóa tiết kiệm trong toàn xã hội.

Để toàn dân thực hiện tiết kiệm, chống lãng phí thì phải xử lý nghiêm những cá nhân, tổ chức vi phạm, Điều 7 trong dự luật đã quy định về cung cấp, xử lý thông tin phát hiện lãng phí và bảo vệ người đấu tranh chống lãng phí. Theo đó, đại biểu Tô Thị Bích Châu cho rằng, cần có cơ chế bảo vệ người cung cấp thông tin, nhất là trong trường hợp họ bị đe dọa, bị đì hoặc bị xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp. Có thể có cơ chế ẩn danh cho người phản ánh, tố cáo để đảm bảo an toàn cho họ và khuyến khích tinh thần đấu tranh chống lãng phí trong nhân dân.

Đoàn ĐBQH thành phố Hồ Chí Minh tại phiên thảo luận tổ chiều ngày 5/11.

Dự thảo luật đưa ngày 31/5 hằng năm là Ngày toàn dân tiết kiệm, chống lãng phí. Thủ tướng Chính phủ quyết định chủ đề ngày toàn dân tiết kiệm, chống lãng phí hằng năm. Theo đại biểu Nguyễn Minh Hoàng, điều này đã thể hiện tinh thần “tiết kiệm là quốc sách”, phù hợp với tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí.

Đại biểu Nguyễn Minh Hoàng cũng cho rằng, cần đưa nội dung giáo dục, tuyên truyền về tiết kiệm, chống lãng phí vào hương ước, quy ước của cộng đồng dân cư, để trở thành nếp sống văn hóa thường xuyên.

“Dự thảo luật đã quy định trách nhiệm tổ chức, thực hiện, kiểm tra, thanh tra việc xây dựng và thực hiện chiến lược quốc gia về phòng, chống lãng phí và chương trình tiết kiệm, chống lãng phí, tôi kiến nghị bổ sung thêm một điều khoản quy định rõ trách nhiệm của công dân trong việc tiết kiệm, tránh lãng phí, từ đó nâng cao ý thức xã hội và trách nhiệm của đảng viên, công chức, người dân trong cộng đồng”, đại biểu biểu Nguyễn Minh Hoàng kiến nghị.

Nguyễn Vân/VOV.VN